20 Kasım 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

TIYATRO Ankara Üçüncü Tiyatroda yeni oyun Üçüncü Tiyatroda oynanmakta olan, ünlü Manda yazarı s. O'Caseynin "Dünyanın Düzeni" adlı oyunu, bu sa- tırlar dergimizde çıktığı zaman, Bur- saya aktarılmış ve yerini, mevsim ba- şındanberi İzmirde sahneye konulmuş ba Adalet Ağaoğlunun "Evcilik Oyu- " almış olacaktır. Bilindiği gibi Adalet Ağaoğlunun bu oyunu, geçen mevsim İstanbul Şehir Tiyatrosunda -Kadıköy bölümünde- sahneye konulmuş ve umulduğu kadar ilgi görmemişti. "Evcilik Oyunu"nun Devlet Tiyatrosundaki temsili, İstan- buldakl ilgisizliğin orada oyunun sah- neye konuluş ve oynanış şeklinden mi, yoksa oyunda ele alınan konunun -biz- deki yanlış eğitim sistemi, o alaturka evlilik v.s.- iyi işlenememesinden mi ileri geldiğini ortaya koymuş olacak- lar. "Topuzlu" İzmirde Geçen mevsim, Ocak ayı ortalarında, sahneye konulduğundanberi Devlet Tiyatrosu afişlerinden inmemiş, bu yaz uzun bir Doğu Anadolu turnesin- de 33 ili dolaşmış, bu mevsim başın- danberi de Bursadaki Ahmet Vefik Pa- şa Tiyatrosunda (o-ayrıca İstanbulda Şehir Tiyatrosunun Üsküdar bölümün- de- büyük başarı kazanmış plan Dr. Hidâyet Sayının "Topuzlu"su. 17 Ka- sım akşamından itibaren İzmir Dev- let Tiyatrosunda oynanmıya başlamış- tır. "Topuzlu" Devlet Tiyatrosundaki 200 temsilini Bursada idrak etmiştir. İzmir (o temsilleriyle de 250 temsilini tamamlamadan afişten inmiyeceği an- laşılmaktadır. Öte yandan O İstanbul Şehir Tiyatrosunda 50. temsilini bul- muş olan aynı oyunun, şimdi aktarıl- dığı Tepebaşı sahnesinde, Üsküdarda- kinden daha geniş bir ilgi göreceği, bu ilginin sonradan Fatih bölümünde de devam edeceği sanılmaktadır. Bu he- saba göre "Topuzlu" İstanbulda da en az 150 defa oynanmış olacaktır. Bir yıl içinde Ankara ve İstanbulda 400 defa oynanmak gibi bir rekora u- laşırsa -ki ulaşacağı anlaşılmaktadır- Dr. Hidâyet Sayın ilk oyunu ile hiçbir yazarımıza aynı süre içinde- nasibol- mamış bir büyük başarı kazanmış, o- lacaktır. Yeni Oyunlar Devlet Tiyatrosunun ikinci tur oyun- ları henüz kesin olarak tesbit edil- 28 Üçüncü Tiyatroda "Dünyanın Düzeni" Güldürüyor ve düşündürüyor Oyun : "Dünyanın Düzeni" "Juno and the Paycock"), Oyun 3 perde, 1 Yazan : Sean O'Casey (1880 - 1964). Çeviren : İrfan Şahinbaş Tiyatro Devlet Tiyatrosu (Üçüncü Tiyatro). Sahneye koyan : Nüvit Özdoğru. Dekor : Refik Eren Kostüm Hâle Eren Konu : Mandanın yetiştirdiği büyük yazarlardan birini - garip bir tesadüfle tam öldüğü sıra - türk seyircisine tanıtan "Dünyanın Düzeni", tarihi ve sosyal yönü ile yerli rengi ağır bastığı halde, beşeri yönü güdü, dram ya- pısı sağlam, şiir ve nükteden yana da zengin bir oyun (kazandırıyor o çeviri repertuvarımıza, S. O'Casey, şaheseri sayılan bu oyunda, aşağı tabakadan, yoksul bir ailenin traji - komik tablosunu çizerken İrlandanın bağımsızlığı- na kavuşmadan çektiği açılan, o kanlı iç savaşın açtığı yaralan duyuruyor. En önemlisi, sarhoş, bencil bir babanın, boşa çıkan bir miras hikâyesi oso- nunda nişanlısı tarafından - karnındaki çocuğuyla - bırakılan bir kızın arasında ve alacaklılann tamtakır bıraktıkları bir evde, iki oğlunu da iç savaşta kaybettiği halde, sabrından, metanetinden, iyiliğinden ve cesaretin- den hiçbir şey kaybetmeyen kahraman bir anne tipi yaratıyor. Oynıyanlar Tülay Artuk (Mary), Macide Tanır (Mrs. Böyle), Tuğrul Çetiner (Johnny), Asuman Korad (Mr. Böyle), Ali Cengiz Çelenk (Joxer), Nurşen Girginkoç (Mrs; Madigary Aktan Günalp (Charles Bentham) Vv, s. Beğendiğim irfan Şahinbaşın akıcı ve sanatlı çevirisi, Misafir rejisör Nüvit Özdoğrunun, ön plânda tuttuğu komik unsurlar kadar, oyunun özün- deki trajik havayı da yansıtan başarılı, ölçülü sahne düzeni. Refik ve Hâle Erenin yerli rengi duyuran, sıcak dekor ve kostümleri. Macide Tanırın Mrs. Boyle kompozisyonunda sadeliği, rahatlığı, tabiiliği içinde, son derece ifa- deli bir oyunla çizdiği unutulmaz yüz. Asuman Koradın Mr Boyle'da. Ali Cengiz Çelenkin de o pittoresk Joxer'de çizdikleri vs gülünçlüklerini birer karakter haline getirmeği başardıktan renkli tipler Tuğrul Çetinerin Johnny' de, Tülay Artukun Maryde, Sevinç Aktenselln de Mrs, Tankred'de gerçek- leştirdikleri çok nüanslı ve etkili oyun. Nurşen Girginkoçun çok değişik bir tip halinde canlandırdığı Mrs. Madigan Beğenemediğim Züppe gönül - ve miras - avcısı Bentham'de, ne de- diğini anlamıya imkân olmıyan Aktan Günalp. Sonuç : Mevsim başının, Ankarada en özlü, en e bal oyunlarından biri. Naciye FEVZİ AKİS, 20 KASIM 1964