15 Ocak 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

TİYATRO Ankara Sanat Kurulu toplandı Milli Eğitim Bakanlığının Müzik ve Sahne sanatlarıyla ilgili konular- günü Devlet Konservatuvarında toplandı. Milli Eğitim Bakam Öktemin kı sa konuşmasından osonra, oAnkara ve İstanbulun tanınmış müzik ve ti- yatro adamlarından otuz kişinin ka- tıldığı toplantıda, dikiş olarak, biri Kurulun yönetmeliğini (o hazırlamak, ikincisi geçen yaz |. Müzik ve Sahne Sanatları Danışma Kurulunca alın- mış kararlan ivedilik derecesine göre sıralamak üzere iki geçici toplan çalıştılar, kendilerine verilen O ödev- t leri yaptılar Salı sabahı yapılan ilk toplantıda, Yö ma Kurulu" adını alacak ve otuz üye den meydana gelecektir, üyelik süre- si üç yıl olacak, bu süreyi dolduran- ların dı yarısı Kurul tarafın- dan tim Bakanı ta rafından seçilecek yeni üyeler getiri- lecektir. Kurul yılda en az üç kere Milli Eğitim Bakanının başkanlığında top- lanacak ve Bakanlığın isteği üzerine kurula sunulan konuları inceleyecek- tir. Yönetmeliğin kabulünden o sonra, geçen yaz alınmış kararlardan önce- likle inceleme konusu yapılması uygun görülen konulara geçildi ve Bakanlı- ğın gündeme koymuş olduğu "Devlet Konservatuvannın (o problemleri" O ile "Devlet Sanat Ödülü" konularına ek olarak "İstanbul Şehir (o Operasının, Orkestrasının e (o Konservatuvarın Devletleştirilmesi" ile İzmir (o Devlet Konservatuvarının tam teşkilâtı | bir Devlet Konservatuvarı haline getiril- mesi konularının da ele alınması uy- gun görüldü. Bundan sonra, toplantı gündemindeki "Devlet (o Konservatu- varının problemleri" görüşüldü Kararlar Kurulun hemen bütün vaktini alan bu önemli konu üzerindeki konuş malardan sonra, Çarşamba günü me selenin kurulacak iki ana Komisyon- 30 Piyes gördüm Oyun : "İçerdekiler", nn 2 bölüm) Yazan: Melih Cevdet An Tiyatro İstanbul Şehir em (Kadıköy). Sahneye koyan : Şirin Devrim. Dekor : Bülent Erbaşar. Konu : Melih Cevdetin (Oktay Rıfatla beraber yazdıkları "Kıskançlar- dan ve -ramp ışığına çıkamıyan- "Yılanlar"dan sonra üçüncü oyunu olan "İçerdekiler", topu topu üç kişilikbir oyun: bir Komiser, Komiserin sorguya çektiği - bir yıla yakın bir zaman tutuklu kalmış - bir öğretmen ve karısını beklerken karşısında bulduğu Baldızı... Melih Cevdet, olağanüstü bir du- rumda karşıkarşıya getirdiği bu üç kişiyle, Tiyatronun özü olan Söz sana- tının bütün inceliklerini -ve büyüsünü- duyuran yalın bir diyalog içinde, seyircisine iki yönlü bir dram yaşatıyor. Bir yönden, imzasız bir siyasi be- yannamenin suçlusu olmaktan sanık bir fikir adamının - insan hakları- nın hiçe sayıldığı bir memlekette- bir itiraf koparmak ümidiyle, aylarca evin den, işinden, karısından ayrı, ağır bir baskı altında durmadan sorguya çe- kilmesi ve bunun yarattığı ruh çöküntüsü... Öte yönden, genç, sıhhatli bir adam için seksüel arzularını yerine getirememekten doğan fiziyolojik buh- ran... Meslek tecrübesi kadar insanlık duyguları da Komiseri nazik bir de nemeyi göze almıya yöneltiyor: öğretmeni karısıyla, kendi odasında, "birleş- tirmeğe” Tazı oluyor. Fiziyolojik obsession'dan kurtulursa rahatlar, çözülür, "konuşur" diye düşünüyor... Ama garip bir tesadüf bu olağanüstü buluşmaya karısını değil Baldızını getiriyor; öğretmen. Komiserden edindi o metodla baldızına durumunun nezaketini ve "mutlaka yenmek" zorunda olduğu zaa- fını "anlatmağa" çalışıyor. Anlatıyor da... Genç kadın "anlıyor" ve bu ka- darı öğretmene yetiyor. Elini bile sürmüyor ona artık. Bu anlayış ona yet- miş, eski direniş gücünü bulmuştur. Sorgu yeniden başlıyor... Oynayanlar : Rıza Tuzun (Komiser), Kâmran Usluer Adam, Filiz Top- rak Usluer (Kad ın) Beğendiğim r fikir ve mantık çarpışmasından, vakasız gibi görünen bir tartışma diyalogundan meydana getirmeği başardığı yalın oyun yapısı. Şirin Devrimin "iç yaşama"ya dayanan ve oyunun yapısını ustaca değerlediren çok ölçülü, dengeli sahne düzeni. Bülent Erbaşarın oyuna, sa- delikte, havasını kazandıran dekoru. Rıza Tüzünün Komiser'e. otoritesini zedelemeden, katmayı ina inandırıcı, m yönüyle de sevimli yüz Usluerlerin, karıkoca olmanın engellerini aşan ve -bu gibi rollerde çok önem li olan- "tedirginliği" duyum. nüanslı yun Beğenemediğim : Önemli bir şey yok. Sonuç : İlgi çekici bir mantık oyunu. Fikir özünü psikolojik bir durumun dokusu içinde taşiyan, ustaca yazılmış - iyi de oynanmış - bir oyun Naciye FEVZİ dan "Eğitim ve öğretim Komisyonu"n da her cephesiyle incelenmesi ve va- rılacak sonuçların, alınması (o gerekli tedbirlerin prensiplerini tesbit edecek bir raporla önümüzdeki Mart ayının başlamada yapılacak ikinci Kurul top lantısına getirilmesi kararlaştırıldı. E- gitim ve öğretim Komisyonuna An- karadan şu üyeler seçildiler: (o Prof. Bedrettin Tuncel, Mahir Canova, il- han Usmanbaş, Lütfi Ay, Metin And, Muammer Sun, Özdemir Nutku. İs- tanbul üyelerinin kendi o aralarından seçecekleri dört üye de, İstanbul ko- mitesi olarak, bu Komisyona katıla- cak ve özellikle İstanbul (Belediyesi Konservatuvannın problemlerini | ele alarak çalışacaktır. İkinci ana Komisyon icra kurum ları ve işleriyle ilgili konularla uğraş mak üzere. "İcra Komisyonu" adı al- tında kuruldu ve bu Komisyona da Ankaradan Cüneyt Gökçer. Necil Kâ- zım Akses. Nevit Kodallı, Mükerrem Berk. Prof. İrfan Şahinbaş Lütfi Ay. Metin And, Faruk Güvenç. Muammer Sun. Hikmet Şimşek ve Refik OEnan seçildiler. Kurula İstanbuldan katılan üye- ler ise şunlardır: Muhsin (Ertuğrul. Aydın Gün. Ahmet Kutsi Tecer, Hal dün Dormen, Engin Cezzar, Tunç Yal man, Refik Erduran. Cemal (Raşit Rey ve Nevit Özdoğru. AKİS, 15 OCAK 1965