31 Temmuz 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

AKIS li tutulmuş takviye enjeksiyonu ge- kmişti. rekmişti CKMP iktidara namzet bir parti değildir. Bu bakımdan, büyük serma- yenin CKMP Büyük Kongresine ola- ganüstü bir ilgi göstermesi, kuvvetler dengesini değiştirecek (müdahalelerde bulunması beklenemez. Bu yüzden de, ihtilâlci metodlarla önceden çan- taya konmuş oylara karşı Hasan Din- çer ve arkadaşlarının ne kadar etkili olabilecekleri karanlıkta-kalmaktadır. Karaborsa Vurguncunun özlemi (Kapaktaki o hortlak) İstanbulun en hararetli iş muhitlerin- den biri olan Perşembe Pazarında. bir büyük tüccarın yazıhanesinde, eski DP milletvekillerinden biri, karşısın- daki, işsizlikten ve parasızlıktan ağ- larcasına şikâyet eden iş adamına: "— Merak etme. Bizim çocuklar bu seçimlerde muhakkak iktidara gele- cekler.İşte sen o zaman gör, iş nasıl olur! Bütün tahsisler bizde toplana- cak! Tabii, paralar da... Şunun şura- sında ne kaldı? Biraz sabrediver" şek- linde nasihatte bulunuyordu. Kayseri hapishanesinden önceki yıl çıkmış sabık DP milletvekilinin söz- leri, bugün birçok AP'li ve AP'ye mü- temayil iş adamının gönlünde yatan arzunun tam bir ifadesidir. Kendisini Türkiyenin 1960'dan son- ra aldığı yeni çehreye uyduramamış veya uydurmak işine gelmiyen, piyasa denilen ticari sahaları dolduran tüc- car ve küçük sanayiciler, AP iktida- rından çok şeyler ümid etmektedirler. Onlarca piyasanın düzelmesi demek, memleketin sağlam, istikrarlı bir eko- nomiye kavuşması değil, her mahal- lede birkaç milyoner yetişmesi demek- tir. Gönüllerinde yatan, tâ 1958'den önceki devirlerdir: Gene enflâsyonist bir politika takip edilecek, mal orta- dan kalkacak ve tüccar, iktidar çevrele- rindeki yatanları vasıtasile, kimsenin bulamadığı malı ele geçirip stok yapa- cak, sonra da deposundan gizli gizli çı- karıp, yalvaran müşteriye satacak, cebi dibi dizi banknot demetleriyle dola- cak... Ama öte yanda türk ekonomisi, kurtarılması oOimkânsız bir çıkmaza giriyormuş, kimin umurunda! 1960 ihtilâlinden ve üçbuçuk yıllık CHP İktidarından bu yana köprülerin 31 Temmuz 1965 altından çok su geçmesine ve Türkiye- de çok şeyin değişmiş olmasına rağ- men. İş çevrelerinde birçok kimse, saf- çasına, bu hayallere kapılmıştır. Bun- ların AP'nin yanında olmasının tek sebebi de, kendilerince “altın devir" olan DP iktidarındaki vurgun imkân- larının tekrar açılacağı inancıdır. Şu avanslar meselesi Bu inanç mesnetsiz değildir. Bütçe- nin reddi suretiyle olağanüstü şe- kilde vukubulan iktidar odeğişikliğin- den sonra, Hükümetin yeni temsilcile- ri, iş çevrelerine göz' kırpmağa başla- mışlardır. İşve politika çevrelerinde, eski güzel günlerdeki kolaylıkların çok yatan bir zamanda her bakımdan baş- lıyacağı söylentileri (o yayılırken. Hü- YURTTA OLUP BİTENLER rın yine yüzde 30'a çıkarılmasını uy- gun gördük. Bu çalışmalar benim Ba- kanlığımın bünyesindeki (Karayolları gibi teşkilâtlarla, Enerji (Bakanlığı bünyesindeki Devlet Su işleri tarafın- dan ayrı ayrı yapılmaktadır. Fakat gerektiğinde çalışmalar birleştirilmek- te ve istişare edilmektedir. Bu haber, eski devirdeki bellibaşlı milyoner yaratma çarklarından birinin daha dönmeye başladığım ortaya koy- maktadır. Madalyonun diğer ü şöyledir: 1960 öncesinde bu müteahhit avansları, piyasada büyük vurgun çe- virmek isteyenlerin ihtiyacı olan ilk sermayenin elde edilmesinde başlıca imkân olarak kullanılmıştı. Şu veya bu yolla bir banka teminat-mek- Özel sektör ve Başbakan Yardımcısı Demirel Çekilin, öcü var! kümetin resmi ağızları da imalı ifade- ler kullanmağa, erbabının çok iyi bi- leceği masum görünüşlü haberler ver- meğe başlamışlardır. . Müteahhit a- vanslarına dair verilen haber, bu ma- sum görünüşlü göz kırpmalardan bi- risidir. Yeni İktidarın Bayındırlık Bakanı Orhan Alp, haftanın başında Pazarte- si günü Ankarada, bir AKİS mensu- buna şu açıklamayı yaptı: " Piyasa durumunu tetkik ediyo- ruz. Müteahhitlerimizin ve iş adam- larımızın karşılaştıkları zorlukları ve ihtiyaçları testti ediyoruz.Önceleri müteahhitlere yüzde 30'a kadar verile- bilen, fakat bizden önceki İktidar za- manında yüzde 10'a indirilen avansla- tubu ele geçiren ve bir büyük ihaleyi gerçeklerin altında ucuz fiyat vere- rek alan vurguncular derhal avans çe- kerek, büyük dalaveralarına başlıyor- lardı. Meselâ 30 milyonluk bir ihaleyi kazanan vurguncu müteahhit, bunun yüzde 30'unu avans olarak çekerek bir kalemde 10 milyon liralık bir serma- yeye sahip olabiliyordu. (Eğer niyet, taahhüt edilen işi yapmak değil de- iğri yollarla çabucak zengin olmaksa -ki yıllarca bitmeyen devlet inşaatla- rının çokluğu bu niyettekilerin oranı- nı ortaya koymaktadır- bu para, or- tam da müsaitse, karaborsaya veya bir önceki maceraya ait borçların ka- patılmasına, yahut son derece lüks bir hayata yatırılıyordu Eski devirde de- 11