31 Temmuz 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

SİNEMA "Filmo" şirketinin ilk eseriydi ve bu şirketin sahipleri memleketin tanın- mış ithalâtçı ve o sanayicileriydiler... Ama söz o kadar ayağa düşürülmüştü ki -meselâ Antalya Filim Festivalinde "Karanlıkta Uyananlar"a karşı ha- tırlanan tertiplere katılan ve "bu fil- min yansı Moskovada mı 'çevrildi ?" sorusunun mucidi, Demokrat Partinin unutulmaz komik tiplerinden Dr. Bur- hanettin Onat, gazete sütunlarında yeniden boy göstermenin O sevinciyle sütunlar dolusu demeç veriyor, bir sa- nat jürisinin üyesi gibi değil de Men- deresin ünlü "Tahkikat Komisyonu" nun üyesi tavırlarım takınarak "mem- x Fevkalâde apartman daireleri - Çeşitli, zengin para ikramiyeleri AKBANK Gadeli her 100, vadesiz her 200 liraya ayrı bir kura numarası 34 (AKİS: 446) AKIS lekete karşı hazırlanan bir hıyaneti ön ledik" gibisinden lâflar ediyordu-, fil- min yapımcıları, filmlerinde suç bu- lunmadığım bilmelerine rağmen en- dişelenmekten kendilerini (o alamıyor lardı. Fakat ortada ne de olsa bir ger- çek vardı ve bu gerçek, sorumlu mev- kide olanları ister istemez sağduyuya yöneltti. Merkez Film Kontrol Ko- misyonu Önüne korkunç ithamlarla çakan film, sonunda en masum çeşit- ten değişiklikler oyapılması kararıyla, bir tertibi daha atlattı. "Memleketin varlığına kastetmek", "komünizm pro- pagandası (oyapmak", "Moskovadan gönderilen parayla hazırlanmak" gibi suçlamalara hedef olan filmde yapıl- ması istenilen üç değişiklik, ( tertibin gülünçlüğünü hiçbir" yoruma yer bı- rakmıyacak kadar açıklılkla (ortaya koymaktadır. Birinci değişiklik. Fik- ret Hakan ile Tülin Elginin; yatakta sevişme (o sahnesinin fazla "dekolte" bulunmasından dolayı filmden çıkarıl- masıdır -Anlaşılan, Merkez Film Kon- trol Komisyonu bu yatanlarda hiç yer- li film seyretmemiştir! -. İkincisi, film çevrilmeden önce verilen beyanname- de senaryocu olarak yönetmen Ertem Göreçin adı verildiği halde, filmin tanıtma yazılarında senaryocunun Ve- dat Türkali oOolarak (gösterilmesidir. Bunun da beyannameye uygun olarak değiştirilmesi istenmiştir. Nihayet, fil- min ter sahnesinde geçen grev oyla- ması, yürürlükte olan mevzuata uy- mamaktadır. Bunun da sözle veya gö- rüntüyle mevzuata (ouydurulması is- tenmiştir. "Karanlıkta Uyananlar" filmi böy- lelikle tam dört defa Türkiyede bu konuda tek yetkili olan merciden "be- yaz", kâğıdı almaktadır: Birincisi, se- naryo halindeyken; ikincisi, bu senar- yodan meydana getirilen film olarak; üçüncüsü, "görülen lüzum üzerine" Merkez Film Kontrol Komisyonunca yeniden incelenerek; nihayet dördün- cü olarak da, bu komisyonca isteni- len değişikliklerin uygun şekilde ya- pıldığına karar vermek için bir kere daha seyredildiği vakit-!.. Bakalım ka- ralama tüccarları bu dört beraet kara- rına karşı şimdi nasıl bir tertibe baş- vuracaklar?.. 31 Temmuz 1965