31 Temmuz 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

AKİS " sı" ödülü, Cezayirin gönderdiği "Gen- cecik bir Dünya"ya verildi. Bu film, Cezayirin kurtuluş savaşından sonra Cezayirli gençlerin yeni hayata ken- dilerini (Oouydurmakta ( karşılaştıkları güçlüklerin hikayesiydi Topal eşekle kervana katılmak Bu yılki protokollerde o Doğu bloku ülkelerindeki festivallere (o katılmak kaydı olmadığı gerekçesiyle "Karan- lıkta Uyananlar"ın Moskova festivali- ne gönderilmemesi, bu "vasat filmler festivali"nde Türkiyeyi iyi bir nottan yoksun bıraktı. Fakat yalnız bununla kalsa iyi Resmi kanallardan katılma- dığımız festivale özel kanallardan ka- tılmak hevesi galip gelince işler tama- miyle tersine döndü ve iyi bir nottan yoksun olmak şöyle dursun, kötü bir not alınmak durumuna düşüldü.Çün- kü özel kanaldan festivale gönderilen ve yarışma dışı gösterilen film, Antal- ya festivalinin ünlü "kahraman'"ı ve filmciliğimizin yüzkaralarından "Aşk ve Kin"di. Türkiye Boşa çıkan tertip Parti kongrelerinin eli sopalı zorba- lar tarafından basılması, eşkıyala- rın düzinelerce (oyolcuyu (o çocukların hırsız - polis oyunlarındaki kadar ko- laylıkla soyup sovana çevirmesi İçiş- leri Bakanının kılını kıpırdatmamıştı. Ama köylülerin toprak işgal ettikleri haberi üzerine yıldırım hızına kavu- şan Bakan, Düziçindeki demecinde, solculara daha iyi yüklenebilmek için. suret-i haktan gözüküp sağcıları da biraz "azarlamak" o gerektiğini düşü- nünce, Adanada yine eli sopalı zorba- ların "Karanlıkta Uyananlar" filmini oynatan sinemaları basması (o olayın- dan bahsetmişti. İçişleri Bakanına gö- re, yetkili bir komisyondan gösterilme izni alan bir filmin oynatılmasına Zor- la engel olmak yakışık almazdı. Ama yine aynı İçişleri Bakanı, aradan 24 saat geçmeden Adanadaki demecinde bambaşka telden çalıyor, filinin san- sürden geçtikten sonra ilâvelere uğra- mış olabileceğini, yeniden kurulacak bir komisyona filmi etkrar inceletece- ğini, mahalli savcılar filmde suç un- suru görürlerse derhal harekete geç- meleri gerektiğini o söylüyordu. Gerçi, "Karanlıkıta Uyananlar' Adananın al- 31 Temmuz 1965 SİNEMA Marlon Brando "Aşk ve İntikam"da Sinemaseverlerin sevgilisi tı sinemasında daha vizyona girdiği gün, Emniyet Birinci Şubeden gönde- rilen memurlar filmin sansürden ge- çen kopyasına aykırı bir durum gör- memişlerdi. Ama sağcı basının yay- garası ve bir AP milletvekilinin soru önergesiyle bir obardak suda yaratıl- mak istenen fırtına üzerine "Karan- lıkta Uyananlar" bir. kere daha "sıy- HERKES OKUYOR ga"ya çekildi. ..ve dağ fare doğuruyor "Karanlıkta Uyananlar", bir vakit- ler iktidarın hoşuna gitmeyen memurlar için kullandığı "görülen lü- zum üzerine" formülüyle Merkez Film Kontrol Komisyonu önüne çıktı. Ay- lardanken filmin etrafında kaynatılan cadı kazanı gözönüne alınınca "Ka- ranlıkta oUyananlar'in akibetinden Ü etmemek elde değildi. Neler i!.. "Karânlıkta Uya- nanlar" solcu bir filmdi; hayır, aşırı solcuydu; o da değil, düpedüz komü- nist bir filmdi; hattâ, filmin yarısı benziyordu; er tarafından hazırlanan tertiplerden biriydi; zaten filmin sermayesinin na- sıl sağlandığı omeçhuldü; yok canım, hiç de meçhul değildi, o Moskovadan gönderilmişti. Filmde grev hakkını kullanan işçilerin sempatik gösteril- mesi, iş adamlarının kötülenmesi bu "komünist parmağı'nı açıkça ortaya koyuyordu, v.s,,. Aslında bütün bu ipe sapa gelmez suçlamaları bir balon gi- bi söndürmek çok kolaydı: Sermayesi Moskovadan Oo gönderildiği (o söylenen film, geçen yılın sonlarında kurulan 33