15 Ağustos 1983 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 21

bir dizi operasyonla güneydoğu sı- nırımızı güven altına aldı. ““Yakın bir gelecekte bitmeyece- ği” anlaşılan bir savaşın doğurdu- ğu “özel” sorunların üstesinden gelmeye yönelik ilk çabaydı bu... Sınır operasyonu ve İran. ““Kom- şular Savaşı”'süresince Türkiye'nin titizlikle izlediği tarafsızlık politika- sı İrak sınırında girişilen operasyon- la zedelenmiş miydi? Türkiye'nin kendi güneydoğu sınırını güvence altına alırken Irak'ın kuzey sınırı- nı da rahatlatması, ilk bakışta, Irak'ın kuzeyde bulundurduğu as- keri birliklerini güneye; İran cephe- sine kaydırmasına olanak tanımış- tı. Diplomatik kulislerde dolaşan söylentilere göre, Türkiye, bu ope- rasyonla, İran'a karşı Irak'a dolaylı biçimde destek olmuştu. Hatta, İran'ın olayı resmen kınaması bile söz konusuydu. Ama, Türkiye'nin bu konudaki karar ve tutumu son derece netti. Dışişleri Bakanlığı'nın bir yetkilisi şöyle diyordu: ““Hem İran, hem Irak'la çok yakın ilişkiler içindeyiz. Türkiye'nin özellikle ekonomik açı- dan Ortadoğu'ya yönelmeye baş- ladığı andan bu yana aramızda yo - ğunlaşan bir trafik var.İran'la top- lam ticaretimizin hacmi 2.5 milyar doları buluyor. Irak'la ticaret iliş- kilerimiz de bundan geri kalmaz. Bu sözünü ettiğimiz ülkeler duyar- li ülkelerdir. Bunlarla ilişkilerimizi bugünkü seviyesine getirinceye ka- dar çok uğraştık. Tarafsız kalmak zorundayız. Ancak, Irak toprakla- A — Türkiye, Irak ve İran'ın “bugün- kü” sınırları içinde varlıklarına dayanıyor. Birinden birinde ola- cak bir sınır değişikliği, bu denge- nin ötekiler aleyhine, ya da hep- sinin aleyhine değişmesine yolaça- cak. Bölgenin-devletler çekişmesi önemi açıktır, ama kimin üstün- lüğünün ağır basacağı, İran Dev- rimi'nden bu yana, henüz belirli değildir. Türkiye'nin Batı bağlılığı dışında, herşey belirsiz görülüyor. Belirsiz dengeler de, hem üstün- lük yarışmalarını kızıştıracağı, hem de sonunda her yana gidebi- lecekleri için, bir ayrı kuşku kay- nağı olmak gerekir. ZL LA B L LO e T AA