15 Ağustos 1983 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 32

? B Ü General Pı'nochet 'ye karşı protğsto gösterileri her ğeçen gün daa çok artıyor ŞİLİ D; 9 66 99 Pinochet'ye 4. ““Basta! Halk Pinochet'yi devirerek 'demokrasiye geçmeyi amaçlarken, Pinochet 10.cu yıl nutkunu hazırlıyor Ağustos: Santiago'da, Valpa- raiso Katedrali'nin önü ana- baba günüydü. 40 Şilili genç, dik- tatör Pinochet'nin “kanlı ve sınır- sız baskısı”'nı protesto etmek için açlık grevine başlıyordu.O günedek Şilililerin gerçekleştirdikleri protes- to gösterileri hep şiddete başvuru- larak bastırılmıştı ve bilanço ger- çekten ağırdı: 8 ölü ve 3 bin tutuk- lu. Ayrıca “kaybolanlar''da vardı. Onların aileleri ve insan haklarını koruma örgütleri, açlık greviyle-bir- likte bir bildiri yayınlıyorlardı: “Hükümet, ülkenin politik, ekono- mik, sosyal ve moral iflası karşısın- da halkın pasif ve uysal davranma- ya devam edeceğini artık ileri süre- mez!'”” Nitekim aradan 8 gün geç- tikten sonra bu kez Pinochet'yi ““yolcu'”'etmek için tüm Şili sokak- lardaydı. 11 Mayıs.. 11 Haziran... 12 Tem- muz... Ve 11 Ağustos.. Şilililer 4. kez düzenlenen ve artık bir ““gele- nek”” haline gelen ““Ulusal Protes- to Günü”'nde, Şili'nin “uzatmalı'” diktatörü Pinochet'ye, bıkmadan yine aynı sözü tekrarlıyorlardı: “Basta!”' (Yeter!). Eylül 1973 dar- besiyle iş başına gelen Pinochet, ge- nel seçimlerden kaçınırken, halk, 32 10 yıllık bir aradan sonra demok- rasiye dönüş konusunda kararlı gö- rünüyordu. Pinochet, her protesto günü ön- cesi alışkanlık haline getirdiği taviz- lerinden birini daha verecekti. ““1977 yılında kapatılan partilerden marksist olmayanlar yeniden faali- yete geçebilecekler””. Ve ardından büyük müjdeyi açıklıyordu: ““Fakat bu, 1989 yılından itibaren gerçek- leşecek'”, Pinochet'nin kendine öz- gü “demokrasi''si buydu! Buna karşılık sağdan sola, değişik muha- liflerin oluşturduğu muhalefet cep- hesi PRODEN oyuna gelmiyor ve 11 Ağustos günü gerçekleştirilen protesto gününe katılma kararı alı-. yordu. Öte yandan kapatılan Hıris- tiyan Demokrat Parti lideri Gabri- el Valdes, ““ülkenin iyiliği için”” Pi- nochet'nin istifa etmesi gerektiğini, 800 muhalifin katıldığı bif” akşam yemeğinde yaptığı konuşmayla ül- keye duyuruyordu. Kamuoyu önünde, 10 yıldır ilk kez böyle bir tavır alınmaktaydı. Eski Dışişleri Bakanı Eduardo Frei, Pinochet' nin istifasını isteyen 2. kişi oluyor ve şöyle diyordu: “Ulusun istemi doğrultusunda ve ülkeyi temsil edecek nitelikte geçici bir hüküme- tin kurulması gereklidir”'. PRODEN gibi; sendikalar da ulusal protesto gününde yerlerini alıyorlardı. “Şili'nin Walesa'sı'” olarak anılan Rodolfo Seguel, tüm sendikaları — protesto gösterisine çağırıyordu. Seguel, 14 Haziran gü- nü tutuklanmış ve Temmuz ayında özgürlüğüne kavuşmuştu. Protesto gününde eylem aynıydı: Saat 20.00'de ““tencere konseri” başladı. Rejimin ekonomik ve sos- yal iflasını simgeleyen bu ““konser”” kadınların pencerelere çıkıp boş tencereleri birbirine çarpmasından oluşuyordu. Arkadan üniversitede boykot ve çocukların okullara yof- lanmaması geliyordu. Bu kez bun- lara iki yeni eylem biçimi daha ek- lenmişti: Hükümet yanlısı gazetele- rin satın alınmaması ve televizyon tarafından reklamları yapılan mal- ların boykot edilmesi.. Protesto günüyle birlikte PRO- DEN'in sosyal demokrat eğilimli genel sekreteri Diego Portales ““de- mokratik seçenek”” önerisinde bu- lmnuyor ve ““ülke artık yapısal bir değişim istiyor”” diyordu. Bununla birlikte Şili'de gerek sağ, gerekse ,s0ol muhalefet; demokrasiye geçiş sürecinde belirleyici rol oynayacak partinin Hıristiyan Demokratlar ol- duğunda birleşiyorlardı. Bütün bunlar olup biterken Ge- neral Pinochet'nin şimdilik harıl harıl 11 Eylül'de 10'cu yılını doldu- racak olan cuntanın 10'cu yıl nut- kunu hazırlamakla meşgul olduğu söyleniyordu. ©