8 Ağustos 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 48

604 UYANIŞ Anne olacaklara ağam İlk iki yıl içinde çocuk. Küçük çocuk bir hazım borusundan ibarettir; yalnız, bu boru daha tamam değildir. Çocuğa tatbik olunabilecek sıhhi kaideler büyük adama mahsus olanlar gibi değildir; bu ay- rılığa olan sebepleri anlamak kolaydır: Çocuk yalnız büyük bir adamın küçüğü, bir min- yatürü değildir. Ondan yalnız ağırlığın, boyun, küvvetin, duygunun, ihtiyaçların azlığı ile ay- rılmaz; teşrihi ve fizyolojisi, hatta bazi has- talıkları kendine mahsustur; ihtiyaçları ken- dine göredir. Bu hâlde çocuğun sıhhatını tema- men: temin için tavsiye ve tatbik olunacak va- sıtaların gelir. başka, aynı fenni temellere dayanmak üzre çocüklara mahsus bir hıfzı sıhha vardır. değişmesi (lâzım Büyükten . Yeni doğan çocuğun teşrihine dair velev muhtasar malümat alınmassa hifzi sıhhaya mu- halıf maruz kaldığı hususatın sureti tesirini ve bazı umumi kavaide riayet şartile pek ta- bii neşvünema bulacağı ve bulunması lâzım ge- leceği yerde bünyeten, cismen nezaketi ve az mukavemeti icabı kolaylıkla vefat edebileceğini anlamak kabil olamaz. i Çocuklar hususile doğdukları kadar yakın olurlarsı o kadar çabuk büyürler. Biz, hayatın ilk çağı ile, pek küçük çocuklarla uğraşacağız. İlk çocuklukta bu fartı neşvü- nema hayatın diger zamanlarında görülmez. Tartma ve ağırlık, boy boy bu fikri tesbitü tasdik eyler. zamana ne Veni doğan çocuk 3,000-3,500 gram gelir; Bazılarına Ogöre beş aylık 6,500, oniki aylık 9500, yirmidört aylık olan da 11,500 gramdır. Henüz doğan 50 santimetro, bir ya- şındaki 70, iki 80 santimetro boyundadır. Bu nisbet üzre neşvünema elbette bir çok ihtiyaçları vardır. Vakıâ tama- adam çocuk yaşındaki ise bulan uzviyetin men omeşvünema bulmuş büyük bir yalnız vücudunun hali hazırını muhafaza için bir tagaddiye, halbuki çocuk bu nevi tagad- diden başka bir de neşvünema takibine muh- taçtır. Bu halde çocuk büyüğe nisbeten daha ziyade yer. No. 1792 — 37 Çocuğun büyük obir adamdan ziyade uburluğuna başka bir sebep daha vardır. Aza yolunda ifayi vazife etmek ve hususile vücu- dun sathında zayi olan herarete karsı mü- cadelede bulunmak için yiyeceklerin hararet ve kuvvete tahavvül eylediği cümlenin mâ- lâmudur. Yiyecek sobaya konulan odunu temsil eylemektedir. Büyük adam sikletinden bir kilo- grama mukabil 36-40 kaloriye muhtaç olduğu halde küçük çocuk 70-100 kalori sarfeyler. Vakıâ bir vücut ne kadar küçük olursa etrafa o nisbette hararet neşr,sathı bedenisin- den o kadar ziyade hararet zayi eyler; sıkletine nazaren çocuğun sathı izafisi (kiloya göre)büyüğe nisbeten daha ziyadedir. Çocuğun yediği agdiye ile hasıl olan hararetin 4/5 kısmı şualanma ile ciltten zayi olmaktadır ki bu hal yiyeceğin nisbeten daha çok olması lüzumunu göstermektedir. Çocu- Sun yiyeceği daha ziyade olmak lâzım geldiğin- dendir ki şimdi sebeplerini O bildireceğimiz veçhile beslenmesinde daha ziyade bir intizam, daha büyük bir kontröl icap eylemektedir. Yeni doğanı çocukta, büyük bir adamdaki âzaların kâffesi var isede bütün bu aza hacmen ,şeklen,nescen tamamen olmadığından mükemmel bir surette ilayi vaziiç edemezler. Bütün bu âzaı, fakat hepsi ayni surette olmamak üzre neşvünema bulurlar; faaliyetleri sıkletle- rile, yahut hacımlarile aynı nisbette değildir. Büyüklerde dımağın sıkleti takriben 1/50 nisbe- tinde olduğu hâlde yeni doğan bir çocukta 1/8 dir: eğer vazife sıklete tabi olmuş olsaydı yavrularımız dühattan ad edileceklerdi. Bazi aza, damarlar derakap büyüklerde ol- duğu gibi ifayi vazife ederler; murdar ilik di- mağdan çok ilerdedir; bundan dolayıdırki ço- cuklar çok kolaylıkla ihtilaclara maruzdur- lar. Çocuklarda bidayetten hararet tanzimine muhtas merkez olmadığından derecei hararet çok çabuk tezayüt ve fakat müteakiben gene çabuk tenezzül eder;çocuklar müdafaa va- sitalarındın . hemen mahrun olduklarından kolaylıkla mikropların ve toksinlerin tesiratına maruz kalırlar. Yukarda söyleliğimiz nsşvünemayı otemin için beslenme işi faaliyeti dolayısile hazım bo- rusü büyük bir vazife de-uhte eylemiş bulunmak- tadır; bu sebepten küçük çocuğun bir hazım borusundan ibaret olduğu ileri sürülmüştür, Lâkin bu boru örğü ye yapılış cihetile daha tamam değildir; ancak yedinci aya doğru büyük- lerdeki gibi neşvünema bulur; işte bu zaman- da çocuğun ilk dişleri sürer.