4 Aralık 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

Ss | NN Filmler "Batan Güneş" Michelangelo Antonioni 1912 yılında İtalyada, Ferra'da doğdu. o Yük- sek ticaret okulunda okudu, öğrenci tiyatrolarında çalıştı, birkaç piyes denemesi yaptı ve "Corriero Padano" da sinema eleştirmeciliğine (o başladı. 1939 da Romada yayınlanan "Cinema" dergisinin yazıişleri müdürü (o oldu. 1942 de Rosselini'nin çevirdiği (o"Un Püota Ritorna- Uçucunun Dönüşü" fil- minin senaryo yazımına katıldı. En- rico Fughignioni'nin "I Due Foscari" sinde yardımcı rejisör olarak bulundu, Fransaya giderek Marcel Carne'nin "Les Visiteurs du Soir-Gece Ziyaretçi- leri" nde rejisör yardımcısı olarak ça- lıştı. 1943 de "Gente del Po" adlı birdo- kümanter-belge filmine başladı, fa- kat ancak 1947 yılında tamamlamak mümkün oldu. 1950 yılına kadar da belge filmleri çevirdikten sonra hikâ- yeli filmlere geçti. Antonioni'nin ilk uzun ve konulu filmi "Cronaca di un amore-Bir oAş- kın Hikâyesi" adını taşımaktadır o ve başrollerinde Massimo Girotti ile Lu- cia Bose" oynamaktadırlar. "Bir Aşkın Hikâyesi" nde göze çarpan ilk özellik, kadın kahramana erkek kahramandan çok daha titizlikle eğilinmesi ve kadın E M A kahramanın iç dünyasını, başka bir açıdan bakarak, Antonioni'nin yeni baştan keşfe çıkıyor olmasıdır, Anto- nioni, bu yem baştan keşif (o çabasını daha sonraki filmlerinde de daha belir gin olarak ortaya koymaya çalışmış, ve kadın dünyasının sinemada en başa- rılı anlatıcı ve açıklayıcısı (o sayılmış- tır. Antonioni, herşeyden önce, biçime önem veren bir rejisördür. Hemen her filminde biçime aşın bir düşkünlük gö rülür. Bunun yanısıra da sinemada en Zor olan yönü, öz ile biçimi bağ- daştırma problemi hemen hemen çö- zümlemeye kadar vardırılır. Başlangıç filmlerinde bu çözümleme zaman Za- man Antonioniye "karşı çıkmıştır, fa- kat anlatılmak istenen kişilerin dav ranışlarıyla çevreleri buna ustaca ek- lenince, sözü edilen karşı çıkışlı oen- gelleme, yer yer ortadan kalkıvermek tedir. Bitişin ferdiyetçi şairi Ântonioni, sinemada toplumcu bir rejisör değildir. £ Sinemayı toplum! yararına toplumları uyarıcı ve eğitici bir araç olarak kabullenmekten çok, mutlu ve aydın azınlık için düşünmek tedir. Beğeni ölçüleri,- ele aldığı ler, o kişilerin çevreleri ve ları, meselâ bir başka yurttaşı, ma ustası Visconti gibi kişi- davranış- sine- olmamakta- M. Vitti "Batan Güneş'te Usta sinemanın usta oyuncusu '. dır. Antonionl "L'avventura-Serüven' ile başlayıp "La Notte-Gece" de sür- dürdüğü ve "L'eclipse-Batan Güneş" de son buldurduğu ünlü kadın-erkek ilişkisini, (başladığından beri çizgi dı- şına çıkmadığı ferdiyetçi tutumuyla yine götürmektedir. Antonioni filmlerinin bir başka ö- zelliği, kadın kahramanlarının mut- suz, karmaşıklar içinde ve bilinenin ö- tesinde kadınlardan seçilmesidir. Ger çi bir "Serüven" in kadın kahramanı ile "Gece" nin ve ""Batan Güneş" in kadın kahramanları birbirlerinden çok değişik yapıda görünürler ama, mut- suzluk, karmaşıklık ve gününden kop musluk ortak yan olarak üç filmde de sürdürülür. "Baltan Güneş", birbirlerine pa- nica Vitti), başlangıçta nişanlısı Ei- cardo'dan (Francisco Rabal), nedenini kendisinin de pek çözemediği, bir zor- lanma ile kopar, ayrılır. Vakit sabaha yakındır ve kadın ile erkek arasında cinsel oluş bitmiş, gerçek (o başlamış- tır. Bu cinsel oluş, iki insanı bir yer- den sonra aralarındaki aşkın tüke- nikliğine, bitişine mi götürecektir? Vittoria'da gidiş, bir bitişe doğrudur. Bunalım kendini gösterir ve genç kadın beklenmedik bir anda nişanlısına aralarındaki bütün bağ- lantının koptuğunu ve ilişkinin bitti- AKİS, 4 ARALIK 1964