4 Aralık 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

Bir Mülakat Süleyman Demirelin Haftanın başında Salı günü öğleden sonra, yeni AP Ge- nel Başkanı ve kendi taraftarlarınca "Müstakbel Baş bakan" Süleyman Demirel, Genel Başkanlık makamında bir AKİS muhabiri ile, çeşitli konulan içine alan ilk gö- rüşmeyi yaptı. Devamlı saatine bakan, tedirgin görünen ve "zamana hakim olamadığından" yakınan Genel Başkan, bu gö- rüşmede, bazı konularda yuvarlak değil, epey kesin ce- vaplar vermekten kaçınmadı. AKİS'çinin ilk sorusu: «— Nasıl bir iktisadi kalkınma düşünüyorsunuz?" oldu. Masasından kalkan ve gazetecinin yarandaki koltuğa samimi bir tavırla yerleşen Demirel, söze: — Ben hayalperest değilim. Realitenin içindeyim" diye başladı ve söyle devam etti: "— Daha Başbakan olmadan hayal kurmam. Daha seçim yapılmadı. Seçimi kazanabiliriz de, kazanmıyabili- riz de... Eğer seçimi kazanırsak ve ben Başbakan olursam, memleketin o andaki şartlarına bakarak, son derece dik- katli olmak şartı ile, tedbirler alacağım. Ben enflâsyona ve deflasyona taraftar değilim. Plâna taraftar olduğumu daha önceki konuşmalarımda söyledim. Fakat plânın te- ferruatı münakaşa edilebilir. Çeşitli tedbirler alınabilir. Devlet teşebbüsleri zarar ediyor. Bunu önlemek lâzım." AKİS'çi konuyu deşti « — İktisadi devlet Tşekliilerinin reorganizasyonu- nu mu kastediyorsunuz?" « oEvet. ıslah tedbirlerinden bahsediyorum. Yalnız bunlar kâğıt üzerinde kalmamalı. Biz bu tedbirlerin bir iş adamı kafasıyla alınması düşüncesindeyiz. İktisadi dev let teşekküllerinde 50 milyar lira yatıyor. Bu servet yüzde 6 nisbetinde nemalandırılırsa, yılda üç milyar lira eder. Yâ- ni, yeni vergi almadan bu kadar daha yatırım yapabiliriz." AP lideri ile yapılan bir görüşmede "vergi" bahsi çok ilgi çekici idi. AKİS'çi bu noktada bir soru daha sordu! ” Beyle bir ek gelir sağlarsanız, vergi indirimi de düşünür müsünüz? Bir an süküt eden Demirel: «— Yok, hayır. Vergi indirimi olmaz. Bu kadar yatı- rımın finansmanı ihtiyacı varken... (Yatırımlara devam etmek lâzım. Biz kalkınmayı huzur ve refah olarak sembo lize ediyoruz. Bunun için istikrar şarttır. Bunun yanında kredi şartlarında, faiz hadlerinde a a ıslah edici tedbirler alınabilir" diye cevap ve racata prim vermeyi düşünüyor musunuz?" "— Evet. İhracata prim verilmelidir. İhracatın art- tırılması şarttır. Bunun için prim çok faydalıdır." Prof. Baade'nin sihirli çarkı "Duraya kadar olan konuşmada beliren çizgiler, belli bir devirdeki iktisadi politikaya büyük benzerlik gösterme- ye başlamıştı. AKİS'çi durumu açıklığa kavuşturmak için Demirele şu soruyu sordu: "— Profesör Baade. Almanyada türk hariciyecilerine, türk ekonomisi hakkındaki fikirlerini açıklamış. Bu arada bir çark misali vermiş. Baade'ye göre, türk ekonomisinin çarkı tam devamlı olarak dönme hareketinin bağlıyacağı ölü noktaya geldiği sırada 27 Mayıs devrimi olmuş ve ölü noktada durmuş. Aynı kanaatte misiniz?" Demirel, soruya cevap vermeden önce telefona gitti, açtı, kapattı, bir numara çevirecek oldu, vazgeçti ve bu arada kâfi miktarda düşünmüş olacak ki konuşmaya baş- ladı: — Bu meseleyi bu kadar sembolize etmek ve özetle- mek doğru olmaz. Sebepleri daha iyi izah etmek gerek. Prof. Baade yakın dostumdur. Hattâ raporunu hazırlarken yardımlarım olmuştu. Bazı dokümanları, cetvelleri, sulama ve Antalya projesi ile ilgili bilgileri ben vermiştim. Rapo- run yazılmasşında da bir çok defalar istişare etmiştik..." "— Prof. Baade, bahsettiği ölü noktada bir fiske ile çarkın dönmeye başlıyabileceğini söylüyor. Sizce bu fiske ne gibi tedbirlerden meydana gelir?" — Huzur ve istikrar... Bu takdirde piyasa canlanacak ve çark dönmeye bağlıyacaktır." Demirelin, Büyük Kongrede delegelere "Siz, nasıl kal kınacağımızı bilirsiniz" diye üstü kapalı bahsettiği iktisa- di kalkınmanın rengi Prof. Baade'nin de gıyabi yardımıy- la böylece açıklanmış oluyordu. AKİS'çi, sözü dış politi- kaya getirdi ve genel bir soru sordu: "— Şahsiyet sahibi dış politika, Asya - Afrika grupu devletleri ile yakınlaşma ve türk - sovyet münasebetleri hakkında ne düşünüyorsunuz?" Söz dış politikaya gelince Demirelin edasında ihtiyat- kâr bir değişme oldu: ” — Evet, elbette Asya - Afrika grupu ile iyi müna- sebetler kurulmazdır. Sonra, yeni kurulmuş olan Afrika devletleri ile de münasebetler tesis edilebilir." Bu arada unutulan noktayı AKİS'çi tekrarlamak z0- runda kaldı: "— Peki, türk - Sovyet münasebetleri düşünüyorsunuz?" «— Bu konuda çok dikkatli davranılmalı ve iyi kom- şuluk münasebetlerinin sınırı aşılmamalıdır "— Bu sınır nedir?" "— İktisadi ve ticari münasebetler olabilir..' — Peki kültürel münasebetler?" "— Taraftar değilim. İki memleketin doktrinleri ayrı. Bu sahada ne biz onlara bir şey verebiliriz, ne de onlar bize... "— Türkiyenin Birleşmiş Milletlerdeki tarzı hakkında ne düşünüyorsunuz? ” " Bu bir kulis meselesidir." hakkında ne oy kullanma Dış yardım görüşü "Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Johnson'un arka- daşı" diye lanse edilen Demirelin, İktidara geldiği takdirde Türkiyeyc geniş ölçüde dış yardım sağlıyacağı vaadi, Büyük Kongre sırasında bir propaganda konusu olarak kullanılmıştı. Demirelin bu konudaki görüşleri ilgi çekici olabilirdi. AKİS muhabiri konuşmayı o tarafa inti- kal ettirdi: "— Dış yardım hakkında ne düşünüyorsunuz?" Demirel koltuğa iyice yaslandı ve tavana bakarak ce- vap yerdi: — Türkiyenin daha bir müddet dış yardım alması gereklidir. Bu, Türkiyenin şartlarına uygun, uzun vadeli ve düşük faizli olmalıdır." AKİS, 4 ARALIK 1964