22 Ocak 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

yapacaktır. Ancak bunun o uygulama şekli, o andaki duruma bağlıdır.." Cilvenin böylesi Millet Mi görüşmeler bir yana, Milli Bakiyeler Kanun Ta- sarısının » hazırlanması, omisyonlar- dan geçişi ve Meclis Başkanlığına su- nuluşu bile ayrı birer maceradır. Sa- dece işin bu safhasında bile, ünlü An- jelik romanındaki saray a, andıran kulis oyunlarına girişi iş, türlü açmazlarla Tasarının Meclise in- tikalini önlemek için ne mümkünse ya pılmıştır. Mili Bakiyeler sistemini oöngören tasarı daha henüz bir alternatif olarak ileri sürüldüğü sıralarda, AP tarafın- dan ortaya atılan slogan şu olmuştur: "CHP, küçük partilerin arkasına sı- ğınarak, Tasarıyı bu partilere hazırlan yor. Böylece, kendisi ortaya çıkmadan. AP' nin seçim şansını kırmak isti- Doğrusu aranırsa bu slogan önce- leri büyük ilgi gördü. Parlamento ko- ridorlarında kulaktan kulağa, CHP'nin gene bir oyuna giriştiği, küçük partile- ri kendi çıkarlarına alet ettiği fisıl- danmağa başlandı. Ançak CHP Bü- yük Kurultayında Başbakan İnönünün kürsüye çıkarak, "Küçük partiler de- mokratik rejim için şarttır, bunun ti- pik örneklerini yakın geçmişte gördük. Bu sebeple, bu partilerin erimemesi i- çin tedbirler alınacaktır" demesi, AP nin büyük ümitlerle ortaya atmış ol- duğu sloganı çürütmeğe kafi geldi. İ- nönünün bu sözleri, Mili Bakiyeler sistemini ikame eden Tasarının CHP tarafından hazırlanması için verilmiş bir sinyal niteliğindeydi. e Yeşil ışık yanmıştı. Hükümetteki son revizyonda Ada- let Bakanı olan sıvayarak Tasarıyı yuldu Fakat asıl mesele (Tasarının hazırlanmasından çok, bunu komis- yonlardan kuşa çevrilmeden geçirmek ve Meclise sunabilmekti. Tasarının önce Adalet, sonra Anayasa Okomis- yonlarında görüşülmesi (o gerekiyordu. Oysa, bu komisyonların gündemlerin de pek çok kanun sıra beklemektey- di ve AP'li üyelerin de bu bahaneden faydalanarak, üzerinde "Milli Bakiye ler Tasarısı" yasalı bu bir tomar kâğı- dı tozlanmak üzere rafa okaldırmağa pek hevesli oldukları muhakkaktı. AP tarafından istismar edilmeğe (o fazla- sıyla müsait bu o formaliteleri aşma yolunda bulunan çare, Tasarının, kuru lacak bir Geçici Komisyona havalesi oldu Mecliste temsil edildikleri üye adedine göre her partiden delegenin katılacağı bu komisyonda mesele eni- ne boyuna tartışılacak ve en kısa Za- AKİS, 22 OCAK 1965 manda sonuçlandırılarak Meclise sut nulacaktı. Fil ve körler Tasarı henüz fikir halinde iken AP saflarında (o başlıyan o sızlanmalar, mesele kâğıda dökülüp, hele bir de ortaya geçici komisyon formülü atı- lınca birdenbire tiz perdeden koparı- lan yaygara halini aldı. Zira kayıp bir değil, pek çoktu. Tasarı küçük parti- ler için bir moral aşısı niteliğinde ol- muş, Süleyman Demirelin Başkan se çilmesiyle beraber bu partilerde beli- ren "AP ye iltihak" eğilimleri kay- boluvermişti. Hattâ münferit trans- ferler bile durmuştu. Bütün bunlar bir yana, Tasarının kanunlaşması halinde, büyük ümitler le beklenen genel seçimler AP açısın- YURTTA OLUP BİTENLER nın AP açısından kamu oyuna duyu- ruluş şekli teşkil etmektedir. AP mi- litanları, Milli Bakiyeler ( sistemini yermek üzere basit, fakat halk arasın- Sadaka Sistemi" bunlardan bazıları- dır. Ayrca özel sohbetlerde, Parlâ- mento koridorlarında gazetecilerin ku lağına, Tasarının seçim yerine tayin sistemini getirdiği, milli iradenin hiçe sayıldığı, CHP'nin AP'nin büyük ço- gunlukla iktidara gelmesinden çekin- diği fısıldanmış, Tasarı kanunlaştığı takdirde aşırı solun da Mecliste temsil edilebileceğinden, kızıl tehlikeden dem vurulmuştur. Aslında bütün bunlar, filin kuyru- kulağını tutan körle- gunu, bacağını, Kemal Bağcıoğlu Mecliste kulis yapıyor Akıntıya dan hüsranla sonuçlanabilirdi. Yapı- lacak tek şey. arının kanunlaşma sını ne pahasına olursa olsun engelle- mekti. Geçici Komisyonun kurutma- sını engellemek için, Adalet ve Ana- yasa komisyonlannda, Millet oMecli- sinde obstrüksiyonlara başvurmak ak- la gelen ilk hal çaresi oldu. Tasarı, komisyonlarda mümkün olduğu kadar uzun süre bekletilecek, AP. Grup ola- rak, Meclis toplantılarına katılmıya- cak ve sık sık açık oylama istene- cekti. Böylece, çok defa nisap sağla- namadığından Tasarı oylanamıyacak, kanunlaşamıyacaktı. Bu, AP saflarında Milli (o Bakiye sistemini sabote etmek üzere plânla- nan faaliyetin sadece bir ocephesidir. Madalyonun diğer yüzünü ise, Tasarı kürek rin yaptığı tariflerde olduğu gibi, me sele sadece birer ucundan ele alına- rak savrulan tenkitlerdir. iktidara gelmesinden değil. memleke- tin geçmişte olduğu gibi iki oObüyük kampa ayrılmasından endişe etmekte ve bu yüzden küçük partilere prim verebilecek tedbirler üzerinde odur- maktadır. Yani bu, bir iktidar sandalye kavgasından çok, bir " mi İdame" çabasıdır. Ayrıca, oylan adalete en uygun şekilde de- gerlendirecek bir sistemnin milli iradeyi hiçe saymak demek ol- madığı açıktır. Aşın solun (Mecliste temsili meselesine gelince, bu, boş bir iddiadan öteye gitmemektedir. Zira, Türkiyede aşırı solu temsil eden bir 11