12 Mart 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

"SONU Belirsiz bir savaş "a atılan ve bu savaşı yüzlerinin akıyla bitire- ceklerini osavunan bu yönetmenle- rin yenik düştükleri artık inkâr edi- lemiyecek şekilde ortaya çıktı. Bir zamanlar mutlaka kurutulması ge- rektiğini ileri sürdükleri bataklık- ta sonradan mucize yaratmağa kal- kanlar, her yönden yanlış temelle- re oturtulmuş bir sinemada bu di- renmenin boş olduğunu, daha on yı- lı bile doldurmadan o kabullenmek zorunda kaldılar. Şimdi 1958'deki "Üç Arkadaş"a kadar şöyle bir ge- riye bakınca, o "kalburüstü" filmler birer bataklık çiçeğinden fazla bir özellik taşımıyorlar. Ispanya Uluslararası stüdyo Amerikalılar Hollywood'dan Avru- paya göç edelidenberi Batı Avru- pada, İtalyadan sonra, uluslararası stüdyo özelliğini taşıyan tek ülke İspanya oldu. Her ne kadar İspan- ya Romanın "Cinecittâ"sı gibi bü- yük bir sinema sitesine sahip değil- se de, İspanyanın çölden karlık böl- gelere kadar değişen iklimi, tabiat manzaraları, çok düşük ücretli el emeği ve ordu birliklerinin yabancı sinemacıların emrine figüran olarak cömertçe sunulması, bu ülkeyi Hollywood göçmenleri oiçin ideal bir çalışma yeri. yapmıştır. Bundan dolayıdır, ki İspanyanın 1965'te çe- virdiği yerli ve ortakyapımları he- men hemen birbirine eşittir: 45 yer- li, 41 ortakyapım. İspanyayı uluslararası stüdyo kı- lığına sokan, amerikalı yapımcı Sa- muel Bronston'du. Ancak Bronston kendi açtığı bu çığırda kısa zaman- da çok sayıda rakiple (o karşılaştı. Şimdi İspanyada James Bond'lar- dan kovboy filmlerine, tarihi film lerden süperprodüksiyonlara ka- dar çeşitli yabancı filmler (o çevril- mektedir. Bir yanda İkinci Dünya Şavaşını oanlatan "Battle of the Bulge-Bulge Muharebesi"nin dekor kalıntıları, bir yanda "Dr. Zhivago- T. Jivago" için Birinci Dünya Sa- mali Moskovanın bütün bir mahallesinin dekorundan kalanlar, bir yanda, Çin Hindi savaşlarını an- latan "The Cebturions"tan kalan- lar İspanyadaki sinema çalışmala- rının özelliğini bir bakışta ortaya koymaktadır. "El Cid"in arapları, "Alexander the Great-Büyük İsken- der'in makedonyalıları, "55 Days in Peking - Pekinde 55 Gün'ün çinlile ri, "The Fall ofthe Roman Empire Roma İmparatorluğunun Çöküşü" nün Vizigotları, "Dr. Jivago"nun be yaz ve kızıl rusları... ispanyol ordu- sunun figüranlık alanındaki çalış malarından sadece birkaçıdır.. 34 12 Mart 1966