27 Kasım 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

ii konçertoları ile fazladan ça- na "Mevsimler"den bir bölümde topluluk bütün gücünü ortaya ayna yi başardı, Blanohi'nin Em yon'unda ise sanatçılar "tek yönlü" ol- madıklarını gösterdiler. 28 Daniyal ERİÇ Konseri verenler: e Senfoni Orkestrası Yöneten: Prof.Gotthoid E. Lessing, Solocu: Sovyet piyanisti Eiofi Yakor Filer. Konserin yeri: Ankara Konser Salonu, Günü: 20 Kasım 1964 Cuma, Saat 20,30'da Program: Bir romantik, bir izlenimci ye bir de çağdaş bestecinin çok ün kazanmış eserleri yer alıyordu: 1) C. Bebussy; "Prehıde a I'aprâz-midi d'un Faune", 2) F, Liszt: ikinci piyano konçertosu, 3) B- Bartok: Orkestra kon- çertosu. Konserin özellikleri: o Türkiyede hiç tanınmayan, fakat dünyada büyük ün yapmış bir piyanistle bir kocaman bestenin ilk defa Ankaralı dinleyicile- re sunulması konserin en önemli yönünü teşkil ediyordu. Sovyet piyano virtüözü Filer müzik dünyasının yurdumuzda bilinmeyen yıldızlarından birisidir. Bu sanatçıyı dinleyip, hayranlıkla başarısını izledik- ten sonra, kimbilir daha bilmediğimiz nice müzik şöhretleri vardır?" diye düşündüm. Macar asıllı Bartok ise müzik sanatımızın yabancısı olmadığı bu şöhrettir. Onun Cumhuriyetin başlarında Ankaraya ve özellikle yeni kurulmuş olan Konservatuvarımıza yaptığı ziyaret ve Toroslarda yaptığı folklor gezisi hâlâ, aramızda yaşayan birçok müzikçinin unutamayacağı anılarla doludur. Sonradan Bartok, Türkiyeden ve diğer Balkan ülkelerinden aldığı bu folklor malzemesinden kurduğu yeni eserlerle bütün dünyada tanınan çağdaş karak- terdeki sanatını meydana getirmiştir. İşte bu yönden onun "Orkestra Konçertosu" gibi özellikle ilginç ve ka- rakteristik bir bestesinin bugünedek Türkiyede çalınmamış olusu büyük bir eksiklikti. Cumhurbaşkanlığı Orkestrasının şefi Prof, G.E. Lessing'm bunu programa almakla gösterdiği büyük cesaret ve üyelerin bunu seslendirmede gösterdikleri gayreti anmadan geçemiyeceğim. Beğendiklerim: Piyanist Filer olağanüstü tekniği, sürükleyici yorum gücü müzikalitesi ve herşeye rağmen piyanodan çıkarabildiği renkli seslerle bütün dinleyicileri büyüledi. 19. yüzyılda yetişmiş sanatçılarda ancak rastlanabile- cek bir heyecanla çaldığı her parça bir anlam kazandı Çok sert çalması ge- reken pasajlarda bile piyanodan öylesine munis, okadar renkli sesler çıkardı ki, Konser Salonunun türlü tenkitlere yol açan piyanosunun sanki değiştiği sanılırdı. Lisat'in aman vermeyen konçertosunu başarıyla çaldıktan sonra Rachmantnov'dan Sol minör Prelüdü ve üstüne de L'tezt'in 12. Macar Rapso- disini çalan üstâd hem duyuş, hem de teknik bakımından nasıl bir otorite olduğunu gösterdi. Orkestranın başarısı da bütün parçalarda tamdı. Düzinelerle şefin yö- netiminde Debussy'nin kısa, fakat özlü bestecini çalmış olan üyeler o gece da- ha dikkatli ve titiz görünüyorlardı. Flüt sololarında Mükerrem Berk de -biraz pes çalmakla beraber- duygulu ve temizdi. Genellikle orkestranın parçayı ele alışı ve seslendirişi "sadikane" sayılır. Bartok'un orkestra konçertosuna ge- lince; bu çok güç ve bu yüzden da seyrek dinlenebilen eserin yurdumuzda bu kadar güzel seslendirilebileceğine inanmak dahi yakın samanlara kadar mümkün olamazdı. Bu üstün başarıda Şef Lessing'in büyük payı olduğunu asla unutmamak gerekir. Beğenmediğim: Yine de organizasyon üzerinde duracağım. Bu kadar önemli ve değerli bir sanat olayını izlemek üzere salona girenler ortalıkta birçok boş yerin bulunduğunu, buna karşılık, yer sırası bekleyen birçok müzik meraklısının da olduğunu gördüler. Sonradan sorup öğrenenler anladılar ki, hu boş yerler, resmi daire ve teşekküllerde masa işgal edenlere gönderilen dave- tiyelerin kullanılmak lüzumunun bile duyulmamasından ötürü boş kalmış- tır!.. Bu bilgiyi edinenler şöyle düşündüler: Acaba birçok gerçek müzikseve- rin yaptığı gibi bu zevat, da bedelini ödeyerek bu yerleri kapatmış olsaydılar, bukadar güzel bir sanat olayım ihmâl ederler miydi? Sonuç: 1964'ün en önemli sanat olayını teşkil ettiğine şüphem olmayan bu konseri tertipleyenlere, çalanlara, yönetene takdir e hisleriyle salondan ay- -ık AKİS, 27 KASIM 1964