23 Nisan 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

XXV Mukavemet yarışının finişi başi Ben 1960'ın ilk beş ayını, on yl sürmüş bir mukavemet yarışının sonuna benzetirim, O devrede iki büyük yarışı, ismet Paşa ve Ad- nan Menderes bütün canlarını dişlerine taka- rak finişe kalktılar, neticede ipi, hem sinirle- rine hâkim olması, hem korkunç tecrübesiyle İsmet Paşa göğüsledi. O günler, koşunun bitmek üzere olduğunu görmemek imkânı kalmamıştı. Türkiyenin önünde iki yol vardı. Bunların biri, serbest S&- çimlerdi. Bu seçimlerde C.H.P.'nin kazanacağı ve iktidarın el değiştireceği açıktı, O takdirde D.P, Muhalefete geçecekti. 1960'da seçim yoluyla iktidar değişikliği gerçekleşseydi ne olurdu? O günler o bütün lâflara rağmen, bir devr-i sabıkın yara- tılacağını ben sanmıyorum. İsmet Paşa zaten “Seçimleri kaybedeceklerdir ve benim elim- den medeni derslerin en ağırını alacaklardır. Dürüst seçimin teminatını verirlerse rahat edeceklerdir. Vermezlerse gene gideceklerdir. Ama o zaman fena gideceklerdir” diyordu. Bir C.H.P. İktidarı, hukuk devleti nizamı içinde, bilhassa son yılların kanunsuzluklarını şüphe- siz cezalandıracaktı. Fakat özel hiç bir tedbiri ismet Paşa aldırmayacaktı, bir D.P, Muhalefe- başında liderleri, güven içinde . çalışacaktı, C.H.P. hemen kendi ilk Hedefler Beyanname- sini yürürlüğe koyacaktı. Buna D.P.'nin yar- dımcı olacağını kestirmek de kehanet sayılma- malıdır. Zira artık iktidarı vermiş bulunacak- tı ve 1950 öncesi plâklarına ister istömez dö- necekti, D.P. bu yolu tutmadı. Benim bildiğim, bu- nun sorumluluğunun en büyük «ölçüde Celâl Bayara ait olduğudur. On yıllık saltanattan ve o yıllarda sattığı çalımdan sonra bu iptidai in- sanın kudret mevkiinden gönül o rizasıyla in- mek olgunluğunu göstermesini beklemek ha- taydı, Halbuki Menderes, bilhassa heyecanlı anlarında “Ne varmış? İktidarı kaybedersek ıyor — Türkiye nin önünde açılan iki yol — İsmet Paşa seçim. lerin ancak serbest yapılabileceğine, bunları C.H.P.'nin kazanacağına milleti ikna etmeye lışıyor ve Menderes kendi Vatan Cephesine İs tanbulun milyonerlerini okaydediyor — Paşanın evinde bir amerikalı — Himmetdede İş macerası nasıl başladı? muhalefete geçeriz, onlara medeni bir muhale- fetin nasıl yapıldığını tekrar gösteririz” diyebi- liyordu. Bayar onu bu istikamete itseydi, ar ven söylediklerini göze Mr Fakat i Bayar onü kendisine Sabik memek istikametine itti ve o temayülünü geliş- tirdi. Kararsız Mendereste iki temayül de var- Türkiyenin önünde açılan ikinci yol, get- çekten, seçimleri ya ya ya açık ge- kilde kaba kuvvet kullanarak ya b kazanılacak gi seçimden alındığı ar Sem ye yi rr m m timal taşıyordu. Yularca önce, Cumhuri- me KE yı kapatmak, bir tek parti devri açmak gü- pe sahip bulunduğunu ispatlamıştı. Bu ka- dar yıl sonra, D.P.'de bu güç var mıydı? Güç varsa, ne âlâ, Ama yoksa, âkibet ismet Paşa- nın ikazını yaptığı “Sena düşüş” olacaktı. enli fena düştü. Menderesin, Nisan basın. ei yay ap erine kadar, we ve MA b MORİ GENE AN . Bunu kazanacağını sanı- e a ilân etme- sinin iktidarda fi di. Bayar, dürüst seçimle iktidarı vermek etmişti. Menderesin i köprübaşlarını elinde tuttuğuydu. Ka; Ha- diseleri bu hesapların doğru ispat etti ur Tahkikat Komisyonu, rak aynı ay kuruldu. ismet Menderesin oyununu gördü. Başbakanın meml salmak