7 Mart 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 110

112 Her Ay “nekropolü,, telâkki edenler, “müze nasıl yaşar,, diye sorup hayret edeceklerdir. Müzenin bilhassa modern devirde, yaşıyan, canlı bir unsur olarak sosyal hayatta faal bir rol oynıyan bir müessese . olması lâzımdır. Bu telâkki çok yenidir. Henüz pek yakın bir düne kadar müzeler, birer mabed veya mezarlık, şahe- ser ziyaretgâhları gibi, arasıra gezilen, abus yüzlü yerlerdi. Hayatın, fertler için, bugünkü kadar dinamik, bugünkü kadar her cephesi dolu olmadığı devirlerde müzeler, hare- ketsiz rollerini ifa ederlerdi. Fakat şartlarını, insanlara gü- zelliğin seyrine vakit bırakmıyacak kadar güçleştiren mo- dern hayat, müzeleri, ancak birer turist ziyaretgâhı olmak tehlikesine düşürmüştür. Bu, yeni hayatın bir tezahürü olduğu kadar, eski mü- ze mefhumunun artık değiştirilmesi lâzım geldiğini gösteren bir emare teşkil etmektedir. Bugün Fransanın hemen hemen bütün belli başlı müze ve daimi sergilerinde yapılmakta olan yenilikler bize bu hu- susta, yol gösterecek mahiyettedir. Fransızlar, evvelâ meş- hur Louvre müzesini yeni baştan tanzim etmekle işe başladı- lar. Levhaların, heykellerin açılış ve konuş şekilleri yenileş- tirildi. Müzenin bilhassa Mısır ve Yunan heykeltraşlığı kısım- larında yapılan gizli elektrik tertibatı sayesinde müze hafta- nın muayyen gecelerinde halka açık bulunduruldu. Muhafa- zakârların şiddetli protestolarına rağmen görüldü ki, eser- lerin bariz taraflarını aydınlatan elektrik ziyası, onlara, u- mulmadık bir güzellik ve bir cazibe veriyordu. Bundan sonra Luksemburg Petit - Palais ve Jeu de Paume gibi müze ve galerilerde muhtelif üstadların sergile- ri tertip edildi. Arkeoloji müzeleri de bu harekete ayak uy- durarak, bir çok tarih sergileri vücude getirdiler. Bu arada halkı müzelere celbedecek birçok neşriyat, birçok propa- ganda yapmaktan geri durulmadı.