20 Mayıs 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 93
94 Her Ay nin vücude getirdiği tekemmüller, yeni yeni meselelerin vaz'ını ve bizzarure hallini icap ettiriyor. Bu da, hâdiselerin birbirini velyeden teselsülünü doğuruyor.. Uzun terakki zincirinin halka- ları böylece sonsuz uzayıp gideceği hükmü vehleten verilebilir. Ancak, yeni ihtiyaçlar o kadar muhtelif İhtisas:: ve o kadar çoktur ki, her hangi bir teknik- çinin, hepsini birden tek başına tatmin €- debilmesi imkânsız gibidir. Bu halin en yakın neticelerinden bi- ri de ihtisas sp€cialisation zaruretidir. İşte terakkinin, içtinap edilemiyen mahzurlarından biri budur. İhtisas: tekniği, eski ta- birile fenni gittikçe artan dairelere ayırarak parçalıyor; bu par- çalanış: metodların şümulünü son derece zafa düşürüyor. Nitekim, teknik eserin inşasını terkip etmek (synthetiser), sanat erbabı için mutlak bir imkânsızlık içindedir; bu yüzden- dir ki sanat sahipleri, eserin hakiki değerini takdir edemezler. Atılış ve terakki hamlesinin kendi kudre- Yeni insan: tile tahdit edildiğini görerek, sanki hayat şartlarının islâh etmiş olmanın cezasını Çe- kiyor ve yüreğinin endişe ve heyecan ile dolduğunu hissediyor. Acaba yeni insan nereye gidiyor? Bunu, o da bilmez.. An- cak, modern hayatın şaşırtıcı, baş döndürücü kasırgası, kendisi- ni, arzusu hilâfına sürüklüyor; beşer, kendisinin yarattığı tek- nik kanunlara zaruri olarak tâbi oluyor. Pascal (Paskal) demiş- tir ki; «İnsan, tabiatı, bütün haşmetile seyr ve temaşa eder». Bu söz, aczin itirafıdır. Bu itiraf elbet daha makul ve mantıkidir. Fakat, elindeki va- sıtalara güvenen insan, tabiata karşı amam- sız bir mücadeleye girişti. Bu mücadelede, beşer, her zaman mü- zaffariyet kazanmıyor. Böyle bir mücadeleye girişmek için beşerin simdiye kadar güvendiği vasıtalar hangileridir? Terakkinin gözler kamaştımı- cı parlaklığına hayran olanlar içinde, kaç kişi vardır ki: tatbiki ilimlerin nereye geldiğini araştırmış, daha doğrusu terakkinin hakiki temellerini bilmek istemiş olsun? Tabiatle amansız mücadele:
