2 Mart 1986 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 40

ABD / ÖZEL TANIKLAR Pişman olan yaşadı Amerikan adalet yetkilileri Mafya'ya karşı tanıklık edenleri sıkı bir biçimde koruyorlar M zel silahlarla donatılmış on üç kişilik bir ekip, patlayıcı mad- de uzmanı bir köpek ve elektronik aygıtlar, televizyon kameraları, monitörler ve alarm sistemleri yer- leştirilmiş zırhlı bir Ford, tek bir amaç için toplanmıştı. 20 yaşında olmasına karşın en az kırk kez ce- zaevine girip çıkmış, hakkında açı- lan dosyaların sayısını bile bilme- yen profesyonel bir soyguncuyu ko- rumak için. Salvatore Romano adındaki bu soyguncunun bu kez 76 ayrı gasp suçundan mahkeme huzuruna çıkartılması gerekiyordu. Ama hakkında tek bir dava bile açılmayacaktı. İşin aslında, artık Salvatore Romano adında biri de yaşamıyordu. Yeni bir nüfus kağı- dı, yeni mezuniyet belgeleri, yeni bir adres, kısacası yepyeni bir kim- likleeskisoyguncugüvenlikiçinqg/ 40 NOKTA 2 MART 1986 bir yaşam sürüyordu. İşin en ilginç yanı ise Romano'ya bu olanakları sağlayanın yeraltı dünyasından ar- kadaşları değil, bizzat Amerika Bir- leşik Devletleri Adalet Bakanlığı ol- masıydı. Romano'ya “özel tanık”' muamelesi uygulanıyordu. Çok bilen çok yaşamaz. Bu soy- guncunun alması gereken cezaların toplamı normal yaşam süresini bir- kaç kez aşıyordu ve Amerikan Dev- leti tarafından bunca özenle korun- ması boşuna değildi. Mafya'nın elemanları ve eylem planları hak- kında çok fazla bilgiye sahip olan Romano, meslektaşları ve FBI ara- sında bir seçim yapmak durumun- da kalınca federal polisin koruma- sında daha güvenli olacağına karar vermişti. Romano Amerikan usu- lü pişmanlık yasası sayesinde hak- kında açılan davalardan kurtul- muştu ama, bu kez de eski arkadaş- ları tarafından ““vur emri”' verilen- ler listesinde baş sıraya oturtulmuş- tu. Suçu, büyük bir mücevher soy- gununu polise ihbar etmekti. Yeraltı dünyasına karşı savaş açan Amerikan adalet yetkilileri özellikle Mafya aleyhine tanıklık yapanların daha mahkeme salo- nundan çıkar çıkmaz başlarına ge- lecekleri bildiklerinden 1970 yılın- da “tanıkları koruma programı” adında bir yasa çıkartıyorlardı. Böylece tanıklar mahkemede adla- rının ya da adreslerinin açıklanma- masını isteyebiliyorlar hatta yüzle- rinin görünmemesi için kapalı bir kapının ardından ifade verebiliyor- du. İşte aynı yasa önemli itiraflar- da bulunan bazı sanıklarin da ““özel tanık” haklarından yararlanması- nı olanaklı kılıyordu. Adalet yetkilileri itirafta bulunan tanıkları korumak için yalnızca ye- ni bir kimlik vermekle kalmıyorlar, yeni bir yaşam kurmaları için de el- lerinden geleni yapıyorlardı. Örne- ğin ev bulmak ya da bir işe girme- sinde aracı olmak bu tür yardımlar arasındaydı. İş bulamayan itirafçı ise, eğer bekârsa bin dolar, ailesi varsa 2 bin sekiz yüz dolar aylık des- tek alıyordu. Şu anda Amerika'da toplam 4717 itirafçı vardı ve bun- lar için yılda 31 milyon dolar har- canıyordu. Ancak adalet yetkilile- ri bu paranın karşılığını aldıkları kanısındaydılar. Nitekim, eski Mafya babalarından Aladena Fra- tinno'nun itirafları New Yorklu ba- balardan Frank Tieri'yi ele verme- ye yetmişti. Bu adamın yakalanma- sı ile Amerikan yeraltı dünyasının esrarengizliği çorap söküğü gibi çö- zülüyordu. Harcanan bunca para boşa gitmemişti ©