2 Mart 1986 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 47

la birlikte, bu kadar paranın “neye” ödendiğinin belirlenmesi gerekiyordu. TÜUGSAŞ kendi uz- manlarından oluşan bir komisyona getirilen projeyi inceletti. Sonuç çok çok ilginçti: TÜGSAŞ Komis- yonu, TUGSAŞ ın 1 milyar lira ödediği projeyi, ““Teşekkülde uygu- lanması imkânsız”” bulmuştu. Ko- misyon, ““Proje raporunda belirti- len örgüt yapısı ve servislerarası gö- rev, yetki ve sorumlulukların iç içe girdiği, lüzumsuz daire başkanlık- ları, komiteler konulduğu, bu şek- li ile projenin teşekkülde uygulan- masının imkânsız olduğunu””' ifade ediyordu. Komisyon raporuna gö- re, “getirilen yeni” hemen hemen hiçbir şey yoktu. Ama proje ile getirilen bazı “yenilikler”” vardı. Örneğin muha- sebenin iyileştirilmesi için bilgisaya- ra geçilmesi önerilmiş, TÜGSAŞ da öneriye uyarak yaklaşık 24 milyon lira ödeyip 5 adet bilgisayar almış- tı; ama “çalıştıracak elemanın te- min edilememesi nedeniyle” bilgi- sayarlar 1,5 yıldır atıl durumda bekliyordu. Sonra, “belirlenen sü- reden fazla çalışılması durumunda hiçbir ücret talep edilmeyeceği”” hükme bağlandığı halde, TÜGSAŞ Yönetim Kurulu, “ücretli ek süre”” tanımıştı. Bunların dışında, TÜG- SAŞ Yönetimi, “kullanılamaz”' ol- duğunu saptadığı halde, “İşin gü- vencesi olarak tutulan 216 bin 375 doların, projeyi takip eden ilgili ser- visin yazılı bir talebi olmadan, 2.5. 1985 tarihinde Dünya Bankası'na ödenmesi için talimat” vermişti! Bunun anlamı, kullanılamayacak proje için 130 milyon lira daha açıktan ödeme yapılmış olmasıydı. Müfettiş incelemesine göre, ““böy- lece firmayı projesine bağlayıcı hu- kuki bir hüküm”” de kalmamış, Pri- ce Waterhouse-MUHAŞ, çalışma- larının karşılığı olarak hak ettikle- ri parayı alıp çekilmişlerdi. Bundan sonra sorun, TÜGSAŞ yöneticile- rince göğüslenecek, yapılanların he- sabını onlar vereceklerdi: Çünkü Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun raporunda, ““.. Konu- nun ilgili Bakanlık ve Maliye ve Gümrük Bakanlığı müfettişlerince tetkik ve tahkik ettirilmesi temen- ni olunur”” deniyordu. Vehbi Din- çerler'in başında bulunduğu Devlet Bakanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın müfettişleri de olayı ele almışlar, inceliyorlardı © MUHAŞ Genel Müdürü Yük- sel Nedim Yalçın Nokta'nın soru- larını yanıtladı. Nokta: ““Gübre sektörü rasyo- nalizasyonu ve enerji kazanımı ”” projesi sizden hangi koşullarda is- tendi? N Yalçın: Bizden, TUGSAŞ'ın en verimli ve kârlı şekilde nasıl çalı- şabileceğine ilişkin proje hazırla- mamız istendi. Bir KİT olarak ama özel sektördeki gibi verimli çalışabilmesi için ne yapılması ge- rektiği soruldu, onun için proje is- tendi. Biz de Price Waterhouse - MUHAŞ ortaklığıyla isteneni yapmaya giriştik. Teknik mühen- dislik kısmında bir İngiliz grubu çalıştı, idari düzenlemeyi bizim ortaklığımız yaptı. Bu çalışmamız sırasında Price Waterhouse, bu alanda daha önce çalışmış uzman- larını Türkiye'ye gönderdi. Nokta: Ama sonradan TÜG- SAŞ'ın oluşturduğu bir kurul, ha- zırlanan projeyi uygulanamaz bulmuş. Çalışmalar yürütülürken bir koordinasyon yok muydu? Yalçın: Proje hazırlanmasının her aşamasında hem TÜGSAŞ yetkililerine, hem Dünya Banka- sı yetkililerine brifingler verildi. Raporumuz baştan sona tasvip görerek gitti. . Nokta: Aşamaları TUĞSAŞ yönetimi mi kontrol ediyordu? Muhatabınız kimdi? Yalçın: Yönetimin oluşturduğu "“Proje tasvıp gorerek gitti'” MUHAŞ Genel Müdürü Yüksel Nedim Yalçın YOK MUHAŞ'ın raporunu işe yaramaz kabul etti... bir kurulla işbirliği halinde projeyi geliştirdik. Ayrıca düzenlediğimiz her bölüm ve birimden yetkililere brifingler verdik. Çünkü proje hazırlandığında uygulayabilecek kişilerin de yetişmiş olması gere- kiyordu. Kimi zaman aydınlattık, kimi zaman da öğrettik. Nokta: Ama kurul projenizi eksik bulmuş... Yalçın: Dediğim gibi, getirdiği- miz yenilikler konusunda kurulun görüşlerini aldık. Bu görüşleri ay- nen uygulamak gibi bir zorunlu- luğumuz olamaz. Kurul gördüğü eksiklikleri bize bildirdi, biz de düzenleyip verdik, itiraz gelmedi. Nokta: Peki buna rağmen pro- je neden uygulanamaz bulunu- yor? Yalçın: Biz belirlenen şartlarla en verimli nasıl çalışılabileceğini saptarız. Yasal bir engel çıkarsa, bunun düzenlenip düzenleneme- yeceğini hükümran bir devlete rağmen ben garanti edemem. Hiç- bir kuruluş bir ülkenin kanunla- rını değiştirebilecek güçte değildir. Kanun maddeleri değiştirilmeyin- ce bizim yapabileceğimiz bir şey yoktur. Nitekim 5 tane bilgisayar uzmanı alamadılar, yasal engel nedeniyle. 40 bin liraya bilgisayar uzmanı çalıştırabilir misiniz?.. Nokta: Size hukuki bir çerçeve çizmemişler miydi? Yalçın: Bize söylenen şuydu: “TÜGSAŞ bir özel sektör kurulu- şu gibi kârlı ve verimli nasıl çalı- şır”? Bizim projemiz bu çerçeve- ye dayalıdır. Nokta: Sizin şu anda proje ile ilgili bir sorumlulugunuz var mı? İşin güvencesi olarak tutulan 216 bin 375 doların Dünya Bankası'n- ca size ödenmesinden sonra, sizi projenize bağlayacak bir neden kalmadığı söyleniyor... Yalçın: Sözleşme gereği, proje- nin tesliminden itibaren bir yıl hizmet vermek zorundayız. Bana kalırsa proje bölüm bölüm de ol- sa uygulanmaktadır. Çünkü ara- da bir telefon edip projenin uygu- lanması konusunda sorular soru- yorlar, biz de açıklamalar yapı- yor, katkıda bulunuyoruz. NOKTA 2 MART 1986 47