1 Aralık 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 19

İşletmecilerden ya da bakanlıklardan tamamen bağımsız bir tarzda olmak üzere fahri olarak çalışan kişilerden oluşan küçük bir grup, bir atom santralının çevreye yaydığı ışın değerlerini farklılıklarıyla birlikte ölçüyor. Bu arada, ölçüm değerlerini depolayan, değerleri otomatik olarak okuyan ve bir olay ortaya çıktığı takdirde telefon ya da zil ile alarm tertibatını harekete geçiren özel donanımlı bir Commodore 64 bu işlemin odak noktasını oluşturuyor. Bu yılın Mart ayı sonlarında bir Fransız Mirage-avcı bombardıman uçağı Bavyera'daki Isar-Atom Sant- ralı'ndan birbuçuk kilometre uzaklık- taki ormanlık bir bölgeye çakılıp kal- mıştı. Eğer pilot havada beş saniye daha fazla durmuş olsaydı, eski Isar I-Atom Santralı'nın infilak korunma duvarını delip geçmek suretiyle tah- min edilemeyecek boyutlarda bir fe- lâkete yol açmış olabilecekti. Yetkili makamların böyle bir du- rumda olayın hemen ardından halkı uyarıp uyarmayacakları ise, Çerno- bil felâketinden sonra enformasyon konusunda yaşanan kaos dikkate alındığında, pek güvenilir değil. Ama böyle bir felâket durumunda Land- shut kentinde bulunan ve kısa adı GaU olan Etkin Çevre Bilinci Derne- ği, kamuoyuna mutlaka bir uyarıda bulunmuş olacaktı. Bu dereğin hede- fi, dernek üyelerinden Rolf Fahle'in ifadesiyle “Halkın şaşkınlığa düşme- sini önlemek ve kamuoyunu müm- kün olduğunca çabuk bilgilendir- mek.” Bunun için de dernek, hava- daki radyoaktivitenin kontrol edilme- si amacıyla atom santralının çevresi- ne gözle görülebilecek uzaklıkta ol- mak üzere bilgisayar sistemleri yer- leştirmiş bulunuyor; GaU'nun kuruluş tarihi olan 9 Ey- lül 1986'da henüz hiç kimse bu tür sistemleri düşünmüş değildi. Kamu yararına çalışan bir dernek olan Gall yiyecek maddelerindeki radyasyon miktarını araştırmak istemekteydi. Dernek “bize neler sunulduğunu bil- mek istiyoruz en azından”' şiarına hep sadık kalmış durumda. Onun bu yeni sistemler aracılığıyla da istediği şey “yerel tehlikeler konusunda bil- gi sahibi olmak ve bu bilginin kamu- ya ulaşmasını sağlamak”'. GaU pek çok şeyi ““inisyatif”'* et- kinliklerine katılanlardan başka tür- lü yapmayı arzuluyordu. İnisyatif, et- kinlikler yiyecek maddeleri normale döndükten sonra kesiliveriyordu. oy- sa “vatandaşın elinin altında bir uya- rı sistemi”” bulunmalıydı. Şimdiye dek, 1987 Haziran ayında ilan edilen 36 adet ölçüm istasyonun- dan altısı Niederaichbach nükleer santralı çevresinde dairesel bir kuşak oluştürmakta. Bu sistemlerden üçün- de birer C-64 iş başında, diğer üçün- de ise özel aygıtlar görev yapıyor. Bu bağlamda henüz bütün kulla- nım imkânlarının sonuna dek denen- miş olduğu söylenemez. Pek çok ““inisyatif”” -Gal da dahil olmak üzere- ölçüm değerlerinin kaydedil- mesi ve arabirim sorunlarıyla ama- törce uğraşmakta, Giderek daha ge- lişkin bir yetkinliğe ulaşmayı hedef- liyorlar. GaU'nun donanımı ölçüm göster- gesinden, radyoaktif parçacıkların her zaman kanıtlanabilmesi için bu parçacıkları havadan toplayan bir filtreden ve tabif bir bilgisayardan oluşmakta. Ölçüm değerlerinin depo- lanması, otomatik olarak değerlerin okunması ve alarmın harekete geçi- rilmesi işlerinde hiç bir büyük bilgi- sayar kullanılmıyor. Burada görev- lendirilen C-64, tamamen yeterli ol- makta. C-64 gece ve gündüz ölçüm “göstergesinin sunduğu değerleri oku- makta ve öngörülen olumsuz koşul- lar gerçekleştiği takdirde gerekli et- kinlikleri başlatabilmekte. BÜYÜK BİLGİSAYAR YERİNE C-64 GaU-ölçüm birimi Frankfurt'da bulunan Genitron adlı firmanın ürü- nü. Bu firmanın ““Monitor 414” adı- nı taşıyan sistemi bir dış göstergeden ve bir değerlendirme biriminden olu- şuyor. Gerçi Genitron ek aygıtlar ola- rak kendi 414 monitörüne uyan ae- rosol filtresi, satır yazıcısı ve tutanak yazıcısı satıyor, ama eğer GalU'da ol- ğu gibi çevresel aygıtlar bizzat monte ediliyorsa, bilgisayar tutkun- ları için bir ölçüm istasyonu hem da- ha ucuz hem de daha yefinde bir çö- züm oluyor. Burada filtre olarak eski bir aygıt olan eletrik süpürgesinin kullanılması mümkün. Zaten bilgisayar kullanıcı- larının ellerinin altında, çıkış aygıt- larını ikame eden yazıcı ve monitor bulunmakta. Ayrıca, bilgisayar ara- cılığıyla verileri yalnızca okumak de- Bil, işleme devam etmek için depola- mak da mümkün olmakta. Verilerin optik ve istatistiksel bir biçimde su- nulmuş olduğunu ise söylemeye bile gerek yok. GuU, aerosol-toplayıcısı için ama- törlere bazı modeller sunuyor. Genit- ron firması C-64 için bir bağlantı ge- liştirmiş durumda, ama bunu piyasa- ya sürmekten pek hoşlanmıyor. Atom enerjisi aleyhtarı ve firmanın sahibi Volker Genrich talep üzerine montaj talimatları göndermek gibi pek alışılmamış bir uygulamayı te- mellendirirken şöyle diyor: “Kablo