1 Aralık 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 28

ISDN'NİN OLANAKLARI TELEKOMÜNİKASYON Yeni bir çağ hemen kapının önünde duruyor. Bilgiler, geleceğin en önemli hammaddesi olacak. Şebekenin sayısallaştırılmasıyla telekomünikasyon alanında ne gibi girişimler olabilecek? Modern endüstri toplumları, verim- li iletişim (komünikasyon) olmaksı- zın düşünülemez. Bilgi değiş tokuşu- na ilişkin gereksinmelerin karşılana- bilmesi için, sürekli yeni iletişim hiz- metlerı gelıştırılıyor miz henüz bu işin başlangıcın- da sayılabılır Bugün İstanbul'da bi- le sayısal (dijital) telefon santrallar- nın sayısı kısıtlı. Bankalar tarafından kullanılmaya başlanan On-Line sis- temler bile ancak PTT”den kiralanan özel hatlarla çalıştırılabiliyor. Bilgi- nin toplumsallaşması, içinde yaşadı- ğımız çağın vazgeçilmez bir koşulu olduğundan, buna olanak sağlayacak tesislerin de bir an önce ve son hızla kurulması zorunlu. Batı ülkelerinde bu zorunluluğun bilincine uzun süre- den beri varılmış olması, hükümetleri ve posta idarelerini son derece geliş- kin hizmetler sunmaya itmiş durum- da. Bu yazıda ISDN hizmetlerinin büyük çeşitlilik kazanmış olduğu ve bir yandan da daha çok geliştirildiği Federal Almanya'dan örnekler vere- Federal Alman Posta İdaresi'nin geliştirdiği bu farklı hizmetler çok farklı ölçülerde kullanım buluyor. Bunun nedeni bir yanda doğal olarak bunların kullanıcıya sunduğu işlevler- de, diğer yanda da bunların tarihsel gelişimlerinde yatıyor. Kendi iletişim gereksinimleri için uygun bir çözüm arayan kişi, hizmetin neler sağlaya- bildiğine bakmakla yetinmiyor, bu hizmetin gelecekte ne şekil alacağını da görmek istiyorum. Hizmet türü- nün kullanılmasının bir diğer kriteri de, bu yolla kaç kişiye erişilebileceği. * Telefon; Dünya üzerinde en çok 28 kullanıcının yararlandığı en yoğun ağı oluşturuyor. Kullanılan dil en do- Bal olanı ve insanlar arasında en yo- ğun yararlanılan anlaşma aracı. Bu nedenle telefon, gelecekte de anlamı- nı mutlaka koruyacak olan bir gereç. Ama ağın artık son derece yoğun hale gelmiş olması ve çok az eksikliğe sa- Telefon bugünkü önemini koruyacak, ama çok daha fazla yaygınlaşmayacak. 'Bilgisayarlar ileıişim alanında giderek daha önemli oluyorlar. Çok yaygın olması, teleksin ISDN'nin ya- nı sıra varlığını sürdürmesini sağlaya- cak. hip olması, kullanıcı sayısının eskisi gibi olağanüstü artışlar sağlamasını engelleyecek. * Veri aktarımı: Bilgisayar kulla- nıcılarının çoğu veri aktarımı için te- lefon ağından akustik kopler adı ve- rilen gereç yardımıyla yararlanmak zorunda. Çünkü posta idareleri yakın zamana kadar modemler konusunda çekingen davranıyordu. Son zaman- larda bu tavrın değişmiş olması, ge- lecekte bilgisayarın veri aktarımı ala- nında daha iyi donatılmış olmaları- na yol açacak. Sık sık büyük miktarlarda veriyi uzak mesafelere göndermek zorunda olan bir kişi, Federal Almanya'da normal telefondan yararlanmak ye- rine Datex sistemlerine abone olma- yı tercih ediyor. Datex-L sisteminde aynen telefonda olduğu gibi kullanı- cılar arasında sayısal verilerin özel olarak hızlı aktarımına olanak veren sabit hatlar kuruluyor. Bu hizmetin yüksek ücreti ancak hattın yüksek ak- tarım kapasitesinin olabildiğince iyi kullanılması ya da kullanıcının yal- nızca kendisine ait ve beklemeleri zo- Xrunlu kılmayan bir bağlantıya gerek duyması durumunda karşılanmış olu- yor. Datex-P sisteminde ise kullanıcılar hatları paylaşıyorlar. Bilgileri özel makineler aracılığıyla paketler halin- de “bağlanıyor”' ve birbirlerini etki- lemeksizin aynı hat üzerinde ardarda yollanıyor. Bu işlem sırasında gerekli boşluğun bulunabilmesi için kullanı- cının farkedemeyeceği kadar kısa bekleme süreleri gerekebiliyor. Ağın daha iyi doldurulabiliyor olması ne- deniyle bu sistem Datex-L'ye oranla çok daha düşük maliyetleri gerekti- riyor. Maliyetler yalnızca gönderilen veri miktarıyla bağlantılı, Datex-L'de ise hattın kurulması masrafı da kul- lanıcıya biniyor. Oranlandığında ma- liyetlerin daha düşük olması Datex- P'de kullanıcı lehine oldukça önem- Ti bir avantaj sağlıyor. Bu sistem, ör- neğin veri bankaları ya da Mailbox'- lara erişim amacıyla da kullanılabi- liyor. * Teleks ağı: Telefon gibi teleks de