23 Temmuz 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

5 N Türkiye Ve minelgaraip... Geçen iki hafta boyunca Dışişleri Bakanlığının bir dairesi sık sık gazetecilerin uğrağı oldu. Ama ga- zeteciler ne türk - yunan ikili gö- rüşmeleri, ne ikili anlaşmalar, ne de sıklaşan dış ziyaretçiler konu- sunda bilgi almak için eşik aşındırı- yorlardı. Hattâ aradan birkaç gün geçince artık bu ziyaretler ciddiye- tini bile kaybetmiş, bir alay konusu olmuştu. j Dışişlerinde başka işler için fır dönen gazeteciler, arada bir rahat nefes almak için bir dairenin kapısından uzanıp "Nasıl, müşteri çıktı m1?" diye sormayı ihmal etmi- yorlardı. Bu masum soru ise ilgili kişileri çileden çıkarmağa yetiyor- du. Çünkü ilgili kişilerin bekledik- leri gazeteciler değil, gazetecilerin "müşteri" diye adlandırdıkları sine- macılardı. Evet, sinemacılar! Belki, "Dışişlerinin müşterisi sinemacılar da nasıl şeymiş?" diye sorulacaktır ama, mesele hiç hilâfsız, buydu. Hikâye, geçen ayın Sonlarında en ciddi, en ağırbaşlı bir şekilde başla- dı: 22 Haziran tarihli Resmi Gazete- yi açanlar, ikinci sayfada bir eksilt- me ilanı gördüler. İlânın birinci maddesinde "yurt dışındaki işçileri- mize gönderilmek üzere aşağıda i- simleri yazılı türkçe filmlerden bi- rer yeni kopya kapalı zarf usulü ile satın alınacaktır" denilip, on yerli filmin adı sıralanıyordu: II, "Turist Ömer'li, Nihat'lı... "muhammen bedeli" 50 bin türk lirası olan on film... İlânı gören veya işiten gazeteci- ler, bu işte, bir acayiplik olduğunu sezdiler, durumu bir de filmcilik iş- leriyle uğraşanlara sorunca, tahmin- lerinde yanılmadıklarını anladılar. Ondan sonradır ki, gazetecilerin, Dışişleri Bakanlığının ilgili dairesi- ne Ziyaretleri ve soruları başladı: Filmleri kim seçmişti? Neye göre seçmişti? Filmler ne amaçla kulla- nılacaktı? Yalnız kopya bedeli 3-4 bin lira olan filmin işletmesini han- gi akıllı sinemacı bin liraya vere- cekti? Sonra da, bu eksiltme ilânını hazılıhyan oaklıevvelleri (o büsbütün şaşırtan soru geliyordu: Değişik şirketlerin omalı olan, her birinin mülkiyeti tek bir kimseye ait bulu- nan bu on ayrı filmin eksiltmesi na- 23 Temmuz 1966 E M A Ni yapılacaktı? Öyle ya, bunun, me- ir resim sergisindeki on ayrı ressamın tablosunu satın almak için eksiltme yapmaktan farkı yok- tu. Böyle bir şey nasıl akla bile gel- mezse, filmler için de durum ayniy- di. Ama Dışişleri Bakanlığı, Resmi Gazetede devlet dairelerinin sık sık rastlanan "et alınacaktır", "sebze a- lınacaktır", "gübre alınacaktır" ilân- ları gibi "film alınacaktır" ilanıyla mizah yazarlarına yeni bir malzeme sağlama peşindeydi. Godot'yu beklerken Gazetecilerin bu ve buna benzer- ilgili dâirenin ilgili ki- ama, bunla- soruları, şilerini kuşkulandırdı rın yine de meselenin tam olarak far- kına vardıkları söylenemezdi. Film lerin niye bu şekilde eksiltmeye çı- karılamıyacağını hâlâ anlamışa ben zemiyorlardı. Ancak mesele gazete sütunlarına dökülünce, Yeşilçamın pek bol olan dedikodu ve çamur at- ma alışkanlığı işe karışınca ve ek- sütmenin iptali için Bakanlığa tel- graflar çekilince ayaklar suya erdi. Bu defa, böyle durumlarda hemen her vakit yapıldığı gibi, sorumlu- luk başka yerlere, başka kimselere atılmağa çalışıldı: e Aslında Dışişle- ri Bakanlığının bu işle ilgisi yoktu Buna ayrılacak tahsisat ancak Dışişleri Bakanlığında olduğu için İhale kanununa göre.. Eksiltmenin yapılacağı 11 Tem- muza kadar ilgili kimselerin yürek çarpıntısı durmadı: Eksiltme için başvuran çıkacak mıydı, çıkmıya- 33