10 Aralık 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

İKTİSADİ İşçiler Almanyadan sevgilerle Federal Almanyada sürüp giden hükümet bunalımı ile daha cid- di bir hal alan ekonomik durakla- ma, bir takım sorunlara keskinlik ve aydınlık kazandırmıştır. Geçtiği- miz haftanın ortalarında cereyen e- den iki olay, bu yeni durumun Tür- kiyeye olan etkilerini ortaya koy- ması bakımından ilgi çekicidir. Almanyadan Türkiyeye doğru yola çıkan trenler, otobüsler ve ö- zel arabalar, son birkaç hafta için- de, çok sayıda türki işçisini in la getirmeye başla n yüz- lerce işçi, işlerini kaybettikleri ve- VE MALİ ya yeni bir anlaşma yaparak yeni bir iş bulma umutları kalmadığı için yurda dönmeye başlamışlardır. Bu işçiler, kendilerinin de pek iyi anlıyamadıkları bazı olayların geç- mekte olduğunu ifade etmektedir- ler. Şimdiye okadar türk işçilerini, kendi ekmeklerini paylaşmaya, el- lerinden almağa gelen yabancılar olarak değil de, kendilerinin artık yapmak istemedikleri bir takım zor ve kirli işleri yapacak kimseler o- larak gören Almanyanın yerli işçi- lerinde önemli bir değişiklik belir- meye başlamıştır. Almanyalı işçi- ler, yabancı işçilere iyi gözle bak- maz olmuşlardır. e Federal Alman- GEÇEN HAFTA İKTİSAT DÜNYASINDA WASHİNGTON — Birleşik Amerikada altın para ihtiyatları. Ekim ayında 45 milyon dolar -450 milyon türk lirası- azalmıştır. Federal Reserve Board, Eylül 1965 sonunda 13.356 milyon dolar, yıl ba- nda 13806 milyon dolar olan altın ihtiyatlarının milyon dolara indiğini açıklamıştır. şın nunda 12311 kim sO- Eylül ayında, altın ihtiyatı Ocak ayındanberi ilk defa artış göstererek, 37 milyon dolar yükselmişti. Bunun sebebi ise, Fransanın tamamen politik ne- denlerle -nedenlerden biri, Fransanın İhtiyacı olan bir "dev elektro- nik beyin"i Amerikanın, De Gaulle'ün altın politikası yüzünden Fran- saya satmak istememesidir- altın alışını durdurmuş olmasıdır. Fede- ral Reserve Board, her zaman olduğu gibi, bu defa da, son altın azal- malarının sebeplerini açıklamamıştır. WASHİNGTON — Başkan Johnson'un eski iktisat müşavirlerin- den Walter Haller, Amerikada enflâsyonun artmakta olduğunu açık- lamış ve buna karşı, vergilere zam yapılmasını teklif etmiştir. Bir te- levizyon programmda bazı sorulara cevap veren Haller, hükümet masraflarının 1967 yılında 20 milyar dolar artacağını, sanayi masraf- larının yüzde 4 ile 5, Vietnam savaşı harcamalarının ise 10 ile 12 mil- yon dolar fazlalaşacağını tahmin ederek, faiz haddinin devamlı ola- rak yükselmesine bir son vermek ve gelir üzerinden alınan vergiyi en az yüzde 5 artırmak gerektiğini söylemiştir. arasındaki münasebetlerden de bahseden İşçilerle işverenler Haller, 1967 yılında yeni sözleşmeler imzalanırken, her iki tarafin da itidal göstermesini tav- siye etmiştir. Walter Haller'e göre, hayat pahalılığına karşı koymak için, işçilerin istediği gibi, ücretlerin yüzde 5 artırılması fiyatları cid- di surette etkileyecektir. PARİS — Ortak Pazar üyesi altı ülkenin altm ve yabancı kur rezerv- leri, 1966 yılı üçüncü dönem istatistiklerine göre, 300 milyon dolarlık bir artış göstermiştir. Bu artışın başlıca sebebi, topluluk dış ticaret dengesinin genel olarak düzelmesi ve alman dış ticaretinde 1964 yı lında başlayan gelişmelerdir. Alt Komisyonun verdiği rapordan öğ- renildiğine göre, bunlara ilâve olarak, İtalya ve Fransadan dışarıya, kısa vadeli sermaye akımının son zamanlarda artması ve diğer mem- leketlerdeki yüksek faiz oranlarının bu akımı teşvik etmesi de önem- li sebepler arasında sayılmaktadır. BUNLAR DA OLDU SAHADA yada çoktandır başlamış olan eko- nomik duraklama, bazı işçilerin iş- lerinden çıkarılmalarına sebep ol- maktadır. Bir alman işçisi için iş- siz kalmak, işini kaybetmek, olduk- ça güç bir şeydir. Hele işini bir ya- bancı işçi lehine kaybetmek, bir al- man işçisi için, aklın almıyacağı, as- la kabul edilemiyecek bir durumdur. Bu yüzden, Federal Almanya eko- nomisinin yeterli olduğu zamanlar- da bir önemli mesele halinde gö- rülmeyen yerli ve yabancı işçi çe- kişmesi, her geçen gün biraz daha sertleşerek gelişmektedir. Yerli işçiler bakımından sözü e- ilen bu durum, alman işverenler bakımından da bazı yenilikler orta- ya çıkarmıştır. Meselâ, Almanyada çalışan yabancı işçilerin, bu arada türk işçilerinin, herhangi bir for- malite eksikliği (bahanesiyle dahi anlaşmaları (o feshedilerek, işlerine son verilmektedir. Yabancı bir ül- kede çalışan bir işçinin yerine ge- tirmesi gerekli işlemlerden en kü- ük ve önemsiz birisinde dahi bir pürüz görülürse, keza işe son veril- mektedir. Yurda dönen bu işçilerin anlattıklarına bakılırsa, bu geliş- leri bir çeşit “süresiz izin" niteli- ğindedir. Resmi açıklama İşçilerin geri dönüşlerinin son gün- lerde hızlanması, resmi makamla- rı da huzursuz etmeğe başlamıştır. Geçtiğimiz hafta, Dışişleri Bakanlı- gı Enformasyon Dairesi Genel Mü- dür Yardımcısı Halük Sayınsoy ağ- zı ile, bu konuda şöyle bir açıklama yapılmıştır: "Son zamanlarda yabancı işçi talebinin olmadığı bir gerçektir. Bunun sebebi de, Erhard Hüküme- tinin ekonomik bir sarsıntı geçir- miş olmasıdır. Böylece, işçi mesele- lerinde bir kriz olduğu görülüyor. Ancak, yeni Alman Kabinesinin, e- konomik durumu tekrar yüksek se- viyeye (çıkarması omuhakkaktır. Ayrıca, sözleşme süreleri sona eren işçilerimiz başka iş kollarına geç- mekte, başka ülkelere gitmekte ve- ya yurda dönmektedirler. 1965 yılının ilk on ayında Alman- yaya yurdumuzdan 40 bin işçi git- miştir. Bu rakamın, 1966'da 31 bine düştüğü bir gerçektir. Almanyada- ki yabancı işçiler arasında bir azal- ma oluyorsa, bu azalma, hiç şüp- hesiz, en az türk işçileri arasında o- luyor. 1967 yılında, Almanyada ça- lışan türk işçilerinin sayısının 1966 10 Aralık 1966