23 Şubat 1986 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 38

FİLİPİNLER / OLAYLI SEÇİMLER Seçmen umduğunu değil... İktidarı birakmamak için 96 milyar lira harcayan Filipinler diktatörü Marcos'un asıl rakibinin 1983'te öldürülen Benigno Aguino olduğuna dikkati çeken siyasal gözlemciler, Bayan Aguino'nun da umulmadık bir şekilde dişli çıktığını söylüyorlar 6 6E n büyük korkum, seçimle- ri Amerikalı dostlarımın bile inanmayacağı büyük bir fark- la kazanmak.””' 20 yıldır Manila'da- ki başkanlık sarayına iyice ısınan, bu nedenle de bir türlü bırakmak is- temeyen Ferdinand Marcos, seçim- lerden kısa bir süre önce bir Ame- rikalı gazeteciye böyle diyordu. Ne var ki Marcos, bu büyük korkusu- nu gerçekleştirmek uğruna hiç çe- kinmeden 160 milyon dolar (yakla- şık 96 milyar lira) harcıyordu. Fili- pinler diktatörü, bunca paranın ya- nı sıra çeşitli çap ve modelde silah- larla ““demokratik engelleme yöntemleri'” de uygulamıştı seçim- lerde. Hatta seçim yasasına ve yö- netmeliklerine bile sığınıyordu. Özellikle baş rakibesi Corazon Aguino'nun seçim bölgelerine gön- 38 NOKTA 23 ŞUBAT 1986 derdiği askeri birlikler, seçim süre- si bitmeden oy sandıklarını kapat- maya kalkınca, halk galeyana gel- miş ve sandıkları kaçırmıştı. Oysa seçim yasasına göre sandıkların ye- rinin oynatılmaması gerekiyordu. Böylece bu sandıklardaki oylar ge- çersiz sayılıveriyordu. Oy satışları pazarlıksızdır. Yaşlı diktatörün bunca çabası yine de pek sonuç vermeyecekti. Her iki ki- şiden birinin açlık sınırında bulun- duğu Filipinler'de oy başına verilen bir torba pirinç ya da 1-1,5 dolar Marcos'u yeniden seçtirmeye yet- memişti. Güney kentlerinde oy kuyruğunda bekleyen seçmenlere üzerinde ““Mutlu Noeller” yazılı zarflar dağıtılmıştı. Bu zarfların içinde Marcos adına doldurulmuş hazır oy pusulaları ile birlikte 1,5 dolar bulunuyordu. Seçmenlerin bir bölümü parayı cebe indirirken oy pusulasını da yanlışlıkla zarfla beraber çöpe atabiliyordu. Bayan Aguino'nun kazanacağı kesin olan seçim bölgelerinde ise daha gerçekçi davranan Marcos yanlıları, oyları satın alamayacak- larını bildikleri için bu kez seçme- ni | dolar karşılığında sandık başı- na gitmemeye çağırıyorlardı. Yine aynı bölgelerde mükerrer oy kullanılmasını engellemek için seç- menin eline silinmez mürekkeple işaret konmuştu. Bayan Aguino adına birkaç oy kullanmaya niyet- li olanlar ise bu silinmeyen mürek- kebin tükürükle çıktığını kısa bir sürede fark ederek sorunu çözüm- lüyorlardı. Corazon Aguino da pa- ra ve silahla olmasa bile taraftarla-