15 Ekim 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Yatırımlar Gurbette övünenler Geçitiğimiz haftanın başında Sü- kan olmak iddiasiyle giderek, Al- mus Baraj ve Santralini büyük ol- duğu, gibi, pahalıya da mal olan bir törenle işletmeye açtı. Demirel, bütün yol boyunca, ar- tık iyice alışılmış biçimde, durma- dan konuştu, nutuklar söyledi, so- ruları, cevaplandırdı. Bu nutukların, konuşmaların ve cevapların ağır- lık'merkezini de, Almus Barajının A.P'nin bir eseri olduğu teşkil etti. Bu gayret, gözden kaçmıyacak ka- dar bir açıklık içinde, tüm konuş- malarda sırıtıyordu. Oysa bir bara- jın; hele Almus Barajı gibi, santra- li, sulama tesisleri, elektrik enerji- si isale hatları bulunan bir barajın öyle, bir yılla. yapılması pek düşü- nülemez. AP İktidarı birinci yaşını henüz yeni doldurmaktadır. Yapımı yıllara dağılmış bir tesisin tek başı- na "AP İktidarının eseri" olması, gayret ne denlü büyük olursa olsun, mümkün değildir. AP İktidarı, dini hislere ne derece hitabedilirse edil- sin, hattâ Demirel, kendisine Müs- lüman Başbakan denilmesinden ne derece hoşlanırsa hoşlansın-, böyle bir yapıyı bir yılda başarma muci- zesini henüz keşfetmiş sayılmaz. 24 Almus Barajının genel görünüşü Demirelin yutturma politikasından bir sahne Almus Barajı, bundan çok yıllar önce, Yeşilırmak nehrinin yukarı bölgesinde bir kesişme noktasına düşen boğaz içinde kurulmak üzere tasarlanmıştı. Bu tasarının etüd ve projeleri daha o zaman yapılmış, hattâ yapımına bile geçilmişti. Bu hazırlıkların yapıldığı zamanda, ik- tidarı henüz DP işgal ediyordu. Al- mus Barajı AP İktidarının değil, bizzat AP'nin dahi kurulmasından çok önce tasarlanan bir dizi barajın yalnız bir tanesidir. Bu bakımdan, AP'nin propaganda gayretine aklın ermesine imkân yoktur. Daha 1964-65 yıllarında hazırlık- ları biterek, ihale safhasına gelmiş, ihale edilmiş, inşaatına başlanmış, toplamı 4 milyar lira tutan 40'a ya- kın barajın varlığı söz konusudur. Bugün birçoğu bitmek üzere olan bu barajlar listesini sayarak, Almus Barajının yerini daha iyi bir biçim- de ortaya çıkarmak mümkün ola- caktır. Birinci dizideki barajlar şunlardır: Buldan, Akkaya, Sürgir, Sarımsaklı, Hasanlar, Altınapa, Gü- müşler, Kesiksuyu, Kartalkaya, De- regeçidi, Akköy, Tatların, Cip, Ba- yındır, Kurtboğazı, Onaç, Kızılsu Almus, Kesikköprü, Anamur, Yüre- gir, Harşit, Çayçağı, Engil, Erciş, Kovada-2, Porsuk-2, Gölköy, Tahta- köprü, Kozan, Serçeboğazı, Harala, Medik, Kadıköy, Alakır, Gökçeova ve nihayet ünlü tesis: Keban! Görülmektedir ki, Almus Barajı bunlardan sadece bir tanesidir ve en önemlisi de değildir. Sadece bunlar mı? İş bununla da bitmemektedir. Ü- çüncü İnönü Hükümeti zamanın- da, Hüdâi Oralın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sırasında ke- şif ve projeleri yapılmış, programa girmesi için gerekli her türlü hazır- lıkları tamamlanmış, fakat henüz yılık programa alınamamış ikinci bir barajlar dizisi daha söz konu- sudur. Her türlü ön hazırlığı bitmiş olan bu barajlar dizisinde bulunan tesisler şunlar olacaktır: Kirazde- re, Bayramiçi, Kınık, Madran, Kar- puzlu, Akgedik. Çavdarhisar, İlcik, Seyitgazi, Dandere, Kapulukaya, Yahşi Han, Asartepe, Adatene, Ka- rakuş, Etrink, Çiviçukuru, Tercan, Van - Muradiye, Kadıköy, Korkuteli, Keşan, Akçay, Ballıkaya, Ayvacık, Saplı, Alma ve Karacaören... Süleyman Demirelin Plânlama Teşkilâtı ile normal ilişkileri devam edebilirse, bu barajlar ve yan te- sisleri de önümüzdeki yıllarda prog- ramlara alınır ve yapımlarına giriş- mek belki mümkün olabilir. 1959 yılında yapımına başlanan Almus Baraj - Santral ve Sulama te- sisleri uzun bir serüvenden geçip gel- miştir. Tokatın Almus ilçesinin 15 Ekim 1966