22 Ekim 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 7

HAFTANIN İÇİNDEN Mesele, bundan sonrası.. Türkiyenin İktidarda olsun veya muhalefette, en te- sirli partisinin C.H.P. olduğunu hiç kimse inkâr edemez. , C.H.P'li olmak yahut olmamak, hattâ C.H.P'yi sevmek yahut sevmemekle bir ilgisi yoktur. Zira tartışılmayan, CH.P.'nin tesiridir. Yoksa, bu te- sir kimi için müsbettir, kimi için menfi. Şimdi bu C.H.P. yarım yüzyıla yaklaşan hayatında bir döneme- -i daha dönmektedir. Bir partinin içinde fikir ayrılıklarının, hattâ fikir kavgalarının bulunmasının zerrece mahzuru yok- tur. Bu, hele C.H.P. gibi kendi kendini yenileyen bir siyasi topluluğun sıhhatte olmasının alâmetidir. C.H.P. son seçimlerde ağır bir mağlübiyete uğramış- tır. Bunu görmezlikten gelmek akıllıca davranış değildir. Ancak, her felâketin bir de mutluluk getir- diği yolundaki eski söz C.H.P. için de gerçekleşmiş- tir. Ortanın Solu cereyanı C.H.P.'yi yeni bir yönde sü- ratle harekete geçirmiş, ona taze kan vermiş, tartış- malar bir canlılık ve hayatiyet doğurmuştur. Eğer bu cereyan belirmemiş bulunsaydı, hava onunla kızışma- saydı C.H.P.'nin, seçim ezikliği içinde Kurultayına delege bile sağlamakta zorluk çekeceği asla mübalâğa sayılmamalıdır. Başlıyan hareket, C.H.P.'ye mutlaka bereket getirecek ve onunla birlikte Türkiye de yeni bir devreye girecektir. Sosyal değişikliklerin bir gün içinde gerçekleşme sini beklemek hayaldir. İnsan toplumları her yerde ve daima, tabiaten muhafazakârdır ve onlarda maya tutturmak hep sabır, zaman, sebat istemiştir. Bugün Türkiyede, üzerinde herkesin mutabık bulunduğu hu- sus sosyal ve ekonomik düzenin böyle gidemeyeceği- dir. Fikir cereyanları yelpazesinin en sağından en So- luna, her kanat bunda müttefiktir. Şimdi C.H.P. mem- leket umumi efkârına bir teklif getirmektedir. Orta- nın Solu, mutlaka gerçekleşecek düzen değişikliğinin demokratik bir rejim içinde ve toplumu ani, şiddetli ve ifratlı sarsıntıya maruz bırakmaksızın olması için düşünülmüş formüldür. Türkiyenin sosyal ve ekonomik bünyesindeki de- ğişiklik, mutlaka sol yönde olacaktır. Teokratik bir devlet, hilâfet ve şeriat peşinde koşanlar hiç bir ba- san şansına malik görünmemektedirler. Onların teh- likesi, bu heveslerini gerçekleştirmeleri değil, o yolda memleketi huzursuzluk ve karışıklık içine atmaları- dır. Onların hareketine karşı çıkacak bir mukabil ha- reket, tabiatında aşırılıklar taşıyacaktır. Önlenmesi gereken ihtimal budur. Belki aşırı sol, bundan dolayı bugün aşırı sağla kolkoladır. Aşırı solun da, Türkiyede aksiyon olarak bir şansı mevcut değildir ve o cereyan bunu bilmek- 22 Ekim 1966 Metin TOKER tedir. Aşırı sol, bir reaksiyon şeklinde belirirse idare- ye el koyabileceğini hayal etmektedir. Kazanı patlat- mayacak her subapı sevimsiz bulmaları, onu düş- manca karşılamaları bundandır. n ve pısırık değil, canlı ve cesur, fakat doktrinlerin katılığını taşı- mayan sosyal ve ekonomik reformlar, toplumu bunla- rın elinden kurtaracak tek çaredir. Şimdi toplanmış bulunan C.H.P. Kurultayı bu re- formların ölçüsünü ve ileri hareketin süratini tâyin edecektir. Türkiyenin dört bir tarafından gelmiş ve çoğu genç delegeler bunu başarıyla yapacak seviyede- dirler. Kurultay, fikir olarak Ortanın Solu bayrağı al- tında toplanmaktadır. Bunun karşısında yer alan ce- reyanlar sönük, yavan, cansız ve ruhsuzdur. O cere- yanların delege ço gunluklarını sürükleyip götürme- leri muhtemel değildir. Öyle görünüyor ki çeşitli se- beplerden memnuniyetsizlikler veya özel maksatlara, menfaatlere dayanan direnmeler bir fikir içinde bile, kanalize olmayacak, ancak Kurultay sonundaki büyük seçimde Kasım Güleğin şahsında bir karşı gösteri ha- linde belirecektir. Buna katılanların sayısı ne kadar az olursa, Kurultay sonrası C.H.P.'sinin işi o derece kolaylaşacaktır. Zira C.H.P. için asıl mesele, Kurultaydan ziyade Kurultay sonrasıdır. Böyle büyük kongrelerin bir fi- kir forumu olduğu muhakkaktır. Forumdaki tartış- malarla belirecek prensipler tatbik sahası bulmaz, bir dinamizm kazanmazsa havanda su döğülmüş olur. C.H.P. böyle ekiplerin eline düşmüştür ve o devreler partinin çöküntü yıllarım teşkil etmiştir. C.H.P. "şa- hane tembeller'in ve "lâf ebeleri"nin çok olduğu bir siyasi teşekküldür. Fazla düşünülmeksizin, cilaya ba- karak, denge oyunlarının tesiriyle seçilmiş genel mer- kezler sayısız defalar C.H.P.'yi kış uykusuna yatır- mıştır. Bu, elbette ki tecrübesiz, ihtiyatsız ve iyiniyetli de olsa bir takım sızmalara Türkiyenin en tesirli par- tisinin kapılarım aralık bırakması ihtimali bulunan ekiplerin C.H.P. için en uygun idare kadrosu sayılma- sı gerektiği mânasına gelmez. Hareketi itidal ile bir- leştirebilecek bir genel merkez, bugünkü devresinde H.P.'nin gerçek ihtiyacıdır. Hiç kimse şüphe etme- sin, Kurultayda belki en fazla işlenecek tema "halka inmek" teması olacaktır. Kurultay degeleri bunu bi- linçli şekilde, ayağında çarık değil kafasında fikir bulundurarak, metodla ve sebatla, yerine giderek, ba- cağına üşenmeden ve yüksünmeden yapan bir genel merkezi bulup çıkarabilirlerse Ortanın Solu bayrağının şaşırtacak kadar kısa bir zamanda şaşırtacak kadar geniş kütleleri kendi altında topladığı görülecektir.