24 Aralık 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

YURTTA OLUP BİTENLER Kosigin Ankarada, Sovyet kordiplomatiği ile Hem ziyaret, hem ticaret yaşta, çalıştığı fabrikanın müdür- lüğüne yükselmiştir. Otuzbeş yaşın- da da, Stalinin giriştiği büyük te- mizleme hareketlerinin yöneticiler arasında yarattığı boşluktan yarar- lanarak, Leningrad Belediye Başka- nı olmuştur. Teknik bilgi bakımın- dan çok kuvvetli, fakat siyasal ihti- rastan yoksun olan bu genç adam, kısa bir süre içinde Stalinin dikka- tini çekmiş ve Kosigin, bundan son- ra, sırasıyla maliye, hafif endüstri ve gıda endüstrisi işlerinde görev almıştır. General De Gaulle 1944 A- ralığında Moskovada bulunduğu sı- rada, Stalin, yanındaki soluk yüzlü bir genci De Gaulle'e göstererek, "Ben birşey yapmıyorum, plân o- dur, çalışan odur" demiştir. Kolay- ca tahmin edileceği gibi, bu soluk yüzlü genç, bugünün düşünceli yüz- lü Başbakanı oKosiginden başkası değildir. Kosigin için bu o sözleri yalnız Stalin söylememiştir. 1958 yılında kendisine bir sürü teknik soru yö- neltilen Hrutçof da, bu soruları so- ranlara Kosigini göstererek, "Bunla- rı ona sorun, benim yerimi alacak olan odur" demiştir. Kosiginin dur- madan değişen başlara rağmen hep ikinci adam olarak kalmasının ni- tekim bugün de Komünist Partisi- nin lideri Brejnevin arkasında gel- mektedir nedeni, kimsenin vazge- çemiyeceği teknik bilgisi kadar, ses- sizliği ve yaradılışından gelen uysal- 10 lığı, esnekliğidir. Kosigin, bütün ha- yatı boyunca "az konuşan adam" o- larak tanınmıştır. Şu sıralarda ise, Sovyetler Birliğinin en az konuşan, fakat en çok düşünen adamıdır. Omuzlarındaki yük Bir gere, önünde, koca bir kitlenin ekonomik refahını sağlamak gibi ağır bir görev vardır. Sovyet halkı hergün biraz daha iyi yaşamak, da- ha bol tüketim mallarına kavuşmak istemektedir. Bunun için de, komü- nist doktrindeki bazı dogmaları yu- muşatmak gereği belirmiştir. Liber- man ve Trepezoikov gibi iktisatçı- lar, sistemin temeline dokunmadan, merkezi plânlamanın sivriliklerini yumuşatmak için ortaya çeşitli gö- rüşler atmaktadırlar. Bu konuda son kararı vermek, en yetkili ve bil- gili politikacı olarak, Kosigine düş- mektedir. Bu durumda değil Kosi- gin gibi sessiz bir adamın, en kaygı- sız insanların bile fazla neşeli olma- sına imkân yoktur. Ekonomik durum bir yandan Ko- sigini Sovyetler Birliğinin en çok düşünen adamı olmaya zorlarken, uluslararası durum da yüzünü fazla güldürecek gibilerden değildir. Ger- çi bu yılın başlarında Taşkentte Hint ve Pakistan liderlerinin arası- nı bularak uluslararası itibarını bir- denbire artırmıştır ama, Vietnam durumu, Sovyetler Birliğinin sosya- list blok içindeki prestijine indirilen büyük bir darbe olmaya devam et- AKİS mektedir. 1965 yılında Hanoiyi ziya- ret ettiği zaman kendisinden yardım isteyen insanlarla ve Kuzeye yapı- lan ilk amerikan bombardımanla- rıyla karşılaşmanın verdiği acıyı hâ- lâ içinde yaşatmaktadır. Bunun ya- nısıra, Çin Cumhuriyeti ile Sovyetler Birliği arasındaki geçim- sizlik alabildiğine devam edip git- mektedir. Neler görüşülecek? Türk hükümet yetkilileriyle Sovyet Başbakanı arasında bu Çarşam- ba günü başlıyacak olan resmi gö- rüşmelerde, Kıbrıs konusu, şüphe- siz ki, önplânda yer alacaktır. Dış- işleri Bakanlığına yakın bir yetkili, AKİS muhabirine, Sovyetlerin, türk- yunan ikili görüşmelerinden mem- nun olmadıklarını söyledi. Bu du- rumda Kosiginin, Türk Hükümeti- ne yeni teklifi, muhtemelen, Ada- nın tam bağımsızlığı yolunda bir politika izlenmesi şeklinde olacak- tır. Zaten Sovyetlerin Kıbrıs konu- sundaki temel görüşleri budur. Üzerinde durulacak konulardan birisi de, Batı-Doğu ilişkileri ve Türkiyenin bu konudaki tutumu o- lacaktır. Bu konu görüşülürken, NATO ve Varşova paktlarının da e- le alınacağı ve bu paktların halklar yararına işleyebilmesi hususu üze- rinde durulacağı sanılmaktadır. Almanya meselesi ve Vietnamın durumu da görüşmelerde üzerinde durulacak ana konulardandır. Avru- panın belli yerlerinin nükleer silâh- lardan arınması, nükleer denemele- rin durdurulması ve son günlerde yeniden alevlenen Filistin meselesi de ele alınacak konular arasında- ır. İki hükümet başkanının bu ko- nularda ne dereceye kadar fikir bir- liğine varabilecekleri (o bilinmemek- tedir. AP çevresinden yayılan hava- ya bakılırsa, birçok konuda zıt gö- rüşlerin ortaya atılacağını ve savu- nulacağım söylemek kehanet sayıl- mamalıdır. Zaten ne yerli ve ne de yabancı gözlemciler, bu görüşme- etilen fazla bir şey beklemektedir- ler. İktisadi konularda varılması muhtemel kararlar dışında, bu ziya- ret, bir "iade- i ziyaret" olmaktan İle- ri gitmeyecektir. Bu sonuç, AP İk- tidarının belli yapısı ve tutumu kar- şısında bir sürpriz olmayacaktır. Zaten Sovyetlerin de, durumu bil- dikleri için, bu ziyaretten fazla bir- şey beklemeleri abesle iştigal olur. 24 Aralık 1966