25 Şubat 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

S İ Filmler "Savaş Bitti" ypranco halefini seçmekte tereddüt ediyor... Madridte bir yeraltı teş- kilâtı ele geçirildi... İspanya yeniden isi mı dönecek?... Franco hale- . Madrid üniversitesinde . Franco, rejimi liberal- » Barselonada işçiler ara- sında tutuklamalar... Turizm cen- neti İspanya... Katolikler de Fran- coya baş kaldırdılar... Ispanya Or- tak Pazara girmeğe hazırlanıyor... Madridte genel grev... Franco basın kanununu Aırlaştınıyor. İspanya- ya 1965'te 14 milyondan fazla turist . İspanyol aydınları teşkilât- . Yeni anayasa için referan- dum... İspanyol plajlarında bikini yasak... Madridte üniversiteler ka- patıldı... Franco... İspanya... Turizm... öğrenciler... Grev- Franco... İşçiler... ler... Tutuklamalar Son yıllardaki gazete haberleri- nin İspanyası bu. Bir de bunun yanı sıra "İspanya efsanesi" var. İspanya denince "milliyetçi" Franconun af rikalı askerler, alman nazileri, ital- yan faşistleriyle elbirliği yapıp bo- gazladığı o Cumhuriyetçi İspanya. Kaybedilmiş ilk karşılaşmanın “rö- vanşı" için otuz yıldanberi hazırla- nan sürgündeki ispanyolların yurdu. Yada İspanyayı demokrasi Avru- pasında kara bir leke gibi görüp he- yecanlarını, güçlerini, hürriyet sev- gilerini ispat edecekleri bir alan sa- (AKİS — 66) 25 Şubat 1967 NEM A yan yaşları yirmiye varmamış ya- bancı gençlerin İspanyası... Bunların hangisi gerçek? İspan- yanın bugünkü durumu ne? Önü- müzdeki yıllarda durumu ne ola- cak? Bu soruları İspanya ile yakın- dan uzaktan ilgilenen herkes soru- yor ama kesin cevabım kimse vere- miyor. İspanyada doğrudan doğru- ya kavganın içinde olanlar bile.. Çünkü olaylara çok yakın, olayların içindeler. Fransada güçlü teşkilâtla- rı olan sürgündeki ispanyolların li- derleri de; çünkü olaylara talar, hem de çoğu olayini otuz vi önceki açıdan bakıyorlar, görüşleri, düşünüşleri, düşleri otuz yıl öncesi- nin İspanyasına göre kurulmuş. İs- panya dışındaki yaşları ln üçük yabancılar bile, çü fazla romantik, ya da fazla doğma. tik bunlar da.. Alais Resnais, Sinematek Derne- ginin programında yer alan son fil- mi "La guerre est finie - Savaş Bit- ti"de işte böyle bir meçhuller ülke- sini ele alıyor. İspanya 1965 Resnais yukarıdaki soruların ceva- bını veriyor mu? Hayır. Ama Res- nais bugün yapılabilecek olanın en iyisini yapıyor: (o Yukarıdaki çelişik durumları ortaya koyuyor, hem de en kestirme yoldan: Resnais yirmi- beş yıldır kavganın içinde bulunan bir devrimcinin üç günlük yasayı- şıyla, hem yorgun bir savaşçının ba- şarılı bir portresini çiziyor, hem İs- panya gerçeği karşısında değişik gö- rüşleri olan çevreleri anlatıyor, hem de İspanya gerçeğinin değişik yön- lerini yansıtıyor. Resnais'nin kahra- manı Diego (Yves Montand) bunu sağlıyacak en elverişli durumda; çünkü çeyrek yüzyıldır aynı kavga- nın içinde, İspanya ile Fransa ara- sında mekik dokuyor. Kavgayı hem yapıldığı yerde, İspanyada; hem de, uzakta, Fransadan izleyebiliyor. İs- panyadaki devrimciler ile sürgün- deki devrimciler arasında teması sağlaması, oİspanyadaki olayları hem içten, hem dıştan izleyebilmesi Diegoyu bu gerçeğin çeşitli yüzle- riyle karşılaştırıyor. Bundan dolayı, İspanya konusunda beylik sözler tekrarlandığında Diegonun cinleri başına toplanıyor, birdenbire parla- yıp söyledikleri, belki de İspanya gerçeğinin en tarafsız yargısı olu yor: "Söyliyeceklerim kimsenin ho- şuna gitmiyecek. Kendi hoşuma gi- deceğinden bile şüpheliyim. Bahtsız spanya, kahraman İspanya, bil- mem ne İspanya... Bıktım artık, İs- panya bütün solcuların vicdan aza- bı şarkısı haline geldi, eski savaşçı- lar için de bir "efsane". Bu arada 14 milyon turist tatilini İspanyada ge- çirmeğe gidiyor. Bütün bunlar Lor- canın piyeslerine karışıyor. Lorca- nın piyesleri de kabak tadı verdi ar- tık: Kısır kadınlar, köy dramları. Yetti artık! Ben Verdunde yoktum, Temelde de yoktum, Ebre cephe- sinde de yoktum. Bugün İspanyada bir şeyler yakar hiç biri de yoktu. Bugün İ spanyada bir şeyler yapanlar yirmi ada, onları ha- rekete geçiren de bizim geçmişimiz değil, kendilerinin geleceğil! İspanya artık 1936 yılının düşü değil, 1965 yı- lının gerçeği; ama bu gerçek hoşa gitmiyormuş!.." Yorgun savaşçı | spanyadan tek bir görüntü kullan- maksızın İspanya gerçeğini veren Resnais'nin, Patisteki üç günlük ya- şayışını anlattığı İspanyol devrimci- sinin portresi daha da başarılı. Kırk yılık ömrün ve çeyre ıllık devrimciliğin ağırlığını taşıyan yor- gun bir savaşçı var karşımızda. Tu- tuklamaların, takiplerin, ihanetle- rin, acı haberlerin, birbirini tutmı- yan, birbiriyle çelişen talimat ve e- mirlerin, dar ve kalıplaşmış görüş- Herkesin Kitabı Bu konuda Cumhuriyet dev- rinde yayınlanan ilk eser. SAVCI Yılmaz Akıncı ve AVU- KAT Tahsin Atakan'ın mev- zuatta KABAHAT FİİLLERİ USUL HÜKÜMLERİ adlı kitap satışa arzedilmiştir. , Sava, Avukat, İda- reci, Yüksek tahsilde ceza hu- kuku okuyan herkesin ve hal- kın her gün karşılaştığı hâdi- seleri açıklayan izahlı, notlu, içtihatlı müracaat kitabı 350 sahife 15 liradır. Genel Dağıtım Minnetoğlu Kitapevi Cağaloğ- lu — İSTANBUL ve İsteme: (AKİS — 68) 33