16 Ağustos 1987 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 28

Dinden imandan antıyla kulun arasına giril- mez, imanın da kimde oldu- Bu bilinmez ama çok çalışmak zo- runda olduklarından mıdır nedir zenginlerimiz güçlü İslam uygula- yıcıları değiller. 100 zenginin yüz- de 46,1'i hiç namaz kılmıyor. Yüzde 34,6'sı hiç oruç tutmuyor. Yüzde 46,2'si ise hac konusunda ilgisiz. Zaten çoğu da Hz. Mu- hammed'in ““Çalışmak da bir iba- dettir” sözüne güveniyor. “Hiç bir şarta bağlı kalmaksı- zın kendimi Müslüman sayıyo- rum” diyor Numan Esin. Ömer Dinçkök'ün görüşü ise şu: “Ça- lışmayı ibadetin bir türü olarak kabul ediyorum. Katı dini çerçe- veler ile günümüzün şartlarını uz- laştırabildiğimiz takdirde gelişmiş bir toplum özelliğine kavuşabili- riz.” “Dinde dahi hürriyetimi isterim” diyor Fuat Bezmen. Kurban ve zekât konusunda ise uygulamalar bir hayli gelişmiş. Zenginlerimizin yüzde 76,9'u her bayram müutlaka kurban kesiyor ve işçilerine dağıtıyor. Yüzde 53,8'i zekât farizesini yerine tam olarak getiriyor. Diğerleri de mut- laka bir nevi zekât uygulaması ya- pıyorlar. Zaten zekât uygulama- sını tam olarak yerine getireme- yenler yine de yaklaşık oranlarda yardımlarını yapmaktalar. Bazı zenginlerimiz ise yardımlarını kurmuş oldukları vakıflar kana- lıyla yaparken, bazıları da kurban yerine Darüşşafaka gibi kurumla- ra bağış yaparak dini görevlerini yerine getirmeye çalışıyorlar. Üniversitelere türbanla girilmı si veya girilmemesi konusundaki sorumuzu ise yüzde 73,1 ile “ha- yır girilmemeli” şeklinde yanıtla- dılar. Yanıtların ancak yüzde 1S,4'ü “türbana evet”' diyor. Ne- jat Eczacıbaşı'nın türbana tepki- si oldukça farklı. Çok gelişmiş sa- natsal zevklerine kimsenin bir şey diyemeyeceği Nejat Bey, “türban estetiğimi tırmalıyor” demekte. Genç kuşaktan Can Has, dinsel baskı ve irtica aracı olarak düşü- nülebilecek bir türban giysisine kesinlikle “hayır” diyor. Ali Koç- man ise türbanlılara resmi bina- lara girmeyi yasaklıyor. — —X XX vurer eki, dünyada en çok beğen- dikleri lider kim? Sonuç çok ilginç. Her iki zenginden biri Maggie'ye hayran. Margaret Thatcher 100 zenginimizin en az 50'sinin mangal yüreğine demir- den tahtını kuruvermiş. Neden mi Margaret Thatcher? Emin Hat- tat'a göre Maggie halkını taniyor, halkın istediklerini biliyor. Saffet Ulusoy, Margaret Thatcher'a ta ediyor. Turgut Işık Maggi başarılı olduğu için ve taviz ver- mediği için beğeniyor. Anlaşılan zenginlerimiz için ““Demir Leydi” güç ve iktidar sembolü. Gorbaçov Efendi Ronald'ı yen- di. İkinci lider yüzde 15,4 ile Gor- baçov. Zaten anketimizin 6. soru- su olan Gorbaçov'un açıklık po- litikasının inandırıcı olup olmadı- ği sorusuna da “evet” yüzdesi 88,5. Zenginlerimizin çok büyük bir çoğunluğu böylece Gorbaçov'- un Rusçası glasnost olan açıklık politikasını benimsemiş görünü- yorlar. Diğer liderlerden Ronald Rea- an var. Sonra Felipe Gonzales. “)mer Dinçkök, Özal'ı, Margaret Thatcher'ı ve Hüsnü Mübarek'i beğeniyor. Zenginlerimizin hiç En büyük Maggie kuşkusuz tek ve en büyük lideri Mustafa Kemal Atatürk. Ancak sorumuz halen hayatta ve aktif kapsadığı durumdaki liderleri için, dünyadan seçtiler idollerini. Kendilerini yüzde 50'lik bir yüz- deyle Margaret Thatcher'la öz- deşleştirirlerken kafalarının diğer yüzde 50'sinde de Turgut Özal mı Var diye aklımıza gelmiyor değil. Nurettin Koçak, Reagan'ı beğe- niyor çünkü o kendisinin geçirdi- ği hayat tecrübesine dayanarak bir ekip kurmuş ve ayrıca ülkesi- nin dıştaki saygınlığını artırmıştır. *“Sivil toplumdan yana” olduğu- nu söyleyen Numan Esin'in ido- lu Felipe Gonzales. Ona göre Fe- lipe kendi ülkesinin koşulları için- de çok başarılı. Halen hayatta bulunsaydı John Fitzgerald Kennedy, Ali Koç- man'ın tek idolü olacaktı. Hayat- takilerden İtalya Sosyalist Partisi başkanı ve eski başbakan Bettino Craxi'yi beğeniyor. Bekâret kemeri gevşesin mi? ekâret ve evlilik dışı beraber- likler konusundaki soruları- mızın da işadamlarımızın dünya görüşü üzerine bir araştırmada yer alması doğaldı. Türkiye'nin zenginleri bekârete nasıl bakıyor- lar, ne kadar önem veriyorlardı? “Evet, önemlidir ve korunma- hdır” yanıtı yüzde 53,8 “önem- siz” yanıtı ise yüzde 38,5 idi. Nu- rettin Koçak bekâret konusunda- ki tutuculuğun belki ilerde yumu- şayacağını söylüyor, ama şimdi değil. Emin Hattat'a göre bakire- lik her iki cinse de tatbik edilmesi gereken bir müeyyide. Turgut Işık Türk toplumu için bekâretin önemli olduğunu vurguluyor. Li- baş'ın patronu Ali Rıza Çarmıklı ve Fako İlaç'ın patronu Kaya Turgut için de öyle. Her şeyi den- ge içinde görmeye çalışan Turgut Kaya bekâret konusunu da hassas dengelerden biri olarak değerlen- diriyor. ““Bilmem ki şimdi ne de- sem?” diyor Numan Esin. “Gençliğimizde bekâret çok önemliydi. Şu an için davranış ve düşünce birliği önemli. Bekâret konusunun önemi hakkında şim- di yanıt veremeyeceğim?”” Emin Cankurtaran “bekâret önemsiz” diyor. Sakıp Sabancı için “önem- li”'. Şehmuz Tatlıcı için de. Fuat Bezmen ise, “bekâret mekaret kalmadı ki, dünya değişti”” diyor. TÜSİAD Başkanı ve genç ku- ğk zenginlerimizin temsilcisi mer Dinçkök bu konudaki geli- şimin çerçevesini çiziyor: “Top- lum değerleri 20. yüzyıldan 21. yüzyıla geçmekte olduğumuz şu yıllarda çok hızlı değişmektedir. Artık Batılı aile ve toplumlarında ne kadın ne de erkeğin bekâret konusunu önemsemediğini görü- yorum. Sosyal ve ekonomik şart- lar insan hayatındaki değer yargı- larını değiştirmiştir.”” Mustafa Süzer, “*Genç kızların erkeklerle tanışarak, anlaşarak evlenmelerine taraftarım. Yine de kızların evlenene kadar bekâretle- rini korumalarına inanıyorum. İs- tisnai durumlar olabilir. Mesela ben dul bir kadınla evlenebilirim”” diye istisnaları kabul ederken hâ- lâ bekâret düşüncesini koruyor. Anketteki yeni kuşak yanıtları ise bekâret konusunun önemini gide- rek kaybedeceğini gösteriyor. Evlenmeden beraber yaşayabi- lir insanlar. Evlilik dışı berab, lik konusundaki görüşünüz? Bu sorunun esası evli olmadan sürdü- er- 54 NOKTA 16 AĞUSTOS 1987 rülen beraberliklerdi. Aldığımız yanıtlar bu olguyu ne denli yan- sıtıyor belli değil, ama yanıtların- yüzde 57,7'si evlilik dışı beraber- likler “*neden olmasın” şeklinde. Kerim Kerimoğlu için böylesi- ne beraberlikler ancak doğal. Saffet Ulusoy içinse “*örnek teş- kil edecekleri bakımından böyle ilişkiler olamaz.”' Emin Hattat ise oldukça esnek: “Evlilik dışı bera- berlikler ancak sevgi varsa olabilir” diyor. Nurettin Koçak, “Kanuni ola- rak sadece bir kadınla evlenebili- | yorsunuz. Ancak bazı evlerde iki hatta üç kadın var. Bu da evlilik dışı sayılmalı. Bu eylemlerin ço- ğalması, ilerde sorun yaratacak- tır. Sağlıklı bir yuva kurmak için cemiyetin uygun gördüğü şekilde yaşamak gerekir” diyerek hem kutsal ailenin hem de tekeşliliğin savunusunu yapıyor. Her ne kadar yüzde 57,5 olabi- lirlik yanıtı varsa da, evlilik dışı beraberlikler konusunda zengin- lerimiz net bir tutum içinde gö- rTünmüyorlar, evliyken mi, evlilik öncesinde mi, yoksa evlenmeden mi sorularına henüz açıklık geti- remiyorlar. NOKTA 16 AĞUSTOS 1967 55