16 Ağustos 1987 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 29

SAĞLIK / SİGARA İÇENLERİ TECRİT KAMPANYASI Tiryakiler zor durumda Yakın bir gelecekte, iş müracaatlarınızdan sigara kullandığınız gerekçesiyle geri çevrilirseniz, güzel bir lokantanın kapısından uzaklaştırılırsanız hiç şaşmayın. Çünkü, ABD ve Avrupa'yı çalkalayan sigara aleyhtarı kampanyaların Türkiye'de de taraftarları çoğalıyor «& H oşgörü tiryakilerden öğre- nilir. Ben bugüne dek si- gara tiryakisi olup da, sigara içme- yenlerden şikâyetçi olan birine rast- lamadım.”' İtalya eski devlet baş- kanlarından Alessandro Pertini'nin bir zamanlar söylediği ve kahkaha- larla karşılanan bu sözün üstünden yıllar geçti. Tiryakilerin hoşgörüsü aynen sürüyor. Ama içmeyenlerde artık hoşgörü kalmadı. Dünya, si- gara içenleri tecride yöneliyor. ABD ve Avrupa'da sigara tiryaki- lerine artık “beşinci sınıf vatandaş” gözüyle bakılıyor. Düşünülebilecek her yerde sigara içimi yasaklanıyor, hatta ABD'de kariyer yapmak ve yükselmek isteyenler sigarayı bırak- mak zorunda kalıyor. Sigara içme- yenler, tiryakilere kesinlikle hoşgö- rüyle bakmıyorlar ve “ihtiyacınızı gidermek için ya sokağa çıkın ya da evinize gidin”'den başka bir seçene- Bi kabul etmiyorlar. Batı'da bunlar olurken Türkiye'de içmeyenler cep- hesi acaba ne âlemde? Bizde böyle acımasızca mı yaklaşılıyor “sadık içicilere?”” Yoksa eski tas eski ha- Mmam, sigaranın dumanları savrulu- yor mu içmeyenlerin yüzüne yüzü- ne? Türkiye'de tiryakiler şimdilik ra- hat. ABD ve Avrupa'da yönetim- ler sigara aleyhine aldıkları karar ve yasakları uygulayadursunlar, ülke- miz bu konuda “kış uykusuna” yatmış gibi bir görüntü veriyor. 1985 yılının son günlerinde Cum- hurbaşkanı Kenan Evren'in başlat- tığı “sigara ve diğer kötü alışkan- lıklara son”' kampanyası ilk aylar- da büyük destek alırken devlet ku- ruluşlarının daha sonraki günlerde pek fazla köklü bir tedbir almama- ları, okul ve işyerlerinde bu konu- nun ısrarla işlenmemesi gibi neden- lerle unutulmaya yüz tuttu. Ancak 56 NOKTA 16 AĞUSTOS 1987 bu kampanyayı izleyen günlerde ve şimdi de bazı çevreler sigara aleyh- tarlığını sıcak ve gündemde tutma- ya çalışıyorlar. Örneğin, Evren'in açtığı kampanyadan yaklaşık 4 ay sonra Gaziantep'in Kilis ilçesine bağlı Açar köyünde İhtiyar Heyeti aldığı bir kararla köyde sigara iç- me yasağı koydu. 95 haneli köyde yasağa uymayanlara yoksulları giy- dirme, camiye su taşıma gibi “cezaların” verileceği, köy muhtarı Adil Patoğlu tarafından basına açıklandı. Açar köyündeki yasak- tan hemen sonra bu kez de İstan- bul Yakacık'ta faaliyet gösteren Böhler Kaynak Elektrodları Fabri- kası'nda “sigara içmeme” kam- panyası başlatıldı. Kuru ve gerek- çesiz bir yasaklamanın ötesinde, ça- lışanları motive etmeyi hedefleyen bir kampanyaydı Böhler'inki. Bi- rinci ayın sonunda kampanyaya ka- tılanlara birer gömlek, 3 ay sonun- da herkese birer kol saati, 6 ay so- nunda bir takım elbise ve | yıl da- yanabilen “rekortmenler” arasın- da bir kişiye çekilecek kura sonu- cu Renault araba vaat ediliyordu. Bu yazı hazırlanırken fabrika per- sonel müdürü Lütfü Kırkaya, kam- panyanın genelde artık uygulanma- masına hı;_mın iş saatleri içinde hiçbir işçinin sigara içmediğini, 33 kişinin kesin olarak sigarayı bırak- tığını, 50 kişinin ise günde yarım paketten fazla içmediğini söylüyor. ikotin değmemiş 14. kata hoş- geldiniz. İstanbul Etap Oteli'nin 14. katı, bu yılın 14 Ocak'ından be- ri sigara içmeyen konuklara ayrıl- mış. Otelin Basınla İlişkiler Müdi- resi Hülya Gönensin; Alman, İngi- liz ve Fransız müşterilerinden böy- le bir talep aldıklarını, tüm perde, döşeme ve halılarını değiştirerek “nikotin değmemiş” bir kat hazır- ladıklarını söylüyor. Yaz-kış her za- man tam dolu olan 14. katta 24 oda bulunuyor ve bu kata hizmet veren hiçbir görevli sigara içmiyor. Altınyıldız Şirketler Grubu Genel Müdürü Cem Boyner de geçen yı- lın 17 Kasım'ında ““Ocak 87'den iti- baren sigarayı, yalnız olduğumuz zamanlarda içelim” duyurusunu Sigarayı nusıl bırakabilirsi Psikolog Acar Baltaş, Nokta'ya sigara bırakabilmek için uygulan- ması gereken yöntemleri anlattı. * Sigarayı bırakma işlemine zihin- yazıp duvarlara asın * Eşiniz veya bir iş arkadaşınızla birlikte deneyin bırakmayı. * Bıraktığınızı herkese duyurun; bu sosyal sorumluluğu artırır. * Azaltarak bırakmak daha zor- dur; aniden bırakın. tüm çalışanlara iletmiş ve alınacak tedbirleri de şöyle sıralamıştı. “Ge- nel bir uygulama olarak 1 Ocak'- tan itibaren tüm toplantı ve görüş- me odalarındaki, ziyaretçi masala- rındaki ve kabul yerlerindeki siga- ra tablalarını kaldıracağız. Bu ta- rihten sonra toplantılarda sigara içilmemesini rica ederim.” Cem Boyner; sigaraya karşı açılacak tüm * Kararınızdan birkaç gün önce | sigarayla ilgili her şeyi ortadan kaldırın (kültablası, çakmak, vs. e Bir dişçiye gidip dişlerinizi te- mizletin. * İlk günlerde sinemaya, tiyatro- ya gidin, açık havada dolaşın. * Bol bol sıvı alın. * Yemekten sonra boş durmayıp derhal bir faaliyete girişin. * Bırakma nedenlerinize yenileri- ni ekleyin; sigaranın zararlarını tekrarlayın. “Tek bir sigaranın zararı olmaz” düşüncesini kafanızdan silin. Böyle fosur fosur sigara Içip fabrika bâcası misali dumanlar üretmek, artık Batı'da ayıplanan görüntülerden. kampanyaları destekleyeceklerini, bunun ilk adımı olarak da Nokta'- yla görüşmesinden sonra gazetele- Te verecekleri eleman ilanlarında “Sigara içmeyenler tercih olunur” denileceğini belirtiyor. Aforoz edilen tiryakiler. Hiç kuş- kusuz sigaraya karşı en radikal mü- cadele son yıllarda ABD'de verili- yor. Tiryakiler büyük bir hızla hem toplumsal hem de yasal olarak ya- şadıkları çevrenin dışına itiliyorlar. 7 Mayıs 1987'de yürürlüğe giren bir kararla New York eyaleti Kamu Sağlığı Kurulu bugüne kadar hiçbir ülkede görülmemiş bir yasaklama- ya giderek alışılagelen tüm uygula- Maları tersine çevirdi. Buna göre, “Eskiden sigara içilen ve yakın ge- lecekte içilmeyecek yerler”” belirle- nirken, yeni kararla “sigara içile- bilecek çok istisnai alanlar” saptan- dı. Kurallara uymayanlar ise 250 dolar (yaklaşık 220 bin lira) para ve 15 gün hapis cezasına çarptırılacak. Kamu Sağlığı Kurulu'nun sigara içilmesini yasakladığı yerler kapsa- mına banka, okul, hastane, işyer- leri ve taksiler giriyor. 50 kişiden fazla kapasiteli lokantalar, kapa- sitelerinin yüzde 70'ine kadar olan bölümünü sigara içmeyenlere ayı- racaklar. Bu yılın şubat ayında ise ABD'- de devlete ait 6800 binada sigara içi- mi yasaklandı. Bu karardan etkile- nen devlet memuru sayısı azımsa- Altınyıldız Genel Müdürü Boyner: “Sigara içmeyenleri tercih edeceğiz' NOKTA 16 AĞUSTOS 1987 57