June 11, 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

YURTTA OLUP BİTENLER to parça parça oluverdi. Pabucu pa- halı bulan Hamido, güçlükle AP Ge- nel Merkezine tekrar sığındı. -Bu sırada Süleyman Demirel ise, parti yönetim kurulu üyeliğini filân bir yana iterek, koca gövdesini arka pencereden geçirmeğe çalışıyordu! Hamidonun özelliği, kendisinden güçlü olduğunu sezdiği hasmı karşı- sında yelkenleri suya indirmektir. Bundan birbuçuk ay kadar önce Mecliste AP kulisinde cereyan eden bir olay, bunun delilidir. Hamido, Gümrük Bakanı İbrahim Tekinden, bir bira fabrikası müdürünün göre- vinden alınmasını istiyordu. Tekin bu isteğe karşı koyunca, Hamido bağırıp çağırmaya başladı. Fakat Tekin üzerine yürüyünce, pısıverdi ve Cihat Bilgehanın kanatlarına sı- gındı. Şimdi Hamidonun en çok sev- diği ve saydığı (kimselerden biri, İbrahim Tekindir! Evli ve bir çocuk o babası olan Hamidonun Malatyada bir yazıha- nesi vardır. Yazıhanenin bulunduğu binanın üzerinde asılı tabelâda sa- dece "Hamit Fendoğlu" yazılıdır. Hamidonun bu yazıhanede ne işle uğraştığım kestirmek mümkün de- ğildir. Bu kendisinden sorulduğun- da gülerek şu karşılığı vermektedir: "— Burasını, adresimiz belli ol- Kk" sun diye tuttuk. Hamidonun bu bürodaki masa- sının cami altındaki fotoğraflar da ilgi çekicidir. Başta Bayar ve Men- deresin fotoğrafları (o vardır, sonra sırasıyla Menderesin Bakanlarının- ki... Hamidonun, Malatyanın a zinden az ötede bir evi vardır. Bu- raya o, herkesin "Hamido Şatosu" demesinden pek hoşlanır. Hamido pek de mutaassıptır. Karısı, bir yere gidilirken 3-44 met- re gerilerden Hamidosunu takip İdare Dikensiz gül bahçesi Ee Petrolleri Anonim Ortak- lığı enel Müdürü Tur- gut Gülez, geride bıraktığımız haf- ta Çarş amba günü, kendisini ma- kamında ziyaret eden bir arkada- şına şöyle dedi: "— Oh artık rahatladım. Bun- 16 dan sonra endişesiz çalışabilece- gim." Petrol mücadelesiyle yakından veya uzaktan ilgilenenler ise, bazı gazetelerde tek sütun üzerine Ea bir haberi okuduklarında, "Tam Artık AP İktidarı, devletin önemli bir öz kaynağı olan petrol okonu- sundaki tasarruflarını sessiz seda- sız gerçekleştirebilecek bir idare mekanizması kurmuştur" diye dü- şündüler. Turgut Gülezin bir arkadaşına söylediği sözlerle, çok sayıda kim- seyi düşünceye sevkeden gazete ha- beri arasında sıkı bir ilgi mevcut tu. Haber, TPAO İdare Meclisİ üye- lerinden üçünün Oo değiştirilmesiyle Turgut Gülez i Made in Turkey ilgiliydi. Ortaklığın hissedarlar ola- ganüstü , Genel Kurulu, geçtiğimiz hafta Sah günü toplanmış ve üç İdare Meclisi üyesini -Emin Bozoğ- lu, Fazıl Yalçın, Nevzat Sengel- de- ğiştirivermişti. Aslında mesele, göründüğü kadar basit değildir. Üç üyenin değiştiril- mesine, büyük kanadını AP'nin teş- kil ettiği IV. Koalisyon Hükümeti zamanında teşebbüs edilmiş, fakat diğer' koalisyon ortaklarının muh- temel muhalefetleri odüşünülerek azil işleminden "şimdilik" kaydıy- la vazgeçilmişti. 10 Ekim seçimlerinden o sonra AKİS işbaşına geçen AP Hükümetinin ilk raatı, devletin öz kaynaklarım morun hulk alanda tutan genel müdürleri azletmek oldu. TPAO- nun başarılı Genel Müdürü İhsan Topaloğlu görevinden alındı. Petrol Ofisi Genel Müdürü Kenan Onatın TPAO İdare Meclisi üyeliği görevi- ne son verildi ve yerine, Enerji Ba- kanlığı Müsteşarlığına getirilen, 27 Mayıs 1960 öncesinin VC kurucu- larından Kemâl Noyan tayin edildi. Bu nakil ve tayinlerle AP İkti- darının türk petrolü üzerindeki ni- yeti artık belli olmuştu: TPAO' da İktidarın tasarruflarına karşı Oko- yabilecek güçteki yöneticiler azledi- ecek, TPAO bir çiftlik haline getiri- lecekti! Böylece, yabancı (o petrol şirketlerine verilecek tavizlerle on- ların siyasi alandaki desteği de de vam ettirilecekti. Soluğu genişe çıkanla Idare Meclisine, hissedarlar mütad Genel Kurulunda üç yıl için seçi- len üç üye ise, ekonomik bağımsız- lığın yanında olan kimselerdi. Üste- lik, İdare Meclisi toplantılarında, kendilerini AP'ye adayan yöneticile- re karşı açıkça vaziyet almışlardı. Yaptıkları konuşmalarda, Topaloğ- lunun görevinden alınmasını, yerine Amerika ve Türkiyede bir takım ya- bancı şirketlerde çalışmış bir kimse- nin getirilmesini, Danıştayın Topal- oğlu hakkında verdiği tehir-i icra ka- rarının uygulanmamasını tenkit edi- yor in TPAO bünyesinde yapılan partizanca nakil ve tayinlerden Vazgecilmesini istiyorlardı. Üç üyenin değiştirilmek isten- mesinin asıl sebebi, türk petrolü- nün yabancı şirketlere peşkeş çe- kilmemesi için mücadele bayrağım açmış olmalarıydı. Bunun ilk ör- neği, Batman - İskenderun arasında yapılan pipe-line şebekesinin işle- tilmesi konusunda ortaya çıktı. Pipe-line inşası ve işletilmesi, Plân ve Programla TPAO'ya verilmiş bir teşebbüstü. Fakat bu teşebbüs yabancı petrol şirketlerinin ( işine pek gelmiyordu. Bu yüzdendir ki yabancı şirketler, koalisyon hükü- metleri zamanında, bu teşebbüse ruhsat verilmemesi için faaliyete geçtiler, fakat bir netice alamadı- lar. Bundan sonra da, teşebbüse or- tak olabilme çarelerim (aramaya başladılar. Seçimlerden sonra iktidara AP '- 11 Haziran 1966