6 Ağustos 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

AKİS nın sebebini ve Önümüzdeki günler- de durumun nasıl gelişeceğini Öğ- renmek için gitmişti. Bunun için u- zun uzun uğraşacağını sanmıyordu. Nihayet, uzmanlar obasarlardı bir makinenin düğmesine ve ibre, önü- müzdeki günlerde durumun ne ola- cağını gösteriverirdi! Ne vardı bun- da? Fakat işin bu kadar basit olma- dığı az sonra anlaşıldı. Uzmanlar önce. tahminlerin nasıl yapıldığını ve meteorolojik konulara hangi açı- dan bakıldığını anlattılar. Sıcakla- rın izahı en son yapıldı. Uzmanlar, verecekleri pratik bilginin iyi de- ğerlendirilmesi için, bu bilginin na- sıl elde edildiğinin bilinmesini zo- runlu görüyorlardı. Konuşma sıcaklara intikal etti- ğinde, uzmanlar, gazeteleri ve hal- kı saran heyecanlı tepkiyi paylaş- madılar. Hattâ bu konuda ihtiyat gösterdiler. Bu seneki sıcakların a- normal olduğu kesin bir gerçek miydi? Uzun vadeli tahmin uzmanı, bu sorunun cevabı için rakamlara gömüldü. Sonra, Türkiyenin genel durumu için fikir verebilecek tipik bazı illerdeki kesin durumu rakam- larla ortaya koydu: Meselâ Zongul- dakta, 1966 Temuzunda en yüksek sıcaklık gölgede 31 derece santigrat olarak tespit edilmişti. Urfada da temmuz aylarında tespit edilen en yüksek ısısı, ayın 13'ünde 42 derece Meteorolojinin bütün ısı rakamla- rı "gölgede"dir- idi. Temmuz ayla- rında bu ilde tesbit edilen en düşük ısı ise 1949'da 11.2 dereceydi. Önce- ki yılların ortalamasına göre bu il- caklık 22.7 dereceydi. zunun ortalaması ise 28 dereceyi bulmuştu. Demek ki bu ilde rekora erişilmemekle beraber, Temmuz a- yı, ortalamanın üzerinde sıcak geç- mişti. Göztepede yapılan tesbitlere gö- re, İstanbulun durumu ise şöyley- di: Yıllara göre Temmuz ayı sıcak- lık rekoru 1943'te 39.2, düşük sıcak- lık rekoru ise 1949'da 10.2 derecey- di. Bu, güneşte 65-70 derece demek ısı 23.4 derece olmuştu. Göztepede- ki termometrelerin (o 1966 Temmur- zunda gösterdikleri en yüksek isı, 38 dereceydi. Demek ki İstanbulda, rekor olmamakla beraber, Temmuz ayında sıcaklık normalin üzerinde geçmişti. Ankarada 1966 Temmu- zunda tesbit edilen en yüksek 1sı 36 dereceydi ve ayın 24'üne rastlıyor- 6 Ağustos 1966 du Bu, 1957'de 38 derece olarak tesbit edilen Temmuz ayları reko- rundan iki derece düşüktü. Ama Temmuz aylarının en düşük Isısı o- larak 1958'de tesbit edilen 4.5 dere- ceden de hayli yüksekti. Yani An- karada da sıcaklar normalin üze- rinde, fakat rekor değildi. Urfanın Temmuz rekoru 1940'da 46.1 dere- ceydi. En düşük ısı 1949'da -Tem- muz ayında 15 m olarak bu- lunmuştu. Bu yıl mmuzun en yüksek sıcaklık, Yoasde 39.5 derece olarak tesbit edilmişti. Ayni ilde, havalar sıcak gidiyordu. Temmuz rekoru 42 derece olan İzmirde ise bu yıl 39 dereceden fazlası görül- memişti. İzmir kendi iklimine göre fazla sıcak bir Temmuz geçirme- YURTTA OLUP BİTENLER Orta Avrupa ve Kuzey Urallara ka- dar sokulan Azor antisiklonu, mev- cut ve normal kuvvetinin üzerinde bir kuvvet kazanarak, yağışlara ve neticede serinliğe sebep olacak siklonların hareket yönlerini değiş- tirdi ve Kuzey Kutbuna doğru itti Bu arada, memleketimiz genel o- larak Basra körfezi termal alcak ba- sıncının teshindedir. Bu bakımdan bütün yurtta normal veya yer yer normalin biraz üzerinde hava sıcak- lıklarına rastlanacağı istidlal edil- miştir." Uzmanın verdiği bilgiye Ogöre Türkiye ve civarında yaz ayları sı- cak geçtiği yıllar, Azor antisiklonu daima böyle olağanüstü kuvvet ka- zanmış ve kuzeye doğru çıkmıştır Harita önünde tespit yapılıyor Yeni mişti. Bu yıl Temmuz ayında Türki- yede tesbit edilen en yüksek Isı ise Ceylanpınarda gölgede 44 derecey- di. Bu yıl Temmuz ayında ortalama ti! Bütün bu rakamları sıralayan uzman, "Yani bu yıl havalar nor- malden sıcak değil mi?" sorusuna: "— Eh, öyle sayılabilir" diye ce- vap verdi. Sonra yine e bölgeler- deki durumu izah e Sebep ne? Uzman, sıcakların sebebi hakkın- daki soruya ise tamamen teknik bir dil kullanarak şu cevabı verdi: "—Atmosferin hemen hemen bütün katlarında, Atlantikten tâ İs- kandinavya yarımadasını yalıyarak bir ilim Bu yıl da aynı şey olmaktadır. Önü- müzdeki günlerde Karadeniz ve Meteoroloji Genel Müdür Yardımcı- lara rastlanacak ve buralarda ısı bi- raz düşecektir. Diğer bölgelerde, ise Basra sıcak siklonu tesirini devam ettireceğinden, sıcaklık pek azalmı- yacak, hattâ bazı yerlerde yüksele- bilecektir. Ancak uzman, bu son tahminleri verirken büyük bir çekingenlik gös- terdi. Meteorolojik şakalar Konuşma meteoroloji tahminleri- ne intikal etti. Gazeteci, halk ara- sındaki şakaları anlattı. O zaman, Marmarada öğleden sonraları yağış- sı Necdet Yeşilovalı, kırlık bir yer- de, sırtındaki ceket sucuk gibi 1s-