August 6, 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

Mitsubişi bir japonun adı. İlk Mitsubişi, Meiji devrine dayanıyor. Mitsubişi o zaman bir özel japonmuş. Mitsubişi bugün, Japonyanın imparatorluklarından biri. Hatta belki de, en kudretlisi. Mitsubişinin Elektrik kısmı var. Mitsubişinin Banka kısmı var. Mitsubişinin Kömür Madenleri kısmı var. Mitsubişinin Kim- ya kısmı var. Mitsubişinin Liman Deposu kıs- mı var. Mitsubişinin Ağır Sanayii var. Biz Na- goyada, Mitsubişinin Ağır Sanayi kısmına bağ- lı bir fabrikasını gezdik. Fabrika. Ama, jet çalışıyordu. Bütün Mitsubişi Uçak Sanayii kıs- mının işçisi 6 bin kişiymiş. Mitsubişi uçak sa- nayii, japon uçak endüstrisinin şimdi 92 40, 50' sini" teşkil ediyor. Japonyada, Mitsubişinin. ya- nında beş uçak sanayii müessesesi daha var. Bu da, Japonyanın o sahada ne kadar ilerde bu- lunduğunun delili. İkinci Dünya Harbinden sonra Mitsubişi, Almanyada Krupp'un gördüğü muameleye ben- zer bir muameleyle karşı karşıya kalmıştır. Mitsubişi, firma olarak, iki harp arası Japon- Haydi, otomobiller şimdi dış İ emlekilere.. Otomobil, japonların en az ihraç ettikleri bir mal. Ja- pon ihracatı dünya ihracatında sadece büyük hacim tutmuyor, nisbet olarak da mütemadiyen ar- tıyor. Japonya hem gıdasını, hem ham maddesini dışardan sağladığı için ihracat onun için hayati önem taşıyor. çakları imal ediyordu! Mitsubişinin sadece Ağır Sanayi kısmının sermayesi 80 milyar yen. Fabrikada dört ayrı hangar vardı. Bir tanesin- de, patenti Amerikadan alınmış F 104'ler yapı- lıyordu. Bir tanesinde yolcu uçakları, bir tane- sinde helikopterler, bir tanesinde de özel yolcu uçakları... Büyük yolcu uçağı YS-I1 adını ta- şıyordu. 60 kişilikti. Bunlar ihraç da ediliyor- lar. Bizim gördüğümüz fabrikada o fabrika, uçakların toplama kısmım yapıyordu, Mitsubişi Uçak Sanayii kısmının iki fabrikası daha mev- cut, parçalar onlarda imâl ediliyor-1600 isçi yasının silahlandırılmasında başlıca (görevi yüklenen firmalardan biridir ve o devrin idare- cilerinin emri altında çalışmıştır. Mitsubişiye, o açıdan, amerikalılar bir "harp suçlusu" ola- rak bakmışlardır ve MacArthur, Mitsubişi adı- nın kullanılmasını yasaklamıştır. Bu yasak 1953 yılına kadar sürmüştür. Müessese kalıyor, adın kullanılması 1953'e kadar yasak ediliyor. Ağır Sanayi, sadece "Ağır Sanayi" ismi kullanılarak 1950'de faaliyete geçiyor. O za- man, sermayesi 1,5 milyar yen. Üç kısma ayrı- iyor. Batı Japonya-Ağır Sanayii,Orta Japon- 63