6 Ağustos 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

İKTİSADİ Zamlar Bekle ve gör! personel Kanunundan umudunu kesip, gerçekleşmesi şüpheli yüz- de 10'lara, 15S'lere belbağlayan me- mur kitlesi, hayal kırıklığına uğra- manın acısını bir kere daha tattı. Kadro ayarlaması ve maaşlara zam dedikodularıyla piyasayı zaten çok- tan allakbullak etmiş olan AP İkti- darı, geçtiğimiz hafta içinde, nurlu icraatının şaheser örneklerinden bi- rini daha ortaya koydu: Kömüre zam! Şehirlileri de tezek yakan "efen- di" statüsüne kavuşturacak olan bu zam ve tahditler, haftanın sonunda, ilgililerce şöyle açıklandı: D Bundan böyle, muhtarlıklar- dan alınan belgelerle yapılan ser- best kömür satışlarına son veril- miştir. 2) Kok kömürünün fiyatı, bütün Türkiyede, 27 lira fazlasıyla 200 li- raya çıkmıştır. Tunçbilek linyiti İs- tanbul, Ankara ve Konyada 135, So- ma linyiti İstanbulda 135, Ankarada 163, İzmirde 112, Kuşpınar linyiti Ankarada 153, Seyitömer linyiti 106 liradan satılacaktır. 3) Geçen yıl karnesiz olarak, nü- fus kâğıdı göstermek suretiyle kok kömürü alanlara bu yıl, bu miktar kaloriye tekabül eden linyit veya kok briketi verilecektir. Kok kömü- rünü sadece, karnesi olanlar alabile- cektir. Kömürler bir defada verile- cek, bir tondan fazla kömür alanlar- dan 100-250 kilogram kesinti yapıla- caktır. Bu zam ve tahdidin hukuki ve teknik problemlerle ilgili kısmı hak- kında, eski Enerji Bakanlarından, CHP'li Hüdai Oral şöyle dedi: "— Hükümet, tezek yakmaktan kurtarmakla görevli olduğu vatan- daşın karşısına kömüre zamla çık- mamalıydı. Verimli bir çalışma me- todu uygulayarak, bu yolda tedbir- ler alıp, kömür fiyatlarında ucuzla- ma sağlamalıydı.." Sekiz işçi okuruluşu ise -bunlar Hür Genel-İş Federasyonu, Türkiye Maden İşçileri Sendikası, Türkiye Motor-İş Sendikası, Türkiye Taşıt-İş Sendikası. Türkiye Ray-İş Sendika- sı, Topsuköytar-İş Sendikası, Tek- nik-İş Sendikasıdır- derhal bir bil- diri yayınlayarak, kararı sert bir dille protesto ettiler. Bildiride şöy- le denilmektedir: 6 Ağustos 1966 VE MALİ "Bu tâdil ile Türkiyede özel sek- tördeki şahıs ve şirketlerin elinde bulunan linyit işletmelerinin pat- ronlarının istihsal ettikleri cevher, Kurumca -Türkiye Kömür İşletme- leri Kurumu- mahallinden satın ve teslim alınıp, kömür satış ve tevzi müessesesi vasıtası ile satılacaktır. Tasarının maskeli gerekçesinde, kö- mür sıkıntısı çeken vatandasın bu sıkıntısının önleneceği iddia edil- mekte ise de, madalyonun öbür ta- rafındaki gerçek, T.K.İ.K. Genel Müdürlüğünün dün ve bugün başın- da bulunanların ocak sahibi olmala- rı veya diğer işletmecilerle dost ve akraba bulunmaları dolayısiyle, o- SAHADA Biz hür ve bağımsız sendika an- lamı içinde, milli menfaatlere ve iş- çi haklarına saygılı sendikalar ve sendikacılar olarak, bu nevi davra- nışların her zaman karşısında ol- duk, karşısındayız ve karşısında ola- cağız Bunun adı nedir? Kömüre zam ve özel şahıs linyit- lerinin maden kapısında devlet- çe satın ve teslim alınmasını öngö- ren kanun tasarısı açıklandığı za- man, Mecliste, halkın dertlerini ele almaları beklenen parlamenterler- Zam yapılan kömür ii İşte cak sahiplerinin, kömür yerine, elle- rindeki taş ve pisliği Hükümete sa- tarak bu yoldan ve tezelden milyo- ner olmalarını sağlamaktır. Milyoner olmak iyi şey. Ama, bu- nu devlet hazinesinden, entrikalı yollardan sağlamak kötü şey. Tür- kiye Kömür İşletmelerinin böyle bir tasarrufta bulunması dolayısiy- le yükleneceği omilyonlarca liralık zararın acısı omilletin ve bilhassa maden işçisinin sırtından çıkacağı- na göre, yüzdeyüz bu amaçla hazır- landığına inandığımız bu tasarının Enerji Bakanlığınca (Meclise nasıl sevkedileceğini merakla beklemek- teyiz. Demirelin kalkınan Türkiyesi m geçmeyecek kadar az oldu. Har- tanın bitiminden sonra, "zamların Enerji Bakanlığı tarafından tespit edilmesi"ni "kanuna aykırı" bulan Hüdai Oralın bir başka açıdan yap- tığı itiraz sayılmazsa, "Ortanın So- lu"ndan ne anlaşılması gerektiğini tartışmakla meşgul CHP'den ne ya- zık ki ses çıkmadı. Şefik İnan, çok yumuşak bir konuşma yaparak, işi geçiştirdi. Meseleyi enine boyuna ele alan, TİP oldu. TİP'den Çetin Altan ile Yunus Koçak, tasarının iç- yüzünü ve amacını anlatan konuş- malar yaptılar. Oysa tasarının getirmek istediği düzen, dolaylı yoldan da olsa, özel 23