6 Ağustos 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

DIŞ GEZİLER : Japonya M ASOAKİ WA SAN MON TOKU Tokyo Körfezinde bir gün, akşamüstü, Haliçi hatırladığımı söylersem bana inanan çok olmaz. Ama Tokyo Körfezinde Haliçi hatırla- makla kalmadım, aynı zamanda kendi kendime de pek güldüm. "Bu, bir kıyaslamanın sonucu oldu. Beni, evvelâ Tokyo Körfezine değil de, Yo- kohamaya götüreceklerdi. Bir tersaneyi gez- mek istediğimi söylemiştim. "Peki" demişlerdi. Sonra, Yokohamadaki değil de Tokyo Körfe- zindeki bir tersaneyi tercih ettiler. O gün, ora- da bir geminin denize indirilmesi töreni vardı. Denize inecek gemi 70 bin tonluk bir tankerdi. Japonlar, gemi inşaatında dünya birinci- liğini ellerinde tutuyorlar, 1965 yılı itibariyle Japonyada denize 5 milyon 360 bin grostonluk gemi indirilmiş. İkinci olarak İsveç geliyor. Fa- kat aradaki fark çok büyük. İsveçin rakkamı | milyon 190 bin ton. Üçüncülük İngilterede: | milyon 70 bin ton. Dördüncü Almanya: 1 mil- yon 20 bin ton. Japonlar dünyadaki gemi inşa sanayiinin, 1965 itibariyle yüzde 43,9'unu elle- rinde tutuyorlar. İkinci İsveç için nisbet, sade- ce yüzde 9,6. Rakkamlar başka bir ilgi çekici gerçeği daha ortaya koyuyorlar. oYukardakiler 1965 rakkamları ya.. 1964'de Japonyada 4 milyon grostonluk gemi denize indirilmiş. Demek ki, bir yıl içindeki artış I milyon 360 bin ton. İs veçte ise, 1964'de denize indirilen tonaj 1 mil- yon 20 bin. Oradaki artış 70 bin tondan ibaret. İngiltere 60 bin ton, Almanya ise 130 bin ton fazla gemi indirmiş. Japonyadaki yükseliş, gerçekten başdöndürücü. Bugün dünya denizle- rinde dolaşan çok gemi, bilhassa tanker japon sanayiinin eseri. Tokyo Körfezindeki tersane, IHI diye isim- lendirilen Ağır Sanayi Limited Şirketinindi. Bu, Ishikawajima - Harima kelimelerinden doğu- yor. Şirket, sadece gemi inşaatıyla meşgul de- ğil Hemen hemen her şeyi yapıyor. Aklınıza ne gelirse. Meselâ, Uzak Doğuda jet makinesi ya- pan tek fabrika, IHI'a ait. Dizel makineleri, çe- Erken kalkan üç meteliği kazanır (Japon Atasözü) likhane tesisleri, tekstil makineleri, otomobil- ler, kamyonlar, uçaklar. IHI'ın Japonyada do- kuz tane büyük fabrikası var. Bunların dördü tersane. Şirketin iki tane de yabancı memleket- te tersanesi var: Brezilyada ve Singapurda. Ja- ponyanın 1965 yılı içinde yaptığı 5 milyon 360 bin tonluk geminin 1 milyon 80 bin tonu İHI ter- sanelerinin eseri. Şirkette 24 bin işçi çalışıyor. Dünyanın en büyük tankeri olan Tokyo Maru'- yu IHI yapmış. Tokyo Maru 150 bin tonluk. 6 Mayıs 1965'de inşaat başlamış. Gemi, 27 Eylül 1965'de denize indirilmiş. 31 Ocak 1966'da da teslim edilmiş. Yani, japonlar dünyanın en bü- yük tankerini 9 aydan az bir zaman içinde ta- mamlamışlar. Japonyada ortalama bir tanke- rin inşa süresi altı ay civarında. Bu middet Al- manya için 10 ay. İsveçte 11 ay. Fransa ve İtal- yada 15 ay. Amerika ile İngilterede ise 16 ay. Tabii, zaman ne kadar kısalırsa maliyet o nis- bette azalıyor. Zaman ne kadar uzarsa mali- yet aynı nisbette artıyor. Tokyo Maru 4 milyar 300 milyon yene malolmuş. IHI tezgâhlarında şimdi bir başka tanker yapılıyor. O, Tokyo Maru'dan da büyük olacak. Adı, Idemitsu Maru. 205 bin tonluk. İnşaat 30 Nisan 1966'da başlamış. Ağustos sonlarında bi- tirileceği hesaplanıyor. Bu dev tanker japonlar maliyetleri mütemadiyen düşürebildiklerinden, çok pahalıya da çıkmayacak. Meselâ, 1966'nın eseri olan Tokyo Maru 4 milyar 300 bin yene çıkmış ya.. 1962'de biten ve ondan 20 bin ton ufak olan bir başka tanker, Nissho Maru 5 mil- yar yene çıkmış. Şimdi, aynı nisbetler Tokyo Maru ile Idemitsu Maru arasında da olacak. Ma- ru, şato demek. Japonyada tankerler Maru adı- nl taşıyorlar. Bizim denize indirilmesini seyret- tiğimiz tankerin adı da Australian Maru idi. Şirketin Tokyo Körfezindeki merkezinde önce küçük bir brifing yapıldı ve müessesenin özellikleri anlatıldı. Şirket 1853'de, yani Japon- yanın Batıya açılması yıllarında kurulmuş. Bu, Komodor Perry'nin "kara gemüer"inin japon sularında boy gösterdiği devirdir. Japonlar dü- 57