12 Kasım 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

"—Bütün mesele bugün tevkif edilmiş o- lan liderlerin vaziyetinde kalıyor. Milli Birlik Hükümeti bunların gayrımeşru ve suçlu oldu- gunu ilim heyeti raporuyla ilân etti. Askeri ida- re hükümetinin bu iddialara ve ithamlara na- sıl bir istikamet vereceğini bilmiyoruz. Şu hal- de seçimlerde D.P.'nin kendisini nasıl reye or- ganize edeceği hakkında bir fikir sahibi deği- lim. Bu, bir türlü, mutlaka yapılacaktır." Halbuki bu sırada üç grup insan, "D.P.'nin kendisini nasıl reye organize edeceği" hakkın- da bir fikrin, daha doğrusu bir gayretin sahi- biydiler. Bunlar bir takım C.H.P. 'lilerdi, Tür- keşti ve Bölükbaşıydı. Türkeş ve Bölükbaşı or- ganizasyonun kendi idareleri altında yapılması peşindeydiler, bir takım C.H.P.liler ise yarışta tek başlarına e mak iyorlardı Üçünün de ortak hedefi, 'nin kapatılması, seçimlerde böyle bir firmanın bulunmamasıydı. Bunda mu- vaffak oldukları bir gerçektir. Parti olarak D.P.'nin üzerinde bulutlar, daha ihtilâlin hemen akabinde belirdi. Anka- rada toplanan ilim heyeti hem İhtilâlin meşru- luğunu tescil eden, fakat hem de parti olarak D.P.'yi kurtarabilecek bir hüküm verebilseydi Türkiyenin çok güçlüğü muhtemelen ortadan kalkabilirdi. Fakat profesörler buna imkân görmediler. Haziranın dördünde, bu profesör- lerden Hıfzı Veldetin Oğuz Bekatayla birlikte gece İsmet Paşaya yaptıkları ziyareti hatırlı- yorum. O ziyaret hakkında İsmet Paşa, kendi acendasına "Profesör ilerde" diye yazmıştır. Profesörler Polly Anna gibi düşünmediklerin- den "hiç kimseye karşı olmayan bir ihtilâl" mefhumunu daha baştan reddetmişlerdi. Meşru her ihtilâlin, bir zümre hesabına ve menfaatine yapılmamış dahi bulunsa, mutlaka gayrımeşru bir teşekküle karşı yapılması gereği vardı. Gay- rımeşruluğa düşmüş olan ise, D.P. İktidarıydı. D.P. iktidarının suçluluğu ve buna çeşitli kim- selerin iştirak derecesi ise karakuşi bir şeklide tesbit edilemezdi. Buna karar vermek yetkisi bir kazai organa ait olmak lâzımdı. Sanık san- dalyasında D.P. iktidarının tamamı vardı. Bu- nu teşkil edenler arasından suçluları ve masum- ları ayırtetmek ihtilâle düşmezdi. Bazılarının bir ara salıverilmelerine rağmen bütün D.P. milletvekillerinin tekrar toplanmaları ve Yas- sıadada yargılanmaları bu düşüncelerin bir icabı olmuştur. Ama o günkü bir başka zaru- retin varlığı da unutulmamalıdır. Cemal Ma- danoğlunun serbest bıraktırdığı o D.P.'lilerden Sıtkı Yırcalıyı halk Atatürk Bulvarında görü- yor. Bir kafi kişi kendisini a kalkı- yor. Büyük bir galeyan. Halk "Simdi kahra- man mı oldun, sen?" diye bağırıp Balıkesir mil- letvekilinin üzerine yürüyor, Yırcalıyı askerler Alpaslan Türkeşin ilk ihtilâl günleri çok kimse- de, arkadaşlarından bir kaç gömlek üstünmüş havasını verdiğini inkâr imkânı yoktur. Bu, bir dış görünüş olduğu kadar bir kültür ve bilgi, lisan avantajı neticesidir de Nitekim yabancı- lar, Türkeşi bundan dolayı İhtilâlin 2 numara- lısı olarak görmüşlerdir. ürkeş Mn bir çocuk kadar hafif fikirlerin sahibidir. kurtarıyor ve muhafaza altına alıyorlar. Bun- lar, bugün unutulmuş dahi bulunsa, ihtilâlin ilk günlerinde esen havayı göstermektedir. D.P.'nin kapatılması için bir C.H.P. takı- mı, daha baştan kesif bir faaliyete geçti. Bun- lar Albay Türkeşte zeki bir muhatap, Osman Bölükbaşıda ağzı lâf yapan bir müttefik bul- makta hiç zorluk çekmediler. D.P. niçin kapa- tılmayacaktı ? Her şeyi bırakınız, bu parti Ce- miyetler Kanununu dahi hiçe saymış ve yıllar dır Büyük Kongresini toplamamıştı. Sadece bu D.P.'nin kapatılması için sebepti. Sonra, yan D.P. kapatılırsa demokratik düzene toz mu kol nardı? C.H.P.'nin yanında D.P.'den başka parti mi yoktu? İşte, C.K.M.P. ne güne duruyordu. Bu iki parti yarışa katılırlar, Demokrasi de Türkiyede yürür giderdi Tabii bi yle söylerken o C.H.P. takımı "C. K. M.P.'nin lâfı mı olur? İk- tidan biz alıveririz.." diye düşünüyor, Bölük başı içinden "Avuçlarım ( yalarlar! Demokra kütle oyunu C.H.P.'ye hiç bir zaman vermez Bunlar parti olarak C.K.M.P. yi destekleyecek 43