17 Aralık 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

DÜNYADA OLUP BİTENLER Rodezya Bir yıl sonra.. Bundan aşağı yukarı tam bir önce Rodezyanın lan Smith'in peşine düşen beyazları tek taraflı bağımsızlıklarını ilân ettikleri 2a- man, İngiliz Başbakanı Wilson, bu isyanı ekonomik zorlama tedbirle- riyle bastırabileceğini sanmış ve "bu tedbirlerle âsileri yola getirmek bir, ay, meselesi değil, hafta mese- lesidir” demişti. O sözlerin üzerin- den bir yıl geçmiş, fakat Rodezya azl ülkedeki siyahlara yö- netim üzerinde süz hakkı tanıtmak hâlâ mümkün olamamıştır. İngiliz Başbakanı Wilson, İngiliz Devletler Topluluğu üyelerinin ve Asya - Afrika ülkelerinin büyük bas- kılarmna rağmen, rodezyalı âsilere karşı kuvvet kullanmaya yanaşma- maktadır. Zaten, tek taraflı ba- ğımsızlık ilân edilmeden önce bile, günün birinde Rodezya beyazlan böyle bir bağımsızlığa (giderlerse kuvet yoluna başvurmayı hiçbir ekilde düşünmediğini açıkça ilân etmiştir. Sonuçlan ölçülüp biçilme- den söylenmiş bir söz değilse, nun, lan Smith ekibini tek tar: bağımsızlığa teşvikten başka bir i işe yarayabileceğini (düşünmek mümr- kün müdür? Nitekim, yanmamış- tırda... Rodezyaya karşı uygulanan eko- nomik zorlamalar zorunlu kılınma- dıkça, bunların âsi beyazları yola getirmesi elbette ki beklenemezdi. Portekiz ve Güney Afrika Birliği gi- bi sömürgeci zihniyetli ülkeler bir yana bırakılsın, İngilterenin tacirle- ri bile kendi hükümetlerinin koydu- ga yasağa aldırış etmemişlerdir. Rodezya tütünü, doğrudan doğruya değilse bile, Mozambik veya Güney Afrika Birliği üzerinden İngiltereye akmaya devam etmiştir. Ekonomik zorlamalarla 4 milyon siyahın 220 bin beyazın buyruğun- dan kurtulamıyacağını pek iyi bilen İngiliz Devletler Topluluğu üyeleri ay kadar Önce yapılan Londra top- lantısında Wilson'u kuvvet Uokullan- maya razı etmek için çok uğraşmış- lardır. Hattâ Zambia, Topluluktan ayrılacağını söyleyecek kadar Heri gitmiştir. Fakat Wilson, İan Smith'i Kasım tonuna kadar yola getirece- 17 Aralık 1966 ğine söz vererek. Topluluğun par- çalanmasını zor önlemiştir. .aynı yerde buluşalım! Bu sözünü yerine getirmek çaba- sıyla, İşçi Başbakan, önceki haf- tanın sonunda İan Smith'le Akde- nizdeki "Kaplan" zırhlısında buluş- silâhlı kuvvetlerin denetiminin ye- niden İngiltereye devridir. Yoksa, yönetimin değil siyahlara devri, si- yahların buna hazırlanması bile söz bonusu değildir. Bu teklifleri deniz üstünde kabul eden İan Smith, Sa- lisbury'ye döner dönmez, kabinenin muş ve Smith'ten, anlayışlı olması- nı istemiştir. Gerçekten Wilson'un unun rumi Smith veli bütün istenen, hükümeti- ne iki siyah Bakan alması, görünü- şü kurtarmak Av ve Avcılar 963 keklik, 23 tavşan, 1 talihsiz ağaçkakan ve 1 sersem karga... Bu, Sovyet Başbakanı Aleksi Kosiginin, geçen hafta sona eren dokuz günlük Fransa gezisinde, Dışişleri Bakam Gromiko ve bazı fransız devlet adamlarıyla birlikte çıktığı avın kurban bilânçosudur. Kırk yılın askeri De Gaulle, yla hiç avlanmadığı için, avcıları uzak- tan seyretmekle yetinmiştir Fakat, olaylara tarafsız bir gözle bakılınca, dokuz günlük ge en verimli yönünün bu av olduğu görülmektedir. Görüşmelerle. gm çen günlerin bilançosu, tarafların ağızlarını üşürmedikleri "gev- şeme" ve "anlaşma" türkülerine rağmen, bu kadar kabarık de; iz Görüşmeler sonunda yayınlanan o ildiride, Almanya soi silâhsızlanmaya, Vietnamdan Birleşmiş Milletlere kadar her kı konuda, ortaya yeni birşey konulmamıştır. Bu bildiri, General De Gaulle'ün geçtiğimiz Temmuz ayında Moskovaya yaptığı yolculuk sonunda ya- yınlanan bildiriye, şaşılacak ölçüde, benzemektedir. Bildirinin dikkati en çok çeken yönü, Almanya sorununun bura- da adının bile geçmemesidir. Anlaşılan, Kosiginin Doğu Almanyanın tanınması için De Gaulle'e yaptığı baskılar para etmemiştir. Buna karşılık, Generalin, Sovyetler Birliğinin Fransadan daha çok mal sa- tın alması için yaptığı çağrıları da Kosigin pek dinlememiştir. Sov- yetler Birliğinin bu konuda en çok istediği, elindeki ham madde faz- lasını Fransaya satmak, buna karşılık, Fransanın amacı da, şu sıra- da çok aleyhinde olan fransız - sovyet ödeme dengesini kendi lehine çevirebilmek için sovyet piyasasına daha çok tüketim malı sürmek- tir. Sovyetler, e değilse şimdilik, kapılarını fransız mallarına açmak niyetinde değildir. Geriye kala kala, Moskova ile Paris arasına çekilecek kırmızı te- lefon hattı kalmaktadır. İş o noktaya gelince, görüşmeciler kolayca anlaşmaktadırlar. Fakat abı Ur de gelin, bunu. talihsiz ağaçkakan Be sersem kargaya sorun. Acaba onlar, bu kadar gürültü sonunda bir telefon uğruna kurban gittiklerine göre, kendilerini şehit mi sayıyor- lar, gazi mi? Yoksa?.. a Wilson a "Hayır" demiştir. üzerine Rodezya sorunu, şimdi yemden, ilk başladığı nokta- ya dönmüştür. İngiltere gene eko- nomik tedbirlerden medet — konuyu Güvenlik Konseyine getir miş ve bu kere zorunlu tedbirler a- undan başka biçimde mümkün değildir için egemenliğin ve 2