17 Aralık 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 34

SİNEMA Festivaller "Vietnam" festivali Leipzig'de her yıl tekrarlanan "U- luslararası Belge Filmleri ve Kı- sa Filmler Haftası" bu yıl dokuz yaşına bastı. Festivale her yıl oldu- gu gibi bu sefer de dünyanın dört bucağından uzunlu kısalı filmler gönderildi. Fakat dokuz yıllık tari- hinde hiç bir "hafta", böylesine ay- nı konu üzerinde birleşen filmler çokluğuyla o karşılaşmamıştı. Film- lerden en azından bir düzinesi, "A- merikanın Vietnama saldırısı"nı ele almaktaydı. Böylelikle, 1966 Leipzig Festivali bir "Vietnam Festivali" kı- lığına bürünmüştü. Ancak, belge- filmlere ayrılan bir festivalde bu so0- nuç çok tabii sayılmalıdır. 13 ülkeden seçilmiş 15 kişilik u- luslararası bir jüri önünde yarışan filmler arasında Vietnam konusun- dan sonra en ilgi çekici yön, Afrika, Asya ve Lâtin Amerikanın "genç sinema"sına geniş bir yer verilmiş olmasıydı. Festivalin bu bölümü, ya- rışmaya katılan ve yarışma - dışı gösterilen filmlerle (Senegalin Us- man Sembenesinden Fasın Abdülâ- ziz Ramdanisine, Suriyenin Kemal Ağasına, Bolivyanın Alfredo Calvi- montes'ine, Şilinin Alvano Corace- rich'ine... kadar uzanıyordu. Film -gösterilerinin yanısıra, sinema ta- rihçileri Celâl Eş-Şerkavi, Salâh İz- zettin ve Georges Sadoul'un ortak- laşa hazırladıkları "Film im Afb- ruch" adlı inceleme, Arap, Afrika ve Lâtin Amerika ülkelerindeki genç sinemaların gelişmesini oaydınlat- maktaydı. 1966 Leipzig Festivalinin en ö- nemli gösterilerinden biri de "U- luslararası Film Arşivleri Federas- yonu'nun da yardımıyla odüzenle- nen fransız belge - filmciliği prog- ramı oldu. Bu programda fransız belge sinemasının 1920'den 1958e kadarki gelişmesini yansıtan belli- başlı filmler yer 'almaktaydı. Bu programın en büyük sürprizi, sine- manın sy ustalarından Luis Bu- nuel'in 1937'de Gy "Espagne 37" -"İspanya 1937'- filminin yeni- den ortaya çıkışıydı. Kartacada türkler Uluslararası Film Yapımcıları Fe- erasyonunun resmi listesinde sayısı hergün kabaran uluslarara- sı festivallerin arasına en son katı- lan, Tunusun, düzenlediği "Kartaca Sinema Günü"dür. Önce yalnız Ak- deniz ülkeleri için düşünülen festi- valin çerçevesi daha sonra genişle- tilmiş, adı "Akdeniz Film Festiva- li"'nden "Kartaca Sinema Günü"ne çevrilen festivale istiyen bütün ül- kelerin katılmaları sağlanmıştır. Ni- tekim 4 Aralıkta başlıyan ve geçen Pazar günü sona eren ilk festivale, Türkiye de dahil olmak üzere, 29 ülke -Birleşik Amerika, Fransa, İn- giltere, Sovyetler Birliği, Bulgaris- tan, Kanada, Finlandiya, Gine, Se- negal, Libya, Cezayir, Fas, Kongo- Kinşasa, Fildişi Kıyısı, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Kuveyt, Pakis- "Yılanların öcü"nden bir sahne Kartaca yollarında 34 tan, Lübnan, Hollanda, Polonya, Do- ğu Almanya, Batı Almanya, İsviçre, Çekoslovakya, o Yugoslavya, Tunus- katılmıştır. 29 ülkeden gönderilen *ikisi yarışma dışı- 19 uzun ve 20 kısa film. Tunusun en modern üç sinemasında, bir hafta boyunca, u- luslararası bir jüriye (o gösterilmiş- tir. Aralarında, Türkiyeden sinema eleştirmeni Semih Tuğrulun da bu- lunduğu jüri, adım Kartaca Tanrı- çası "Tanit"ten alan Altın Madalya- yı Senegalli yönetmen Sembene Us- manın "La noire de..." adlı filmine vermiştir. İkinci Ödülü bir Çek fil- mi kazanmıştır. Atlatılan tehlike Tunus Kültür Bakanlığının Türkü- yeyi ve türkleri iyi tanıyan Film taleri Müdürü Tahir Şeria, memle- ketinin bu İlk uluslararası festivalin de Türkiyenin de temsil edilmesi i- çin özellikle çalışmış, nitekim bu- nun sonunda bir tehlike atlatılmak- la birlikte, Türkiyenin festivalde bu- gün için en iyi şekilde temsil edil- mesi sağlanmıştır. Atlatılan ( tehli- ke, Türkiye Prodüktörler Cemiyetin- deki rolü bakımından her festival davetiyesinin "üzerine oturarak" son yıllarda Antalyadan Moskovaya kadar "festival gülü" haline gelen bir yapımcı * yönetmenin Kartacaya da kendi filmleri olan "Hazreti Ö- merin Adaleti" ve "Çanakkale ars- lanları"nı ogöndermeğe o kalkışma- sı olmuştur. Allahtan ki bu iki film elemeye bile girememiş, bir başka aday olan "Bozuk düzen" de ilk elemeyi atlayamamıştır. Bunun ü- zerine festivale, Metin Erksanın "Yı- lanların öcü" ile en son filmi olan "Sevmek zamanı" gönderilmiştir. Ev sahibinin üzüntüsü "Kartaca Film Günü"nü düzenler- ken bir hayli ter döken Tahir Şerianın en büyük üzüntüsü, ev sa- hibi durumunda olan kendi ülkesi- nin uzun filmler yarışmasına katıla- mamasıdır. Tunus, baştan sona ka- dar Tunusta tunuslular tarafından çevrilmekte olan "L' aube - Şafak" filmini festival tarihine kadar yetiş- tireceğini ummaktaydı, fakat bu u- mut gerçekleşmemiş, Tunus da kısa filmler yarışmasına katılmakla ye- tinmek sorunda kalmıştır. Birleşik Amerikanın "The Russi- ans Are Coming - Ruslar geliyor" ko- medisinin yarışma dışı gösterilme- siyle başlayıp, Roger Vadim'in "La Curse - Yağma'"sının yine yarışma dışı gösterilmesiyle sona eren Tu- nusun bu ilk uluslararası film fes- tivali çetin bir sınavı başarıyla at- latmış sayılabilir. 17 Aralık 1966