7 Ocak 1990 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 75

Peki bu “kaliteli smoke”'un içer- diği zehir miktarı, “rakamları” ne? Nasıl yapıldı bu ölçümler? İTÜ Kimya Bölümü'nden Doç. Dr. Tuğrul Armağan ve ölçüm eki- biyle birlikte yola çıkıldı. İlk durak çevreyolu Edirnekapı Tüneli'nin içi. Hem gidiş, hem de dönüş isti- kametinde ölçümler yapılıyor. Sonra Eminönü, Galata Köprü- sü, Karaköy, Kabataş, Dolmabah- çe, Maçka Parkı, Elmadağ/Harbi- ye, Nişantaşı, Valikonağı Caddesi, Osmanbey ve Şişli üzerinden tur ta- mamlanıyor. Ve analizler tamamlandığında görülüyor ki, şehrin pek çok bölge- si, “içinde kalsak boğuluruz”' gibi gözüken Edirnekapı Tüneli'nden daha zehirliydi. Hava Kalitesinin Korunması Yö- netmeliği'nde: Karbonmonoksit kirliliği için verilen sınır değer met- reküpte 30 mg.. Oysa daha trafik tıkanıklığının yaşanmadığı öğle sa- atlerinde yapılan ölçümlerde Edir- nekapı Tüneli'nde 35-40 mg. bu- lunmuştu. Ve örneğin Nişantaşı'n- da yapılan ölçümlerde ““ölüm tüne- li/'ni mumla aratacak 50-110 mg. karbonmonoksit değerine rastlan- mıştı. Ya diğerleri... Siralamaya ge- rek yok, hepsi birbirinden moral bozucu. Prof. Aydın bu miktarla- rın | saatlik solumayla insan bün- yesi için tehlikeli olacağını söylü- yor. Toz ve baca gazı da eklenince. Doç. Tuğrul Armağan ve ekibin- den, trafik kaynaklı karbonmonok- sit kirliliğinin yanı sıra, bazı mer- kezlerde “kükürtdioksit” ve “toz” kirliliği ölçümü yapmasını da iste- miştik. Sonuç! Nişantaşı yalnız karbon- monoksit kirliliğinde değil... Baca kirliliğinin sonucu olan kükürtdi- oksit ölçümlerinde de “kötü not” almıştı. Şöyle ki: Hava Kalitesi'ni Koruma Yönet- meliği'nde kükürtdioksit için belir- tilmiş olan “sınır”', metreküp ba- Trafiğin yoğun olduğu saatlerde sokaklarda dolaşırken mideniz bulanır, başınız dönerse sakın saşırmayın... Cevabı basit: ZEHİRLENİYORSUNUZ! şına 0.400 mg. idi. Nişantaşı'nda, kükürtdioksitin metreküp yoğunlu- ğu 0.390 me. çıkmıştı. Toz ölçümleri ise Eminönü, Ni- şantaşı ve Edirnekapı Tüneli'nde yapılmıştı. “Asılı madde ve çöken tozlar” itibariyle Hava Kalitesinin Korun- ması Yönetmeliği, metreküpte 0.95 me. “silam” getirmişti. Buna göre, Nişantaşı, Eminönü ve Edirnekapı Tüneli “sınır””'ın üs- tünde bir tozluluk gösteriyordu. Araştırma ekibi, tüm bunlardan şu sonuca varmıştı: *...Özellikle Eminönü, Harbiye, Osmanbey bölgeleri anacaddeleri üzerinde, ölçüm sırasında sınır de- ğerlerin üstüne çıkıldığı ve bu yüz- den baca kirliliği ile birleşerek, yo- p NOKTA 7 OCAK 1990 75