20 Mart 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 28

Siyaset, İktisadiyat ve İçtimaiyat 27 leri kısaca gözden geçirelim: Bu vazifeler arasında evvelâ İs- tanbul limanının teknik bakımından inşası işi gelir. Filhakika liman idaresi bu gün hükümetin elinde ise de bu idarenin organizasyon ve teknik cihetten şehre ait bir iş olması lâzım gelir. Limana gelecek vapurların bir an evvel tah- mil ve tahliyelerini mümkün kılacak inşaatın vücude getiril- mesi şüphesiz İstanbul şehrinin senelik bütçesinin beş mislini aşan bir yeküna lüzum gösterir. İstanbul limanının inşasile be- raber ayrıca deniz yolu gidilen banliyö muhitinin yeni vapur iskeleleri ile teçhizi ve banliyö seyrüseferlerinin modern bir şekle, demir yolu ile münakalenin bu günkü icaplara uygun bir şekle sokulması, yine Marmara sahilinde münakalenin e- lektrikle temini işleri gelir. 16 — Yukarıda saydığım işler şehir inşası noktasından bi- rinci derecede ehemmiyeti haiz olmakla beraber bizzat şehir dahilindeki münakale meselesi dahi daha az bir ehemmiyeti haiz değildir. Bu gün mevcut nakil vasıtaları üzerinde her İs- tanbul'lu bir senede yüz elli defa gidip gelmektedir. Filhakika bu günkü günde her modern şehir ınşaatçısının en ziyade dik- kat edeceği nokta, münakale ihtiyacını mümkün olduğu kadar ortadan kaldırmaktır. Çünkü bu gibi münakaleler iktisadi ba- kımdan umumi masraftan başka bir sey değildir. Ve nalkın sa- tın alma kudretini azaltır. Bununla beraber, İstanbul şehrinin kendisine mahsus bün- yesinden ve inşai şeklinden dolayı muayye bir derecede müna- kale ihtiyacının artacağı hiç şüphesizdir. Hakikaten şehrin he- men ana kısmı addolunacak sahada dahi 38 kilometreye yakın bir sahili vardır. 17 — İstanbul'da nüfus başına isabet eden otomobil adedi Berlin'e nazaran yedi defa, Nev-York'a nazaran altmış defa daha azdır. Filhakika gerek otomobil, gerek kamyon, Amerika'da ka- zanmış oldukları ehemmiyeti, hiç bir zaman memleketimizde iktisap edemiyecek ise de halkın satın alma -kuvveti arttıkça bu nakil vasıtasının çoğalacağını da hesaba katmak lâzımdır. Fakat bu gün İstanbul'un en müsamahakâr bir hesapla yalnız iki buçuk milyon metre murabbaı yolu vardır ki otomobil sey-