20 Mart 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 89

s0 .Jer Au yeni bir vahid icad edilmiştir. db işaretile gösterilen bu vahidin adı (desibel) dir. Bu telefonu icad eden Graiham Bell'in ismine izafetle verilmiş olup bunun onda biri olan desibel kullanılmak- tadır. Mütenasip şiddetlerin on kaidesine göre logaritmalarının 10 misline db ismi verilmektedir. Desibel yönünden şiddet sevi- yeleri cetvelin sağ tarafında gösterilmiştir. İki ton arasındaki şiddet farkı bunlara ait kıymetleri birbirinden tarhederek bu- lunur. Bunu bir misal ile izah edelim: Bir saniyedeki frekansı 7000 ve tazyiki santimetre murab- balına 1 din olan sesin şiddet seviyesi nedir? Yukarıdaki cet- vele bakarsak beher santimetre murabbaı için tazyik 0.0001 din ve mütenasip şiddet 1 dir. Bu halde şiddet seviyesi: LE —E 1 o — 10 log 109“ — 10logi —80 — 0 o— 80 db. İkinci bir misal: — Bir Sami kulağına gelen bir I tonunun şiddetindeki yüzde 10 farkı takdir edebilirse bu iki sesin arasın- daki şiddet seviyesi nedir? Seslerin kulakla hissedilen pekliğini (pek Peklik seviyesi (o sert), (sert), (mutedil sert), (yumuşak) ve (pek yumuşak) diye tarif edilir ki bunla- rın musikideki muadilleri ff (forte fortissimo), £ (fortissimo), m İf (mezo fortissimo), p (pianissimo), m p (mezo pianissimo) dır. Fakat bu tâbirler kat'iyyen sıhhatli olmayıp şahsa göre de- ğişir. Ölçünün daha sıhhatli olması için, seslerin pekliği şiddet seviyesile ifade edilir. Maalesef bu ölçüde biraz karışık ise de daha basit münasebet bulunamamıştır. İnsan kulağı şiddetleri ayni, fakat frekansları farklı olan iki sesi muhtelif peklikte du- yar. Peklikleri ayni ve perdeleri farklı olan iki sesin şiddetleri