20 Mart 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 6
Siyaset, İktisadiyat ve İçtimaiyat ke gi moratoryumun verilmesine mukabil, itilâf devletleri Rur havzasının kömür madenlerini işletsinler. Mark ta boyuna düşmekte idi. Yazda bir İngiliz lirası 4,600 mark oldu. Senenin sonunda da mark beher İngilir lirasına otuz dört bine düştü. İngiltere, Almanya tarafından tediye edilecek miktarın tesbitini ve tediye kabiliyetinin artırılması için iktisadi yardımda bulunulmasını teklif ediyordu. Konferans bir netice vermeden 7 Kânunusani 1923 te dağıldı. Fransızlar da dört gün sonra ll kânunusani 1923 te Belçika'lılarla birlikte Rur'u işgal ettiler, Maksat güya, Rur madenlerini işleterek tamirat bedelini almaktı. Fakat Al manlar ve İngilizler, Fransanın bu hareketinde Almanyayı parçalamak gibi bir maksat sezmeğe başladılar, Rur'un işgali ile harp adeta tekrar başlamış gibi görünüyor- du. Fransız ve Belçika askerleri ile halk arasında musademeler oldu. Şimendifer amelesi, postacılar grev ilân ettiler. 150,000 Alman mıntakadan dışarı çıkarıldı. Velhasıl Rur'un iktisadi şi- razesi çığırından çıktı, Fransa, kömür madenlerini işleterek tamirat borcunu almak için Rur'a gitmiş iken, işgal Fransa- ya maddi bir fayda temin etmedikten maada ağır bir külfet olmıya başladı. Alman markı da boyuna düşüyordu. Bir İngiliz lirası on dokuz milyar marka çıktı. Fransa işgalden bir kazanç temin etmemekle beraber, siyaseten hedefine varacak gibi görünüyordu: çünkü Fransız- lar, bir taraftan kömür madenlerile meşgul iken, diğer taraftan da Rur mıntakasını Almanya'dan ayırmak hususundaki faali- yetlerine germi vermişlerdi. Bir çok Almanlar mıntakadan çı- karılmıştı. Fransızların tazyikile bazı şehirlerde Almanyadan ayrılmak cereyanları belirmeğe başladı. Belçikalıların işgalle- ri altında bulunan mıntakada müstakil bir Ren cümhu- riyeti ilân edildi. Hedef şu idi: Gayri memnun ve yahut propa- ganda ile kandırılabilen Almanları elde ederek Fransanın hi- mayesi altında bir Ren hükümeti kurmak. Baviyera Palatina- sında bir muhtar hükümet tesis edildi. Mımtakayı işgal eden devlet mümessilleri bu yeni hükümeti tanıdılar, Fransanın Al manyayı parçalamak siyaseti muvaffak olacak gibi görünü- yordu.
