20 Mart 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 34

yeğ Siyaset, İktisadiyat ve İçtimaiyat 33 ümidsiz surette tahrip edilmiştir. İstanbullular, İstanbulunuzu kurtarınız. Sizlere bu suretle hitab ederken, memleketinizin en büyük mimarının, en necip mimari eserlerini tehlikeye so- kan projelere, yeni inşaata işaret etmek istiyorum. (Sinan) ın yanında inşaata kalkan, Sinanın ruhunu taşımalıdır; ve ya- hud çekilmelidir. Hayır sayın dinleyiciler! Zenginliğinizde fakir olmadığı- nız gibi, fakrınız da geniş ve büyük değildir. 28 — Gerek hükümet, gerek İstanbul Belediyesi İstanbul şehri inşasında nasıl hareket edileceğini gösterir umumi bir plâna malik olmadan bir adım ileri gidilmiyeceğini çok doğru olarak takdir etmişlerdir. Filhakika şehir inşası, ne mesken inşası, ne mekteb in - şası, ne de banka inşasıdır. Şehir inşası, bütün inşaatın hulâsası, bütün teknik bilgilerin, bütün iktisadi tertibatın bir neticesidir; hatta bunlardan fazla bir şeydir. Şehir inşası bir iktisadi bünye- nin yaşıyan tam ve kâmil bir uzviyetin ortaya konmasıdır. 29 — Umumi bir plân ihzarile, şehir inşasına aid büyük iş bitmiş olmaz. Bilâkis plân ihzarile ancak başlar; bir mimar herhangi bir ev inşasına dair plânı ikmal ettikten sonra nasıl bir hesapçı, bir tüccar, bir hukukşinas, bir teknisyen ve ni- hayet bir inşaat âmiri olmak mecburiyetinde ise, bir şehir mü- tehassısı da, plânını yaptıktan sonra onu hayatta tahakkuk et- tirmek için icab eden yolları ve vasıtaları aramak mecburiye- tindedir. 30 — Esasen umumi bir plânın tatbiki, nesilleri aşan bir iştir. Diğer cihetten böyle umumi bir inşa plânı yalnız teknik vaziyet bakımından başarılması lâzım gelen bir iş değil, ayni zamanda hukuki bir iştir, ve böyle bir plân yeni bir yapı ve in- şaat kanununa istinad ettirilmedikçe muallakta kalmıya mah- kümdur. Filhakika bu inşaat kanunu anahatları itibarile, şehir mütehassısı tarafından hazırlanmalıdır. Fakat ona son şeklini veren hukuku hususiye ve hukuku âmmeyi iyi bilen bir Türk hukukşinas olabilir. 31 — Şunu söyliyeyim ki bugün mer'i bulunan yapı ve inşaat kanununuz bir şehir inşası için kat'iyyen kâfi değildir; ben bu kanunla iş görmeyi, üzerinde yalnız sekiz dane tuş zi