20 Nisan 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 72

İlim ve Fen 73 şekillerini alır, Ressamlık ile heykeltraşlık kendine mahsus mal- zeme, şekil ve rengi tabiatte bulup bunları taklit eder. Şiirin malzemesi dili teşkil eden kelimelerden ibarettir. Mimari ise kendi şekillerini yaratması icap eder. Fakat bunlar sırf artis- tik olmayıp kısmen tekniğe lüzum gösterir. Musiki, insan sesile sun'i musiki aletlerinin tonlarında nihayetsiz bir zengin- ,lik, fakat şekilsiz ve macun halinde malzeme bulan biricik sa- nattır, Bu malzemeye sırf artistik esaslarla şekil verilmeli. Bu- rada ne mimaride düşünülen (faydalılık), ne de ressamlıktaki gibi tabiat taklidi ve ne de şiirde olduğu gibi seslerin sembolik manaları gibi meseleler yoktur. Elindeki malzemeyi musiki ka- dar serbesçe kullanmağa müsait olan hiç bir sanat yoktur. Fa- kat serbestlik derecesinin artması işi daha zor kılar. İşte bun- dan dolayı musikinin ses malzemesinin terbiyesindeki tekâmülü diğer sanatlardaki tekâmüle nazaran bati olmuştur.) Musikide yüksek gayelerin tahakkuku için müzisyenlerin ilim ile alâ- kadar olmaları icap eder, Ses ilminin ortaya koyduğu riyazi ve fiziki tetkikler musikiyi doğuran (sonsuz rengin ve macun ha- lindeki malzeme) yi hazırladığı gibi bunların tahlili bir surette tetkiki için icap eden usul ve cihazları bulup çıkartır. Maama- fih sesi büyük bir senfoniye kalbeden ve onu lâboratuar tec- rübelerinin üstüne çıkaran âmil tamamile hür ve serbest olup düsturla ifade edilemez; Beethoven eserlerinden birini ilmi bulmayana: «Benim ilmim uygun geliyor» dediği gibi. Musiki- de ilham bir kaideye bağlı olmadığı gibi kumanda altında mu- siki olamaz. Dünyanın büyük musiki üstatlarından olan Wagner borç- larını ödemek için altına ihtiyacı bulunduğundan dolayı 1876 Flâdelfiya sergisinin açılış merasimine ait bir marşı büyük bir para mukabilinde yazmıştı. Yazdığı bu parça o kadar âdi idi ki bundan kendi bile utanmıştır. Buna mukabil ayni sanatkârın (Cenaze marşı) denilen Siegiried ölüm havası dünyanın en bü- yük musiki eserlerinden biridir. Mücerret kederi bunun kadar ifade eden musiki parçası yoktur. «Musikinin tasavvufu» adlı eserinde R. H. Newton diyor ki: «Bu günkü dünyamız yalnız ilim asrı değil musiki asrıdır da; musiki bilgi asrının bir sanatıdır. Musiki heyecanın ifadesi